Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP

Pracownik podczas pracy na stanowisku sprzedawcy w sklepie mięsnym poślizgnął się na plamie osocza wyciekającego z opakowania mięsa na posadzkę. W wyniku poślizgnięcia się na osoczu poszkodowany stracił równowagę, przysiadł na posadzkę i w tym momencie odczuł ból w okolicy lędźwiowo-krzyżowej. Lekarz pogotowia, zbadawszy poszkodowanego, w rozpoznaniu napisał ból w okolicy jw. Podczas pracy pracownik powinien utrzymywać porządek na stanowisku pracy (wynika to z k.p. i zakresu jego podstawowych obowiązków służbowych). Zespół powypadkowy badając przyczyny i okoliczności wypadku, uznał zdarzenie za wypadek przy pracy z winy pracownika. Pracownik wyjaśniając przyczyny i okoliczności powstania zdarzenia, napisał, że nie miał czasu utrzymać porządku na stanowisku pracy pomimo bardzo małego ruchu klientów. Osobiście nie uznałbym wypadku przy pracy poszkodowanego z powodu braku urazu.

Czy wskazane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy?

Odpowiedź:

Na podstawie opisu przedstawionego w pytaniu nie ma podstaw do uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, ze względu na brak spełnienia podstawowej przesłanki definicji wypadku, jaką jest uraz. Uważam jednak, że ból, jaki odczuwał poszkodowany jest następstwem jakiegoś urazu, który przez lekarza pogotowia nie został zidentyfikowany lub właściwie opisany w dokumentacji medycznej. W związku z powyższym zespół powypadkowy powinien zwrócić się do poszkodowanego lub bezpośrednio do lekarza, który udzielał pomocy poszkodowanemu (za pośrednictwem placówki medycznej, w której jest zatrudniony) o wskazanie konkretnego urazu, jaki powstał w wyniku przedmiotowego zdarzenia. W przypadku nieuzyskania takiej informacji lub niewskazania urazu zdarzenia nie kwalifikuje się jako wypadku przy pracy.

Uzasadnienie:

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) – dalej u.u.w. za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Jednym z najistotniejszych elementów definicji wypadku jest uraz, którego pojęcie zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 13 u.u.w., jako uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka wskutek działania czynnika zewnętrznego.

Ze względu na to, że stwierdzenie konkretnego urazu wymaga specjalistycznej wiedzy medycznej, a więc powinno zostać dokonane przez biegłych lekarzy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2009 r., II PK 318/08), zespół powypadkowy, w którego składzie nie ma przedstawiciela posiadającego takie kwalifikacje, powinien zwrócić się do poszkodowanego o przedstawienie dokumentacji medycznej (np. zaświadczenia lekarskiego, karty ze szpitalnego oddziału ratunkowego itp.), z której jednoznacznie będzie wynikało, jakiego doznał on urazu. Gdyby jednak poszkodowany nie przedstawił takiej dokumentacji lub pomimo jej przedstawienia członkowie zespołu powypadkowego wciąż mieliby wątpliwości w tym zakresie, to zgodnie z § 7 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870), powinni zasięgnąć opinii lekarza (za pośrednictwem zatrudniającej go placówki – np. stacji pogotowia ratunkowego).

W przypadku nieuzyskania takiej informacji lub niewskazania konkretnego urazu, dane zdarzenie nie powinno zostać zakwalifikowane jako wypadek przy pracy.

Zupełnie odrębną kwestię stanowi stwierdzenie winy pracownika związanej z przyczynieniem się do zaistnienia wypadku (w tym przypadku nieprzestrzegania porządku na stanowisku pracy). Nie ma ona żadnego wpływu na kwalifikację prawną zdarzenia (uznanie go lub nie za wypadek przy pracy), bowiem od takiego stwierdzenia zależy jedynie ewentualne pozbawienie poszkodowanego prawa do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego zgodnie z art. 21 ust. 1 u.u.w.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono 23 października 2014 r.