Wprowadzone zmiany dotyczą m.in. sprawozdania z działalności, raportowania informacji niefinansowych, ustalania kosztu wytworzenia produktu bez konieczności analizowania stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych przez niektóre jednostki, jak również zwiększenia liczebności jednostek, które będą mogły stosować zasady podatkowe przy ewidencji leasingu. Duże zmiany dotyczą również większości jednostek pożytku publicznego. Wprowadzane zmiany będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2017 r. lub po tej dacie.

Celem obecnej nowelizacji ustawy o rachunkowości jest wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2014/95/UE. Zgodne z treścią uchwalonej dyrektywy, u.z.o.r. wprowadza rozbudowane wymogi dotyczące informacji niefinansowych w odniesieniu do największych z dużych jednostek zainteresowania publicznego. Mając na uwadze, że dyrektywa zawiera szereg ogólnych wymogów i zasad, a także zapewnia bezpośrednio jednostkom objętym tymi wymogami pełną swobodę w doborze standardów lub wytycznych, które powinny być zastosowane do tego rodzaju sprawozdawczości, ustawa zmieniająca ustawę o rachunkowości nie zmienia tego podejścia do problemu szerokiego ujawniania informacji niefinansowych.

Zmiana art. 49 u.o.r.

Przed nowelizacją, jednostki sporządzające sprawozdanie z działalności były zobowiązane, na podstawie art. 49 ust. 3 u.o.r., przedstawiać, o ile jest to istotne dla oceny sytuacji jednostki - wskaźniki finansowe i niefinansowe, łącznie z informacjami dotyczącymi zagadnień środowiska naturalnego i zatrudnienia, a także dodatkowe wyjaśnienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym. Ewentualna, rozbudowana sprawozdawczość na temat informacji niefinansowych miała całkowicie dobrowolny charakter i opierała się na decyzjach poszczególnych jednostek. Należy dodać, że niewielka tylko część jednostek dodatkowo dobrowolnie sporządzała tzw. raporty na temat społecznej odpowiedzialności, zwane raportami CSR.
Po nowelizacji ustawy o rachunkowości, ust. 3 w art. 49 będzie stanowił, że „sprawozdanie z działalności jednostki powinna obejmować również - o ile jest to istotne dla oceny rozwoju, wyników i sytuacji jednostki - co najmniej:
1) kluczowe finansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki;
2) kluczowe niefinansowe wskaźniki efektywności związane z działalnością jednostki oraz informacje dotyczące zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego.".
Jednocześnie u.z.o.r. wprowadza nowy ust. 3a w następującym brzmieniu: „W przypadku gdy istnieje powiązanie pomiędzy wartościami wykazanymi w rocznym sprawozdaniu finansowym a informacjami w sprawozdaniu z działalności jednostki, sprawozdanie z działalności jednostki powinno zawierać odniesienia do kwot wykazanych w sprawozdaniu finansowym, a także dodatkowe wyjaśnienia do tych kwot”.
 
Ważne!
Nowelizacji u.o.r. wprowadza możliwość rezygnacji przez jednostki małe oraz jednostki mikro z wykazywania w sprawozdaniu z działalności niefinansowych wskaźników efektywności związanych z działalnością jednostki oraz informacji dotyczących zagadnień pracowniczych i środowiska naturalnego (art. 49 ust. 6 u.o.r.).

 

Oświadczenie lub sprawozdanie na temat informacji niefinansowych - nowy art. 49b u.o.r.
 
Należy zaznaczyć, że „nowe” przepisy dotyczące informacji niefinansowych dotyczyć będą bardzo ograniczonego liczebnie kręgu jednostek, ponieważ mają one zastosowanie do:
1) jednostek organizacyjnych, działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
2) jednostek zamierzających ubiegać się albo ubiegających się o zezwolenie na wykonywanie działalności na podstawie przepisów, o których mowa w pkt 1,
3) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych, zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
4) emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu w alternatywnym systemie obrotu,
5) krajowych instytucji płatniczych,
6) instytucji pieniądza elektronicznego,
które są: spółką kapitałową, spółką komandytowo-akcyjną lub taką spółką jawną lub komandytową, której wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw - o podobnej do tych spółek formie prawnej, pod warunkiem, że w roku obrotowym, za który sporządzają sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok przekroczą następujące wielkości:
1) 500 osób - w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty oraz
2) 85.000.000 zł - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego lub170.000.000 zł - w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy.
 
 
 
(...)