Czy pracodawca ma obowiązek konsultowania nałożonej kary na pracownika z organizacjami związkowymi po wniesieniu sprzeciwu przez ukaranego, jeżeli przepisy prawa nie zostały naruszone (terminy) art. 112 § 1 zdanie pierwsze k.p.?
Pracownik należy do organizacji związkowej, która wystąpiła z pismem o anulowanie kary w związku z brakiem konsultacji po wniesieniu sprzeciwu. Kara porządkowa została nałożona w miesiącu kwietniu 2008 r.
Jak należy postąpić?
Zgodnie z art. 112 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej k.p., o uwzględnieniu lub odrzuceniu sprzeciwu od nałożonej na pracownika kary porządkowej decyduje pracodawca po rozpatrzeniu stanowiska reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej.
Zasięgnięcie opinii zakładowej organizacji związkowej jest elementem procedury rozpatrywania sprzeciwu wnoszonego przez pracownika. Pracodawca powinien zasięgnąć tej opinii niezależnie od tego, czy uważa że doszło do naruszenia prawa czy też nie. Zwolniony jest z tego obowiązku, jeżeli pracownik nie jest reprezentowany przez zakładową organizację związkową. Odrzucenie sprzeciwu z naruszeniem tego wymagania nie jest bezskuteczne. Stanowi jednak naruszenie trybu postępowania przy nakładaniu kar i jest podstawą prawną do dochodzenia na drodze sądowej uchylenia nałożonej kary, tak samo jak naruszenie prawa materialnego (J. Skoczyński, w: Kodeks pracy. Komentarz, red. Z. Salwa, Warszawa 2007, s. 486).
W omawianej sytuacji utrzymanie kary, która została nałożona z naruszeniem trybu jej nakładania (przez niezasięgnięcie opinii) powoduje że pracodawca może być narażony na udział w procesie sądowym w sprawie uchylenia bezprawnie nałożonej kary porządkowej, jeżeli pracownik odwołał się do sądu pracy (termin na wniesienie powództwa wynosi 14 dni od dnia doręczenia pracownikowi przez pracodawcę zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu). Pracodawca może jednak uznać karę za niebyłą i usunąć zawiadomienie o ukaraniu z akt osobowych pracownika. Zgodnie z art. 113 § 1 k.p. karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy. Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu.
Pracodawca może zatem na wniosek zakładowej organizacji związkowej uznać tę karę za niebyłą i w taki sposób niejako "konwalidować" swoje niezgodne z prawem działanie.