W środę, 20 maja, jako pierwsi poinformowaliśmy, że już od najbliższego poniedziałku, 25 maja, rodzice dzieci do lat 8 stracą prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego na dziecko z powodu zamknięcia żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego czy szkoły. Nie będą też mogli pobierać go, gdy żłobek czy przedszkole będą wprawdzie otwarte, ale ich dziecko nie dostanie się do niego z uwagi na obostrzenia związane z epidemią koronawirua. Obowiązujący od tego dnia przepis art. 46 ustawy z 14 maja 2020 r. (popularnie zwanej tarczą 3) zmieni bowiem art. 4 ust. 1 i art. 4a ust. 1 ustawy z 2 marca w sprawie COVID-19, która wprowadziła dodatkowy zasiłek opiekuńczy z powodu zamknięcia tych placówek. W efekcie tej zmiany z grupy osób uprawnionych do otrzymania tego świadczenia wypadną rodzice dzieci do lat 8 i ZUS nie będzie miał już podstawy prawnej do wypłaty im tego świadczenia. Prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego od 25 maja zachowają tylko rodzice dzieci z niepełnosprawnościami do 18 roku życia, w tym funkcjonariusze służb i rolnicy posiadający takie dzieci.
Czytaj również: Rząd przyciął zasiłki opiekuńcze - już od poniedziałku
Czytaj też: Zaklinanie rzeczywistości nie poprawi błędu legislacyjnego
Po naszej publikacji Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wydało wyjaśnienia, w których zapewniało, że prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego zostało przedłużone do 14 czerwca br. Zgodnie z obowiązującymi przepisami dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje na dotychczasowych zasadach zarówno dla rodziców i opiekunów dzieci do lat 8 oraz dzieci i dorosłych osób niepełnosprawnych. Resort twierdził też wtedy, że dodatkowy zasiłek opiekuńczy będzie przysługiwać w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki.
To jednak serwis Prawo.pl miał rację.
Czytaj w LEX: Tarcza antykryzysowa 3.0 - rozwiązania w zakresie prawa pracy >
W najnowszym projekcie ustawy o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie niektórych innych ustaw (czyli tzw. tarczy 4.0.), który dziś wpłynął do Sejmu (druk sejmowy nr 382), rząd naprawia opisywany przez Prawo.pl błąd legislacyjny.
Zobacz procedurę w LEX: Zasady wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego >
- Wszystko wskazuje na to, że choć ministerstwo nie chciało przyznać się do błędu w uchwalanych przepisach, skutkującego pozbawieniem dodatkowego zasiłku znacznej części rodziców, to jednak postanowiło ten błąd naprawić w tarczy antykryzysowej 4. Projekt nowej ustawy zawiera zmiany przepisów dotyczących dodatkowego zasiłku opiekuńczego, w których ponownie dodatkowy zasiłek rozszerzany jest na rodziców wszystkich dzieci do lat 8. Co więcej, będzie on przysługiwał nie tylko w wypadku zamknięcia placówki, ale również, gdy zostanie już otwarta – mówi Piotr Nietrzpiel, radca prawny z kancelarii Wojewódka i Wspólnicy.
Sprawdź również książkę: System prawa ubezpieczeń społecznych. Tom I. Część ogólna >>
Zasiłek do końca roku szkolnego
Projektowany art. 58 pkt 3 lit. b) i pkt 4 lit. a-c) przewiduje zmianę ustawy w sprawie COVID-19 w zakresie dodatkowego zasiłku opiekuńczego. I tak pkt 3 zakłada zmianę w art. 4 polegającą na dodaniu nowych ust. 1c i 1d. Pierwszy z nich przewiduje, że w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do których uczęszcza dziecko, albo niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19 ubezpieczonemu zwolnionemu od wykonywania pracy oraz funkcjonariuszowi zwolnionemu od pełnienia służby, z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem, o którym mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy do 28 czerwca 2020 r.
Drugi z przepisów przyznaje natomiast prawo do zasiłku także w sytuacji, gdy placówka zostanie otwarta, ale dziecko nie dostanie się do niej z uwagi na obostrzenia sanitarne spowodowane epidemią koronawirusa.
