Czy jednostka budżetowa zobowiązana opłacać składki na PFRON do ilości osób zatrudnionych, od których uzależniona jest wysokość składki na PFRON, może zaliczyć osobę niepełnosprawną przebywającą na urlopie bezpłatnym – z takim pytaniem zwrócił się do naszej redakcji Czytelnik.

Odpowiadając na tak postawione pytanie stwierdzić należy, że pracodawca obowiązany do comiesięcznym wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) nie wlicza do stanu zatrudnienia i wskaźnika (od którego to zależy uzyskanie 6 proc. wskaźnika osób z niepełnosprawnością) osób niepełnosprawnych przebywających na urlopie bezpłatnym, zarówno na zasadach ogólnych z Kodeksu pracy, jak i na tzw. obligatoryjnym, gdyż przepis art. 21 ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 573, dalej: u.r.z.n.) zawiera w tym zakresie stosowne wyłączenie.

Czytaj również: Wyższa kwota wolna w podatku uderzy w niepełnosprawnych pracowników

Wpłaty na PFRON

Pracodawca dokonujący wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i wypełniając deklaracje i informacje sprawozdawcze obowiązany jest prawidłowo wyliczyć stan zatrudnionych pracowników ogółem oraz osobno stan zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych (w osobach i etatach), na podstawie art. 21 u.r.z.n. 

Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany, z zastrzeżeniem ust. 2-5 i art. 22 u.r.z.n., dokonywać miesięcznych wpłat na Fundusz, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65 proc. przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6 proc. a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Z wpłat zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6 proc.

Dla państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych będących jednostkami budżetowymi, zakładami budżetowymi albo gospodarstwami pomocniczymi, instytucji kultury oraz jednostek organizacyjnych zajmujących się statutowo ochroną dóbr kultury uznanych za pomnik historii wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych, o którym mowa w ust. 1 i ust. 2 art. 21 u.r.z.n., wynosi 2 proc., 3 proc. w 2005 r., 4 proc. w 2006 r., 5 proc. w 2007 r. i 6 proc. w 2008 r. oraz w latach następnych.

 

Kazimierz Jaśkowski, Eliza Maniewska

Sprawdź  

Stan zatrudnienia na potrzeby PFRON

Na podstawie art. 66 u.r.z.n. w sprawach nieunormowanych przepisami ustawy stosuje się Kodeks postępowania administracyjnego, Kodeks cywilny oraz Kodeks pracy. Dlatego też mówiąc o pracowniku stosujemy definicję wskazaną w art. 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r., poz. 1320, dalej: K.p.).

Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie:

  • umowy o pracę
  • powołania
  • mianowania
  • wyboru
  • spółdzielczej umowy o pracę.

Dlatego też do stanu zatrudnionych nie wliczamy (z uwagi na podstawę świadczenia pracy) m.in: 

  • osób pracujących na podstawie umowy zlecenia,
  • osób pracujących na podstawie umowy o dzieło,
  • osób pracujących na podstawie umowy agencyjnej,
  • osób pracujących na podstawie kontraktu menedżerskiego,
  • pracownika tymczasowego u pracodawcy użytkownika,

Wyłączenia ze stanu zatrudnienia na podstawie art. 21 ust. 5 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych.

Zgodnie z art. 21 ust. 5 u.r.z.n. ,pracodawcy, którzy wyliczają miesięczny stan zatrudnienia na potrzeby wpłat na PFRON, do liczby zatrudnionych pracowników nie wliczają osób niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz osób niebędących osobami niepełnosprawnymi zatrudnionych:

  • na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego;
  • przebywających na urlopie rodzicielskim;
  • przebywających na urlopach wychowawczych;
  • nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby zastępczej;
  • będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy;
  • nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego;
  • przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają odrębne ustawy.

Do stanu zatrudnienia nie wlicza się:

  • 1. niepełnosprawnych pracowników:
    • przebywających na urlopach bezpłatnych (bez względu na podstawę prawną udzielenia urlopu)
  • 2. pełnosprawnych pracowników:
    • zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego
    • przebywających na urlopach wychowawczych
    • przebywających na urlopach rodzicielskich
    • niepracujących ze względu na służbę wojskową lub zasadniczą
    • będących uczestnikami OHP
    • pobierających świadczenie rehabilitacyjne
    • przebywające na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia przewidują odrębne przepisy (tzw. urlop obligatoryjny),

Powyższe oznacza, że pracodawca obowiązany do comiesięcznym wpłat na PFRON nie wlicza do stanu zatrudnienia i wskaźnika (od którego to zależy uzyskanie 6 proc. wskaźnika osób z niepełnosprawnością) osób niepełnosprawnych przebywających na urlopie bezpłatnym, zarówno na zasadach ogólnych z K.p., jak i na tzw. obligatoryjnym, gdyż przepis art. 21 ust. 5 u.r.z.n. zawiera w tym zakresie stosowne wyłączenie.

Mateusz Brząkowski , ekspert Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.