– Spadająca relacja osób pracujących do rosnącej populacji emerytów i rencistów, powoduje że konieczne jest wydłużanie aktywności zawodowej, połączone z zachętami (podatkowymi lub finansowymi) dla osób dłużej pracujących – mówi dr Wojciech Nagel, członek Rady Nadzorczej ZUS i Zespołu US Rady Dialogu Społecznego, ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych. Jego zdaniem, należy również wprowadzić kryterium dochodowe, zwłaszcza do tzw. 13 emerytury. – Świadczenie powinno być skierowane do osób szczególnie potrzebujących, posiadających najniższe emerytury. Oznaczałoby to rzeczywisty wymiar solidarnościowy i pomocniczy, zgodnie z kanonami polityki społecznej – wyjaśnia dr Wojciech Nagel. Zwraca przy tym uwagę na „złą demografię” – spadek o około 200 tys. osób w wieku produkcyjnym i wzrost o blisko 200 tys. osób w wieku emerytalnym. – Dzieje się to w okresie spadku pokrycia wydatków z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych składkami z 83 proc. w 2019 roku do 74 proc. w 2021 r. oraz kosztownych programów społecznych wprowadzanych bez kryterium dochodowego – podkreśla.

Konieczna jest także promocja aktywnego oszczędzania na cele emerytalne, zarówno w formach grupowych, jak i indywidualnych. Obecnie jest ona realizowana głównie przez Polski Fundusz Rozwoju i instytucje finansowe.

Czytaj w LEX: Indywidualne konta emerytalne oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego >

Rekomendacje BCC dla rządu

  1. Wydłużanie aktywności zawodowej, połączone z zachętami (podatkowymi lub finansowymi) dla osób dłużej pracujących. Spadająca relacja osób pracujących do rosnącej populacji emerytów i rencistów, czyni projekt ważnym do opracowania i wdrożenia. W 2017 r. Min. Rozwoju wystąpiło z inicjatywą, której istotą było finansowe nagradzanie obywateli, decydujących się na pozostanie na rynku pracy po uzyskaniu uprawnień emerytalnych. Założenia projektu obejmowały zachęty związane z pozostaniem na rynku pracy dłuższym o 1 lub 2 lata.
  2. Wprowadzenie kryterium dochodowego, w tym zwłaszcza do tzw. 13 emerytury. Świadczenie powinno być skierowane do osób szczególnie potrzebujących, posiadających najniższe emerytury. Oznaczałoby to rzeczywisty wymiar solidarnościowy i pomocniczy, zgodnie z kanonami polityki społecznej.
  3. Promocja aktywnego oszczędzania na cele emerytalne, zarówno w formach grupowych jak i indywidualnych. Obecnie jest ona realizowana głównie przez PFR i instytucje finansowe.

Czytaj w LEX: Rozwiązanie stosunku pracy jako warunek wypłaty emerytury >

  

Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 12/2020

Sprawdź  


Pozytywy, według BCC

Obejmują one w szczególności działalność ZUS-u w okresie pandemii wobec przedsiębiorców. Działania ZUS stanowią element szerokiego pakietu instrumentów realizowanych również przez urzędy pracy, BGK i PFR. Udzielone wsparcie wynosi ok. 167 mld zł. W szczególności dotyczą one:

Tarcza antykryzysowa. Przyjęto 6,5 mln wniosków, udzielając wsparcia na kwotę 28,7 mld zł, w tym:

  • zwolnienie ze składek (13,1 mld zł, 2,1 mln firm, 6,5 mln miejsc pracy),
  • świadczenie postojowe (5,3 mld zł, 2,7 mln świadczeń),
  • odroczenie terminu i układy ratalne (ponad 9 mld zł),
  • dodatek solidarnościowy (313 mln zł, 130 tys. osób),
  • dodatkowy zasiłek opiekuńczy (1 mld zł).