Tym samym rząd naprawi błąd popełniony w nowelizacji z 14 maja (w tarczy 3), przedłużając przy tym okres wypłaty zasiłku do 28 czerwca, czyli do końca roku szkolnego (w rozporządzeniu okres ten został wydłużony do 14 czerwca).
Podobne zmiany rząd planuje też wprowadzić do art. 4a ustawy w sprawie COVID-19, który dotyczy rolników.
Czytaj w LEX: Obowiązki i uprawnienia pracodawców oraz pracowników związane z ustawą o przeciwdziałaniu COVID-19 >
W uzasadnieniu do projektu rząd wyjaśnia, że "ze względu na trwającą pandemię COVID-19 proponuje się rozszerzyć krąg osób uprawnionych do dodatkowego zasiłku opiekuńczego o rodziców i opiekunów dzieci do lat 8". Jak dalej podkreślają autorzy projektu, analogicznie jak w przypadku dzieci niepełnosprawnych rodzice lub opiekunowie dzieci do lat 8, którzy podejmą decyzję o osobistym sprawowaniu opieki, będą mieli prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego zarówno w przypadku zamknięcia żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, jak również w przypadku otwarcia tych placówek. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy w przypadku otwarcia powyżej wymienionych placówek będzie przysługiwać osobom uprawnionym z tytułu niemożności zapewnienia opieki przez wyżej wymienione placówki z powodu czasowego ograniczenia ich funkcjonowania w związku z epidemią COVID-19 oraz również w przypadku, gdy ubezpieczony podejmie decyzję o osobistym sprawowaniu opieki nad dzieckiem.
Upoważnienie też do zmiany
Przy tej okazji zmianie ulegnie też przepis umożliwiający Radzie Ministrów wydawanie rozporządzenia. Dziś na podstawie tej delegacji ustawowej rząd może jedynie wydłużać okres wypłaty dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Zgodnie z nowym brzmieniem ust. 3, Rada Ministrów będzie mogła, w celu przeciwdziałania COVID-19, w drodze rozporządzenia, określić dłuższy okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego niż wskazany w ust. 1–1d dla poszczególnych grup osób uprawnionych oraz w zależności od funkcjonowania poszczególnych placówek, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.
Przepisy, które mają naprawić popełniony błąd w ustawie w sprawie COVUID-19 mają – zgodnie z art. 72 pkt 3 lit. a) projektu ustawy – wejść w życie 25 maja 2020 r.
- Przepisy te mają obowiązywać z mocą od 25 maja, a więc z dniem, gdy wcześniejszy błąd legislacyjny zacznie działać. Problem polega na tym, że zanim nowa ustawa zostanie uchwalona, formalnie zmienionych przepisów nie będzie, a więc nadal w poniedziałek 25 maja nie będzie istniała formalna podstawa dla wypłacania dodatkowego zasiłku dla dzieci do lat 8. Płatnicy będą mieli zatem dość duży problem do czasu, gdy zmienione przepisy zaczną obowiązywać – podkreśla mec. Piotr Nietrzpiel. I dodaje: - Należy również zwrócić uwagę, że w nowelizacji zrezygnowano z określenia wymiaru zasiłku w dniach, co powodowało konieczność ciągłego odnawiania wymiaru. Wskazano natomiast, że zasiłek obowiązuje do dnia 28 czerwca, przy czym Rada Ministrów nadal może wydać rozporządzenie przedłużające okres jego obowiązywania, jednak w związku ze zmianą delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia będzie możliwe również przedłużenie zasiłku tylko dla wybranych grup. - Zatem wykrycie błędu w treści obecnej ustawy ostatecznie w związku z przygotowaną nowelizacją zadziała z korzyścią dla rodziców, którzy po uchwaleniu nowelizacji w końcu będą spokojni, że do wakacji zasiłek będzie obowiązywał, zamiast gorączkowo sprawdzać czy został ponownie przedłużony – ocenia mec. Nietrzpiel.
Prawdopodobnie Sejm zajmie się zmianą prawa na rozpoczynającym się 27 maja trzydniowym posiedzeniu.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.