W celu odpowiedniego zabezpieczenia środowiska, jak też zdrowia i życia pracowników niezbędne jest zapewnienie prawidłowych warunków magazynowania materiałów chemicznych, w szczególności niebezpiecznych.

Oprócz dużych zakładów chemicznych, także w wielu małych i średnich firmach istnieją działy związane z kontrolą jakości produktów i surowców, w których nieodzowne jest wykorzystanie preparatów chemicznych, w tym takich o właściwościach niebezpiecznych. Niezależnie od wielkości firmy, specyfika prowadzonej działalności wiąże się z wytwarzaniem określonych rodzajów odpadów, w tym niebezpiecznych. W celu odpowiedniego zabezpieczenia środowiska, jak też zdrowia i życia pracowników niezbędne jest czuwanie nad prawidłowością warunków magazynowania materiałów chemicznych, w szczególności niebezpiecznych.

Ogólne wymagania w zakresie magazynowania materiałów niebezpiecznych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p. Zgodnie z § 93 r.b.h.p. materiały niebezpieczne należy przechowywać w miejscach i opakowaniach przeznaczonych do tego celu i odpowiednio oznakowanych. Pomieszczenia, aparatura, środki transportu, zbiorniki i opakowania, w których są stosowane, przemieszczane lub przechowywane materiały niebezpieczne powinny być odpowiednie do właściwości tych materiałów. W czasie transportu, składowania i stosowania materiałów niebezpiecznych należy stosować odpowiednie środki ochrony zbiorowej i indywidualnej, chroniące pracowników przed szkodliwym lub niebezpiecznym działaniem tych materiałów. Dalsze, szczegółowe wymagania w zakresie magazynowania substancji niebezpiecznych zostały określone w § 93-99 r.b.h.p. (rozdział 6 „Prace szczególnie niebezpieczne”). Poza odpowiednim przystosowaniem miejsca magazynowania substancji niebezpiecznych i zapewnieniem odpowiedniej organizacji związanej z użytkowaniem danej substancji w zakładzie, niezbędne jest, by pracodawca poinformował pracowników o możliwości powstania nieprzewidzianych sytuacji, podczas których mogą wystąpić poważne zagrożenia dla zdrowia lub życia, związane z występowaniem czynników, o których mowa w § 101 ust. 1 r.b.h.p.

Z uwagi na mnogość substancji o skrajnie różnych właściwościach (możliwy jest podział np. na substancje ciekłe/ stałe/ gazowe, czy też z uwagi na właściwości, jaki dany materiał wykazuje) powyższe wymagania można traktować jedynie ogólnie. Co do konkretnych materiałów znajdujących zastosowanie w zakładzie pracy należałoby się posiłkować informacjami określonymi w kartach charakterystyki czy też kartach technicznych. W tych dokumentach zawartych powinno być wiele informacji cennych dla zapewnienia właściwego sposobu magazynowania, w tym m.in.: identyfikacja zagrożeń, postępowanie z substancją/ preparatem i jej/ jego magazynowanie, kontrola narażenia i środki ochrony indywidualnej, właściwości fizykochemiczne, stabilność i reaktywność, informacje toksykologiczne, informacje ekologiczne, postępowanie z odpadami, informacje o transporcie, informacje dotyczące przepisów prawnych.

Istotnym aktem prawnym regulującym tę problematykę jest ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1203) wraz z aktami wykonawczymi. Wymagania w zakresie magazynowania wybranych substancji niebezpiecznych zostały ponadto określone w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719).

Łukasz Wawszczak