Chodzi o projekt rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, zmieniającego rozporządzenie w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (nr 61), który właśnie trafił do uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania. Jak twierdzą jego autorzy, konieczność zmiany rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz.U. z 2021 r., poz. 857), wynika ze zgłoszonej propozycji deregulacyjnej o symbolu ID MRPiPS-3-33 – Zniesienie obowiązku regularnych badań kontrolnych dla osób z trwałą niepełnosprawnością.
- W związku ze zgłoszoną propozycją doprecyzowano szczegółowe zasady wydawania orzeczeń o niepełnosprawności oraz o stopniu niepełnosprawności, wydłużając okresy ważności tych orzeczeń, we wskazanym w projekcie zakresie. Celem jest ograniczenie obciążenia ponoszonego przez osoby niepełnosprawne oraz ich opiekunów, związanego z koniecznością powtarzalnego częstego zbierania dokumentacji medycznej (przy braku zmiany stanu zdrowia), oraz związanego z czasem poświęcanym na wizyty lekarskie służące potwierdzeniu braku poprawy stanu zdrowia, czy też z czasem przeznaczanym na stawiennictwo w zespole orzeczniczym. Zakładanym skutkiem wprowadzenia zmian powinno być także zmniejszenie obciążenia pracą zespołów orzeczniczych oraz lekarzy zaangażowanych w przygotowanie dokumentacji medycznej potwierdzającej stan zdrowia pacjenta – napisało w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Czytaj również: Znamy listę chorób, które znalazły się w wytycznych dla zespołów orzeczniczych>>
Co przewiduje projekt?
Projekt przewiduje zmianę obecnego par. 3 ust. 4 pkt 1 i 2. Zgodnie z nowym jego brzmieniem, naruszenie sprawności organizmu uważa się za:
- trwałe (stałe) – jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia nie rokuje poprawy klinicznej oraz funkcjonalnej;
- okresowe – jeżeli według wiedzy medycznej może nastąpić poprawa stanu zdrowia i funkcjonowania.
- Zmiana jest doprecyzowaniem, o komponent „funkcjonowania”, przepisu mówiącego o ustalaniu aktualnie okresu ważności orzeczenia wyłącznie na podstawie rokowania co do poprawy stanu zdrowia osoby orzekanej. W praktyce okres ważności orzeczenia jest ustalany również na podstawie oceny co do poprawy funkcjonowania osoby z niepełnosprawnością. O niepełnosprawności nie decyduje bowiem biologiczny (medyczny) stan naruszenia sprawności organizmu, a wpływ choroby, urazu czy wady wrodzonej na zdolność do wypełniania określonych ról społecznych, co wynika z przepisów ustawy o rehabilitacji i znajduje potwierdzenie w postanowieniach Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Zgodnie bowiem z art. 2 pkt 10 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 44, z późn. zm.), niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy. Niepełnosprawność według definicji konwencyjnej ma charakter ewoluujący oraz interaktywny i powstaje w interakcji z czynnikami środowiskowymi. Oznacza to, że nie sama choroba definiuje stan niepełnosprawności, ale to, jakie bariery człowiek napotyka w życiu społecznym i w jakim zakresie zdolny jest je pokonać – czytamy w uzasadnieniu. I dalej: - System orzeczniczy zgodny z konwencyjnym paradygmatem niepełnosprawności powinien zatem ten aspekt zmienności funkcjonalnej uwzględnić między innymi poprzez dokonywanie w określnych przedziałach czasowych oceny funkcjonalnej celem ustalenia, czy osoba nie potrzebuje innego, niż dotychczas wsparcia. Przepis sankcjonuje dotychczasową praktykę orzeczniczą i jest zgodny z Konwencją o prawach osób niepełnosprawnych.
Cena promocyjna: 53.1 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 44.25 zł
Wydłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności
Istotne są też dwa nowe, dodawane ustępy do par. 3 obowiązującego rozporządzenia. A mianowicie ust. 5a, który stanowi, że w przypadku orzekanej osoby zainteresowanej, spełniającej kryteria kwalifikujące do określonego stopnia niepełnosprawności – stopień jej niepełnosprawności orzeka się na okres nie krótszy niż 7 lat w przypadku potwierdzenia:
- rzadkiej choroby genetycznej, określonej w załączniku nr 5 do rozporządzenia, charakteryzującej się jednorodnym i niezmiennym przebiegiem, jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia tej osoby nie rokuje poprawy klinicznej oraz funkcjonalnej, lub
- zespołu Downa.