Tarcza 5.0 (turystyczna). Do 17 grudnia w ramach wsparcia dla firm sektora turystycznego, hotelarskiego, organizacji i obsługi targów, konferencji i wystaw wypłacono świadczenia postojowe na kwotę 18 mln zł oraz zwolniono te firmy ze składek na kwotę 62 mln zł.

Czytaj w LEX: Tarcza 5.0 - świadczenie postojowe, dodatkowe świadczenie postojowe i zwolnienie od składek dla branży turystycznej i estradowej >

Polski Bon Turystyczny. Polacy dokonali 363 tys. płatności bonami na kwotę 238 mln zł. Do programu dołączyło 18,3 tys. przedsiębiorców i OPP oferujących usługi hotelarskie i imprezy turystyczne. Bony aktywowało 1,1 mln Polaków na łączną kwotę 962 mln zł, w tym 64 tys. osób aktywowało dodatkowy bon w związku z niepełnosprawnością dziecka.

Czytaj w LEX: Polski Bon Turystyczny >

 

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 12/2020 >>



Zagrożenia

To po pierwsze zapowiedź pełnego, tzw. oskładkowania umów zleceń i o dzieło począwszy od 2021 r.

Sprawdź w LEX: Czy od 2021 r. składki społeczne i zdrowotne będą obowiązywały od wszystkich umów zleceń i umów o dzieło? >

Wprowadzenie na agendę tego typu projektu zmian w okresie wzmożenia sytuacji epidemicznej i zagrożenia częściowym lockdownem w gospodarce, jest dla przedsiębiorców oraz ekspertów niezrozumiałe. Tym bardziej, iż takie branże jak gastronomia, turystyka, motoryzacyjna, czy eventowa, objęte są w większości dotychczasowymi rozwiązaniami składkowymi, charakterystycznymi dla umów cywilnoprawnych. Wymieniony projekt unieważniłby w znacznym stopniu sens rządowych tarcz bezpieczeństwa dla firm, które wprowadzono w szerokim zakresie od II kw. 2020 r.

Czytaj w LEX: Zgłoszenie do ZUS umowy o dzieło - nowy obowiązek płatników składek >

Według BCC, opinia, iż ewentualne pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych oznacza „pochylenie się nad problemem przyszłych emerytur Polaków”, nie znajduje żadnego odzwierciedlenia w faktach. Zaniechano prace nad premiowaniem dłuższej aktywności zawodowej, nie podejmuje się debaty na temat przywilejów emerytalnych. Należy stwierdzić, iż jeśli projektowane zmiany wejdą w życie, uderzą w sposób bezpośredni w program Pracowniczych Planów Kapitałowych. Sama ich zapowiedź zagraża skuteczności przygotowywanej kampanii MF i PFR na rzecz pozostawania (także zleceniobiorców) w PPK, nie wspominając już o stanowisku wobec nich pracodawców. Jak wskazała I faza tworzenia planów – pracodawcy odegrali w niej kluczowe znaczenie.

Czytaj w LEX: Pracownicze Plany Kapitałowe - nowe obowiązki pracodawców >

Po drugie - pogarszająca się sytuacja finansowa (wydolność funduszy w FUS) w następstwie poszerzania się epidemii i jej niekorzystnego wpływu na kondycję firm w okresie wrzesień – grudzień. W następstwie, prawdopodobny spadek zatrudnienia i odejścia z rynku pracy w I kw. 2021 r.  

Po trzecie wreszcie to zła demografia. Spadek o ok. 200 tys. osób w wieku produkcyjnym, wzrost o blisko 200 tys. osób w wieku emerytalnym. Dzieje się to w okresie spadku pokrycia wydatków z FUS składkami z 83 proc. w 2019 roku do 74 proc. w 2021 r. oraz kosztownych programów społecznych wprowadzanych bez kryterium dochodowego.

Czytaj w LEX: Płaca minimalna w 2021 r. i wysokość innych świadczeń >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.