Pluralizm mediów i różnorodność redakcyjna gazet i czasopism są niezbędne dla niezależnego i pluralistycznego kształtowania opinii w Unii Europejskiej. Zapewnienie dostępności i widoczności dla pełnej różnorodności oferty redakcyjnej jest absolutnie konieczne, o czym – z okazji Światowego Dnia Wiadomości – przypomina Izba Wydawców Prasy.
Akt o rynkach cyfrowych jest historyczną i potencjalnie jedyną szansą dla UE na zlikwidowanie nierównowagi rynkowej spowodowanej przez platformy – strażników dostępu, oraz na zapewnienie sprawiedliwej i niedyskryminującej dystrybucji wolnej prasy i mediów.
Jednakże projekt DMA, który jest obecnie procedowany, nie zawiera, niestety, niektórych kluczowych przepisów - zwracają uwagę prawnicy.
Rola strażników dostępu
Przy tym trzeba zwrócić uwagę na następujące kwestie:
- niedyskryminujące i sprawiedliwe warunki dostępu nie mogą ograniczać się do dwóch sklepów z aplikacjami, ale muszą zostać rozszerzone na wszystkie „podstawowe usługi platform”, w szczególności powinny objąć także monopolistyczne wyszukiwarki i sieci społecznościowe;
- wprowadzenie obowiązku uczestniczenia przez strażników dostępu w wiążących procedurach ustalania uczciwej ceny za usługi, w tym za licencjonowanie praw wydawców;
- DMA musi w sposób kompleksowy i skuteczny zakazać nie tylko preferowania własnych usług, ale także preferencyjnego traktowania wybranych osób trzecich;
- „strażnicy dostępu” nie mogą dyskryminować pośrednictwa opartego na trafności na rzecz pośrednictwa płatnego;
- przeglądarki internetowe muszą zostać włączone do zakresu podmiotowego regulacji;
- zakaz łączenia danych pochodzących z różnych usług musi obowiązywać niezależnie od zgody użytkownika.
Czytaj w LEX: Czynniki kształtujące zachowania klientów handlu elektronicznego >
Uważać na nadużycia
Jeżeli te niedociągnięcia nie zostaną usunięte w procesie legislacyjnym przez rządy europejskie i Parlament Europejski, istnieje ryzyko, że to ważne rozporządzenie stanie się nieskutecznym zbiorem przepisów, który w niektórych przypadkach będzie nawet legitymizował nieuzasadnione zachowania pośredników.
Prezes EMMA, Xavier Bouckaert, powiedział: "Dominujące na rynku platformy, które oferują również redakcyjne usługi medialne, sprawują coraz większą kontrolę nad kształtowaniem opinii obywateli. Ostatecznie platformy te decydują, do jakich mediów i treści można mieć dostęp na określonych warunkach. Wzywamy europejskie rządy i Parlament Europejski do upewnienia się, że DMA nie zaniedba przeciwdziałania nadużyciom ze strony platform – strażników dostępu”.
Czytaj w LEX: Rola technologii informatycznych w procesie zarządzania logistycznego zwrotami i reklamacjami >
Przywrócenie równowagi
Prezes ENPA, Jean-Pierre de Kerraoul wskazuje natomiast: "Dyskryminacja dostępu przez strażników dostępu musi być zakazana i musi zostać wprowadzona wiążąca procedura regulacyjna w przypadku sporu w celu ustalenia uczciwej ceny za usługi (licencjonowanie prawa pokrewnego wydawców prasy). Jeśli DMA nie spełni oczekiwań dotyczących przywrócenia równowagi na rynkach cyfrowych, istnieje ryzyko, że stanie się regulacją chroniącą tych stróżów, których zamierza regulować. To musi być pilnie wzięte pod uwagę przez prawodawców europejskich."
Regulacja europejskiego rynku cyfrowego
Ekspertka Konfederacji Lewiatan Elżbieta Dziuba z Departamentu Prawa Gospodarczego docenia wagę dokumentu. Projekt Aktu o rynkach cyfrowych (Digital Markets Act - DMA) jest częścią inicjatywy Komisji Europejskiej odnoszącej się do stworzenia tzw. pakietu aktów o usługach cyfrowych (The Digital Services Act package).
- Jest on kluczowym dokumentem, obok drugiego niezwykle ważnego projektu legislacyjnego jakim jest Akt o usługach cyfrowych (Digital Services Act - DSA). Oba dokumenty mają w zamyśle regulować europejskie środowisko cyfrowe - podkreśla.
Projekt w zamyśle ma uprawniać Komisję Europejską do wyznaczenia w następstwie badania rynku przedsiębiorstw, które kwalifikują się do grupy kontrolujących dostęp do informacji i usług w europejskiej przestrzeni cyfrowej. Zakazuje praktyk wyraźnie nieuczciwych oraz nakłada sankcje za nieprzestrzeganie przepisów, które mogą obejmować grzywny w wysokości do 10 proc. światowego obrotu „strażnika dostępu” - twierdzi Elżbieta Dziuba.
Nad kształtem projektu trwają obecnie dyskusje i prace w grupie roboczej ds. konkurencyjności i wzrostu w Radzie UE. Parlament Europejski musi przygotować finalną treść sprawozdania, aby możliwe były dalsze działania.
Projekt był konsultowany w ramach konsultacji Komisji Europejskiej, a także na poziomie krajowym w ramach konsultacji zorganizowanych przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii (obecnie Ministerstwo Rozwoju i Technologii).
Czytaj w LEX: Wpływ aktywności online użytkowników mediów społecznościowych na kapitał marki osób znanych >
