Gaśnice w miejscu pracy - właściwy dobór, rozmieszczenie

Mimo iż wyposażenie w odpowiednie środki gaśnicze leży w kompetencji specjalistów ds. ochrony przeciwpożarowej, niejednokrotnie to pracownicy służby BHP w ramach przeprowadzanych audytów mogą przekazać cenne wskazówki w zakresie dostosowania zakładu do obowiązujących przepisów, w tym doboru rodzaju i ilości gaśnic.

W przypadku gaśnic zlokalizowanych w zakładzie pracy należy pamiętać, że podstawowym zadaniem jest określenie ich wymaganej liczby i rodzaju.

Nie każda gaśnica nadaje się do ugaszenia danego rodzaju pożaru, a ponadto ich liczba powinna wynikać z wielkości zakładu, w jakim mają być umieszczone.

Wymagania w tym zakresie określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) – dalej r.o.p.b., zgodnie z którym obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów (określonych w Polskich Normach), które mogą wystąpić w obiekcie.

W celu sprawdzenia, czy wymagania w zakresie liczby i rodzaju gaśnic są spełnione w danym zakładzie pracy, należy odnieść się do r.o.p.b. Zgodnie z § 32 ust. 3 r.o.p.b. jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm³) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych:
1. na każde 100 m² powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym urządzeniem gaśniczym:
a. zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V;
b. produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m²;
c. zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem;
2. na każde 300 m² powierzchni strefy pożarowej niewymienionej w pkt 1, z wyjątkiem zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV.

Po obliczeniu jednostek masy środka gaśniczego niezbędnych w zakładzie pracy, kolejnym krokiem jest właściwy dobór gaśnic, uwzględniający charakterystykę poszczególnych ich rodzajów. Wyróżniamy następujące rodzaje gaśnic:
A – do gaszenia materiałów stałych, zwykle pochodzenia organicznego, których normalne spalanie zachodzi z tworzeniem żarzących się węgli;
B – do gaszenia cieczy i materiałów stałych topiących się;
C – do gaszenia gazów;
D – do gaszenia metali;
F – do gaszenia tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych.

Większość wykorzystywanych gaśnic spełnia wymagania od razu dla kilku z ww. zagrożeń.

Należy też pamiętać o właściwym rozmieszczeniu gaśnic. Ewentualne nieprawidłowości mogą uniemożliwić skorzystanie z nich lub też znacznie opóźnić ich użycie, co w przypadku zagrożenia pożarowego może mieć ogromny wpływ na ewentualne szkody.

Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone:
1. w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
– przy wejściach do budynków,
– na klatkach schodowych,
– na korytarzach,
– przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz,
2. w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki),
3. w obiektach wielokondygnacyjnych – w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli pozwalają na to istniejące warunki.

Dodatkowo przy rozmieszczaniu gaśnic muszą być spełnione następujące warunki:
1. odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek, do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m,
2. do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m.