Matka, która porzuci dziecko lub odda je na wychowanie, będzie mogła korzystać z urlopu w wymiarze nie krótszym niż 8 tygodni. Nowe przepisy regulujące prawo do korzystania przez matkę z urlopu macierzyńskiego po oddaniu dziecka weszły w życie 1 marca na podstawie ustawy z 31 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1268).

O kwestiach tych rozstrzyga nowy art. 182 KP. Zgodnie z nim, w razie porzucenia dziecka przez pracownicę lub umieszczenia dziecka, na podstawie orzeczenia sądu w pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo w zakładzie rehabilitacji leczniczej, pracownicy nie przysługuje część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu porzucenia dziecka albo umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej, w zakładzie opiekuńczo-leczniczym, w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym albo w zakładzie rehabilitacji leczniczej. Przepis ten ustanawia maksymalny wymiar urlopu w takich sytuacjach: wynosi on nie mniej niż 8 tygodni. Konstrukcja tego przepisu pozwala przyjąć, że w takiej sytuacji matka będzie mogła przebywać na urlopie macierzyńskim również po oddaniu dziecka, jednak w sumie nie więcej niż przez 8 tygodni.

Artykuł 182 KP w poprzednim brzmieniu nie uwzględniał regulacji zawartych w ustawie z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz. U. z 2015 r. poz. 332 ze zm.). Określa ona całościowo zasady czasowej opieki nad dziećmi jeśli nie mogą jej sprawować rodzice. W dotychczasowym brzmieniu art. 182 KP stanowił, że matce nie przysługuje część urlopu macierzyńskiego, jeśli zrezygnowała z wychowywania dziecka i oddała je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka. Po zmianie uwzględnia on inne formy oddania dziecka.

Nie zmieni się minimalny wymiar urlopu macierzyńskiego dla matki, która porzuci swoje dziecko. Wyniesie on nie mniej niż 8 tygodni. Jeśli więc matka od razu po porodzie porzuci dziecko lub odda je do którejś z placówek, to będzie mogła skorzystać z 8 tygodni urlopu już po oddaniu dziecka. Cel takiego rozwiązania jest taki, by kobieta mogła dojść do pełnego zdrowia po porodzie.

Odpowiednie zmiany wprowadzono w prawie do skorzystania z urlopu macierzyńskiego przez ojca dziecka. Jeśli matka dziecka – pracownica porzuci niemowlę podczas urlopu macierzyńskiego wówczas pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko albo pracownikowi – innemu członkowi najbliższej rodziny, przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego przypadającej po dniu porzucenia dziecka, nie wcześniej jednak niż po wykorzystaniu przez matkę co najmniej 8 tygodni urlopu macierzyńskiego. Ta sama zasada dotyczy sytuacji, gdy z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu korzysta ubezpieczona z innego tytułu niż pracowniczy.

Agnieszka Rosa