Urlop zaplanowany od wielu miesięcy, zsynchronizowany w urlopem małżonka, wykupione bilety lotnicze i zarezerwowany hotel - to wszystko może nie mieć znaczenia, kiedy okaże się, że obecności pracownika w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Taki przepis znajduje się w kodeksie pracy i daje pracodawcy prawo do przerwania trwającego urlopu wypoczynkowego pracownika.
Tylko w wyjątkowych sytuacjach
Podstawą odwołania pracownika z urlopu jest art. 167 kodeksu pracy. Trzeba wyraźnie podkreślić, że muszą to naprawdę być okoliczności nieprzewidziane, które wystąpią już po rozpoczęciu przez pracownika urlopu.
Zanim pracodawca wezwie pracownika, musi rozważyć, czy wystąpiły łącznie obydwie okoliczności przewidziane w art. 167 kodeksu pracy, czyli:
· wystąpiły okoliczności, których nie można było przewidzieć w chwili rozpoczęcia przez pracownika urlopu. (Jeżeli miało to miejsce bezpośrednio przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu, to należało przesunąć termin urlopu na podstawie art. 164 § 2 k.p.),
· obecność pracownika w zakładzie pracy, ze względu na te okoliczności, jest konieczna, np. pracownik posiada specjalistyczne kwalifikacje niezbędne do usunięcia poważnej awarii, konieczne jest odbycie nieplanowanej podróży służbowej, przeprowadzana jest niespodziewana kontrola dotycząca spraw prowadzonych przez pracownika, lub za które pracownik odpowiada.
Jeśli pracodawca odwoła pracownika z urlopu, ten nie ma wyjścia - musi wrócić do pracy, nawet z końca świata, z egzotycznych wakacji. Kodeks nie przewiduje jakiejś szczególnej formy odwołania z urlopu. Pracodawca może więc np. wysłać smsa, maila czy zadzwonić. Wzór pisma odwołującego z urlopu można pobrać tutaj >
Pracownik musi przerwać urlop
Pracownik, nawet jeśli się nie zgadza z decyzją pracodawcy, musi wrócić do pracy, aby nie narazić się na konsekwencje. Jeżeli odmówi, pracodawca może nałożyć na pracownika karę pieniężną. W komentarzu do kodeksu pracy dr hab. Anna Kosut, kierownik Zakładu Prawa Pracy Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie zwraca w uwagę, że niestawienie się pracownika w pracy może mieć nawet konsekwencje w postaci rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 52 k.p.
Czy trzeba dać się namierzyć?
Dr. hab. Anna Kosut zwraca też uwagę na to, że z odwołaniem z urlopu wypoczynkowego wiąże się kontrowersyjna kwestia obowiązku pracownika poinformowania pracodawcy o miejscu wypoczynku bądź podania mu innych informacji (np. numeru telefonu komórkowego), co umożliwi skomunikowanie się pracodawcy z pracownikiem. Tylko bowiem wtedy, gdy pracodawca będzie miał taką możliwość, będzie mógł skorzystać w możliwości wezwania pracownika. Więcej na ten temat w komentarzu do kodeksu pracy (str. 1057-1061).
Po załatwieniu niezbędnych spraw w firmie pracownik może wrócić na urlop i wykorzystać pozostałą jego część, ale może to też zrobić w terminie późniejszym. Przepisy tego nie precyzują. Natomiast pracodawca powinien uwzględnić jego wnioski i sugestie w tej sprawie.
Co z pieniędzmi, których nie da się odzyskać?
Przerwanie urlopu to zawsze nagła zmiana planów i dyskomfort dla pracownika. Zdarza się również, że duża strata finansowa, bo przepadają wykupione wycieczki, bilety lotnicze. Kodeks pracy wyraźnie stanowi, że pracodawca musi pokryć koszty poniesione przez pracownika w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Wzór wniosku o zwrot takich wydatków można pobrać tutaj >
Dotyczy to wydatków, które pracownik już poniósł i nie może ich odzyskać z powodu wcześniejszego powrotu lub rezygnacji z wyjazdu w ostatniej chwili, np. koszt wykupionych w biurze podróży wczasów zagranicznych lub opłaconego z góry pobytu w kwaterze prywatnej albo biletu lotniczego wykupionego w promocji bez możliwości zwrotu. Jeżeli pracownik wyjechał już na urlop wydatki zwraca się proporcjonalnie do niewykorzystanej przez pracownika części urlopu. Nie zawsze zwrot od pracodawcy pokryje wszystkie poniesione wydatki. Marzena Jurczewska w komentarzu "Odwołanie pracownika z urlopu", dostępnym w LEX Kadry, zwraca uwagę, że pracodawca nie rekompensuje utraconych korzyści, które pracownik mógłby osiągnąć, gdyby nie został odwołany z urlopu, np. utraconego zarobku z powodu konieczności rezygnacji z wykonywania pracy sezonowej za granicą. Ponadto nie jest zobowiązany do zwrotu kosztów sprzętu turystycznego czy sportowego, nabytego przez pracownika w związku z wyjazdem. Wydatki te nie pozostają bowiem w bezpośrednim związku z odwołaniem pracownika z urlopu.
Gdy z powodu odwołania pracownika z urlopu wraz z nim wróciła jego rodzina, pracodawca zobowiązany jest pokryć również bezpośrednie koszty związane z ich powrotem.
Jeśli pracownik uważa, że odwołanie z urlopu nie było słuszne, może zwrócić się do sądu pracy.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.