Pytanie:
Gminny zakład budżetowy uzyskał w 2013 r. nowe pozwolenie wodnoprawne, w którym zapisano dwa warianty pracy oczyszczalni ścieków komunalnych: 1) przed modernizacją z przepływem średnim dobowym 600 m3/d i RLM 5000 oraz 2) po modernizacji z przepływem średnim dobowym 1200 m3/d i RLM 9000. W wyniku modernizacji nie zmieni się więc przedział RLM, który decydowałby o warunkach wykonywania pomiarów jakości ścieków.

Oczyszczalnia oczyszcza ścieki z aglomeracji poniżej 10.000 RLM. W pierwszym roku obowiązywania tego pozwolenia zakład pobrał do badań 12 prób ścieków, które spełniły wymagania jakościowe określone w pozwoleniu. W kolejnych latach pobrał po 4 próby, które spełniały wymagania.

Oczyszczalnia jest właśnie w trakcie modernizacji z rozbudową. Czy po zakończeniu tej inwestycji zakład powinien poinformować starostę o rozpoczęciu działania w warunkach po modernizacji? Czy po zakończonej inwestycji zakład powinien ponownie pobrać do badań 12 próbek ścieków? Pozwolenie wodnoprawne nie odnosi się do tych kwestii.

Odpowiedź:
Nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zespół obiektów lub instalacja nie mogą być oddane do użytkowania, jeżeli nie spełniają wymagań ochrony środowiska, zgodnie z art. 76 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) - dalej p.o.ś.

Zgodnie z art. 76 ust. 3 p.o.ś., nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zespół obiektów lub instalacja nie mogą być eksploatowane, jeżeli w okresie 30 dni od zakończenia rozruchu nie są dotrzymywane wynikające z mocy prawa standardy emisyjne albo określone w pozwoleniu warunki emisji, ustalone dla fazy po zakończeniu rozruchu.

Na podstawie art. 76 ust. 4 p.o.ś. inwestor jest zobowiązany do poinformowania WIOŚ o planowanym terminie oddania do użytkowania przebudowanego obiektu budowlanego lub o zakończeniu rozruchu instalacji, jeżeli jest on przewidywany. Wprawdzie obowiązek taki nie jest wprost umocowany prawnie w odniesieniu do starosty, jednakże wydaje się, że zakład powinien poinformować ten organ o terminie zakończenia fazy rozbudowy i rozruchu oczyszczalni oraz o rozpoczęciu pracy w „nowych” warunkach.

Co istotne, od tego czasu warunki wynikające z pierwszego wariantu wydanego pozwolenia wodnoprawnego staną się wtedy dla zakładu zbędne, co może być podstawą do zrzeczenia się z tych uprawnień, na podstawie art. 135 pkt 2 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 469).

Jeżeli chodzi o kwestie dotyczące liczby pobieranych próbek, to wydaje się, że w opisanym przypadku należy liczyć się z tym, że w wyniku przeprowadzonej modernizacji prawdopodobnie nastąpi nie tylko zmiana samych możliwości hydraulicznych oczyszczalni. Uruchomienie nowo wybudowanych lub zmodernizowanych obiektów wchodzących w układ oczyszczalni może bowiem wpłynąć na zmianę parametrów technologicznych pracy tego obiektu, a tym samym na końcowy efekt oczyszczania.
Można zatem powiedzieć, że oczyszczalnia będzie pracowała w zupełnie nowych warunkach w stosunku do tych, które wynikały z etapu przed modernizacją. Z tych powodów oceniam, że po całkowitym zakończeniu tej inwestycji i po fazie rozruchu powinno się pobrać początkową liczbę próbek (12), co pozwoli ocenić dotrzymywanie nowych warunków emisyjnych.

Dopiero spełnienie wymaganych warunków w tych próbkach może upoważnić zakład do pobrania w następnym roku próbek zgodnie z zasadą określoną w § 5 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 1800).