Do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych trafił projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (nr UA6), przygotowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Projekt wprowadza dodatkową waloryzację emerytur i rent. Projekt zwolniony był z obowiązku opracowywania założeń projektu ustaw na podstawie wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów.

- W ostatnich latach, by chronić poziom najniższych świadczeń emerytalno-rentowych, zasady waloryzacji były modyfikowane. Obok waloryzacji procentowej przeprowadzane były: waloryzacja kwotowa, waloryzacja procentowo-kwotowa, wypłacane też były jednorazowe dodatki, przy zachowaniu realnej wartości świadczeń – wskazują projektodawcy w uzasadnieniu do projektu. Jak podkreślają, chcąc w większym stopniu zabezpieczyć sytuację finansową osób starszych oraz zapewnić stabilność finansową i realną wartość emerytur i rent w warunkach wysokiej inflacji, od 2024 r. proponuje się wprowadzenie, obok obowiązujących przepisów w zakresie rocznej waloryzacji świadczeń, dodatkowej waloryzacji, w przypadku gdy wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu roku, w którym przeprowadzona była roczna waloryzacja od dnia 1 marca – przekroczy 5 proc.

Czytaj również: Będzie druga waloryzacja rent i emerytur, gdy inflacja w I półroczu przekroczy 5 proc.

Szczegóły propozycji

Projektodawcy proponują zatem, by waloryzacja odbywała się:

  1. raz w roku, gdy inflacja w pierwszym półroczu nie przekroczy 5 proc. – zastosowanie będą miały dotychczasowe zasady rocznej waloryzacji świadczeń,
  2. dwa razy w roku w sytuacji wzrostu inflacji w pierwszym półroczu powyżej 5 proc. – przeprowadzona zostanie wówczas zarówno waloryzacja roczna, jak i dodatkowa waloryzacja świadczeń.

- Dodatkowa waloryzacja (tzw. interwencyjna/okresowa) ma być działaniem mającym na celu ochronę świadczeniobiorców (przede wszystkim emerytów i rencistów pobierających najniższe świadczenia) przed skutkami wysokiego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w trakcie roku – twierdzą projektodawcy.

Zgodnie z nowym, projektowanym art. 89a ust. 1, dodatkowa waloryzacja przeprowadzana będzie od dnia 1 września, w sytuacji gdy wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszym półroczu danego roku - w stosunku do poprzedniego okresu (tj. drugiego półrocza poprzedniego roku) - przekroczy 105 proc. Dodatkowa waloryzacja ma polegać na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru, w wysokości przysługującej 31 sierpnia roku, w którym przeprowadzana jest dodatkowa waloryzacja, przez wskaźnik dodatkowej waloryzacji (w myśl dodawanego, nowego art. 89a ust. 4 i 5).

Co ważne, dodatkowa waloryzacja obejmie emerytury i renty przyznane przed terminem tej waloryzacji.

- Prognozowany koszt dodatkowej waloryzacji od dnia 1 września, przy hipotetycznym wskaźniku na poziomie 106 proc., szacowany jest na około 13,5 mld zł (łącznie ze skutkiem finansowym waloryzacji kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów – tzw. 14 emerytury) – czytamy w uzasadnieniu do projekt. Z kolei w Ocenie Skutków Regulacji ministerstwo podkreśliło, że dodatkowa waloryzacja, przeprowadzona we wrześniu, nie będzie miała wpływu na wysokość dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów, tzw. 13. emerytury, natomiast może mieć wpływ na wysokość kolejnego dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów, tzw. 14. emerytury, jeśli Rada Ministrów ustali w rozporządzeniu jako miesiąc wypłaty tzw. 14 emerytury miesiąc po wrześniu danego roku (od października do grudnia).

Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.