Z kolei ust. 6 przewiduje, że niepełnosprawność dziecka orzeka się na czas:
- określony, nie krótszy niż 3 lata, jednak nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 16. roku życia, albo
- do ukończenia 16. roku życia, w przypadku potwierdzenia u orzekanego dziecka: a) rzadkiej choroby genetycznej, określonej w załączniku nr 5 do rozporządzenia, charakteryzującej się jednorodnym i niezmiennym przebiegiem, jeżeli według wiedzy medycznej stan zdrowia tej osoby nie rokuje poprawy klinicznej oraz funkcjonalnej, lub b) zespołu Downa.
- Wydłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności, w zakresie określonym w ustawie, może przynieść oszczędności w zakresie zmniejszenia częstotliwości posiedzeń zespołów orzeczniczych. Nie jest jednak możliwe na tym etapie dokładne oszacowanie kosztów – napisano w ocenie skutków regulacji (OSR).
Sprawdź również książkę: Prawo ubezpieczeń społecznych >>
Załącznik nr 5
Co ważne, lista rzadkich chorób genetycznych zostanie określona w załączniku nr 5 do projektowanego rozporządzenia. Dotychczas katalog genetycznych chorób rzadkich o jednorodnym i niezmiennym przebiegu i braku możliwej poprawy był opracowany i opublikowany przez Pełnomocnika Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych jako załącznik do wytycznych dla zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności.
Jak wyjaśniają projektodawcy, do listy rzadkich chorób genetycznych zostały wybrane te choroby, które charakteryzują się jednorodnym i niezmiennym przebiegiem, nie rokującym poprawy klinicznej, zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i nie rokujące progresji w funkcjonowaniu, komunikowaniu się oraz nabywaniu umiejętności społecznych. - W projekcie rozporządzenia lista powyższych chorób została wprowadzona do rozporządzenia w sprawie orzekania o niepełnosprawności, w formie nowego załącznika (nr 5) do rozporządzenia. Na liście wymienione są nazwy rzadkich chorób genetycznych wraz z rozpoznaniem opisanym numerem ORPHA przypisywanym rzadkim chorobom genetycznym. Kod ORPHA jest stosowny w wielu rozporządzeniach Ministra Zdrowia. Wspólne działania krajów członkowskich Unii Europejskiej (UE) umożliwiły zbudowanie spójnego ekosystemu dla chorób rzadkich, poczynając od zapewnienia dostępu do informacji oraz opracowania spójnego systemu nomenklatury i kodyfikacji chorób rzadkich. Jednym z kluczowych działań było utworzenie referencyjnego portalu informacyjnego Orphanet. Orphanet stworzył i utrzymuje oznakowanie chorób rzadkich. Do każdej choroby rzadkiej lub(i) wady wrodzonej umieszczonych w bazie danych Orphanet przypisany jest unikatowy kod ORPHA, który identyfikuje daną jednostkę – podkreślają autorzy projektu.
Szczegółowe informacje są określone na stronach Ministerstwa Zdrowia.
Czytaj również: Orzekanie na trwałe w ZUS jest wyjątkiem i to się nie zmieni>>
Przepisy przejściowe
Projektowane rozporządzenie ma zacząć obowiązywać po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Jednak w myśl jego par. 2 ust. 1, do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem jego wejścia w życie stosuje się przepisy rozporządzenia zmienianego w brzmieniu nadanym tym rozporządzeniem.
Sprawy, w których przed dniem wejścia w życie tego rozporządzenia wszczęto postępowanie odwoławcze lub postępowanie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych, będą - zgodnie z par. 2 ust. 2 projektowanego rozporządzenia - podlegały rozpatrzeniu według przepisów rozporządzenia zmienianego, w brzmieniu nadanym tym rozporządzeniem.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
