Urodzona w 1948 r. obywatelka Danii A. została w 1978 r. zatrudniona jako etatowy pracownik związkowy w lokalnym oddziale organizacji pracowników HK, duńskiej organizacji pracowników obejmującej konfederację HK/Danmark i federację HK/Privat. W 1993 r. została ona wybrana na przewodniczącą HK/Privat. Ta funkcja publiczna, oparta na zaufaniu, cechowała się niemniej jednak pewnymi elementami charakterystycznymi dla stosunku pracy. A. była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy, otrzymywała wynagrodzenie miesięczne i podlegała ustawie o urlopie płatnym.
Wiek przekroczony, nie można kandydować
Była następnie wybierana ponownie co cztery lata i zajmowała stanowisko przewodniczącej tej federacji do dnia 8 listopada 2011 r., kiedy to ukończyła 63 lata i przekroczyła granicę wieku określoną w statucie HK/Privat1, co uniemożliwiło jej kandydowanie w kolejnych wyborach na przewodniczącego zaplanowanych na ten sam rok. W następstwie skargi wniesionej przez A. do komisji ds. równego traktowania w Danii, komisja ta uznała, że zakazanie jej, ze względu na wiek, kandydowania w wyborach na przewodniczącego HK/Privat było sprzeczne z duńską ustawą antydyskryminacyjną i nakazała HK zapłatę odszkodowania na rzecz A. za poniesioną przez nią szkodę.
Czytaj też: Wiek emerytalny a wypowiedzenie umowy o pracę - omówienie orzecznictwa >>>
Z powodu niewykonania powyższej decyzji owa komisja, działając na rzecz A. wniosła przeciwko HK skargę do sądu apelacyjnego regionu wschodniego Danii. Uważała, że rozstrzygnięcie zawisłego przed nim sporu zależy od tego, czy A., jako wyłoniona w wyborach przewodnicząca HK/Privat i członkini personelu politycznego tej organizacji, jest objęta zakresem stosowania dyrektywy antydyskryminacyjnej, ponieważ gdyby tak było, nie można by kwestionować, że na gruncie statutu tej federacji doszło wobec niej do bezpośredniej dyskryminacji ze względu na wiek, której dyrektywa ta zakazuje.
Cena promocyjna: 29.7 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 29.7 zł
Dyrektywa antydyskryminacyjna tu działa
Trybunał, do którego sąd ten zwrócił się w trybie prejudycjalnym, orzekł, że ustanowiona w statucie organizacji pracowników granica wieku uprawniająca do ubiegania się o stanowisko przewodniczącego tej organizacji jest objęta zakresem stosowania dyrektywy antydyskryminacyjnej. Trybunał stwierdził, że „warunki dostępu” w rozumieniu art. 3 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy do stanowiska przewodniczącego organizacji pracowników wchodzą w zakres jej stosowania.
Czytaj także: Sprawa w TSUE - według polskiego rządu samozatrudnionego można zwolnić za orientację>>
Sprawdź też: Tlatlik Justyna "Zakaz dyskryminacji na etapie nawiązywania stosunku pracy" >>>
W tym względzie, co się tyczy pojęcia „warunków dostępu do zatrudnienia, do działalności na własny rachunek lub wykonywania pracy” w rozumieniu tego przepisu, z łącznego użycia pojęć „zatrudnienia”, „działalności na własny rachunek” i „pracy” wynika, że przepis ten obejmuje warunki dostępu do wszelkiej działalności zawodowej, niezależnie od jej charakteru i cech. Wspomniane pojęcia należy bowiem rozumieć szeroko, co wynika z porównania poszczególnych wersji językowych tego przepisu. - Tak więc z brzmienia art. 3 ust. 1 lit. a) dyrektywy antydyskryminacyjnej wynika, że zakres jej stosowania nie jest
ograniczony wyłącznie do warunków dostępu do stanowisk zajmowanych przez „pracowników” w rozumieniu art. 45 TFUE - stwierdził TSUE.
Trybunał dodał, że cele tej dyrektywy potwierdzają taką właśnie wykładnię językową. Dyrektywa antydyskryminacyjna, której podstawą prawną jest obecnie art. 19 ust. 1 TFUE, nie ma bowiem na celu ochrony wyłącznie pracowników jako słabszej części stosunku pracy. Celem tej dyrektywy jest wyeliminowanie, z uwagi na interes społeczny i publiczny, wszelkich opartych na względach dyskryminacyjnych przeszkód w zakresie dostępu do środków utrzymania i zdolności działania na rzecz społeczeństwa poprzez pracę, bez względu na to, w jakiej formie jest ona świadczona.
- Tym samym kwestia, czy warunki dostępu do stanowiska przewodniczącego federacji HK/Privat są objęte wspomnianą dyrektywą, nie zależy od zakwalifikowania takiego przewodniczącego jako pracownika w rozumieniu art. 45 TFUE i orzecznictwa, w którym dokonano wykładni tego postanowienia - uznał Trybunał.
Czytaj też: Czym jest dyskryminacja w stosunkach pracy i jak jej unikać? - poradnik krok po kroku >>>
Polityczny charakter stanowiska nie wyłącza ochrony
Zdaniem TSUE, polityczny charakter omawianego stanowiska nie ma wpływu na włączenie owych warunków do zakresu stosowania dyrektywy antydyskryminacyjnej, ponieważ dyrektywę tę stosuje się zarówno do sektora prywatnego, jak i publicznego, i niezależnie od dziedziny działalności, a odstępstwa od jej stosowania zostały wyraźnie określone. - Ponadto sposób rekrutacji, taki jak wybory, nie ma żadnego znaczenia z punktu widzenia stosowania tej dyrektywy - stwierdził Trybunał.
Zdaniem TSUE, tej oceny nie podważa argument związany z prawem organizacji pracowników do swobodnego wybierania swoich przedstawicieli, które to prawo stanowi jeden z aspektów wolności stowarzyszania się ustanowionej w art. 12 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej „kartą praw podstawowych”). - Prawo to należy bowiem pogodzić z zakazem dyskryminacji w zakresie zatrudnienia i pracy, będącym przedmiotem dyrektywy antydyskryminacyjnej, która stanowi konkretny wyraz ogólnej zasady niedyskryminacji wyrażonej w art. 21 karty praw podstawowych. Ponieważ wolność stowarzyszania się nie jest prawem absolutnym, korzystanie z niej może podlegać ograniczeniom, pod warunkiem że ograniczenia te są przewidziane ustawą i szanują istotę tej wolności oraz zasadę proporcjonalności - czytamy w uzasadnieniu orzeczenia.
Trybunał stwierdził też, że w odniesieniu do wykładni art. 3 ust. 1 lit. d) dyrektywy antydyskryminacyjnej, zgodnie z którym stosuje się ona w szczególności w odniesieniu do działania w organizacjach pracowników. Trybunał uznał, że działanie w charakterze przewodniczącego takiej organizacji mieści się w zakresie stosowania tego przepisu. - Fakt zgłoszenia kandydatury w wyborach na przewodniczącego organizacji pracowników stanowi bowiem, podobnie jak sprawowanie funkcji przewodniczącego już po wyborze, formę „działania”, w przyjętym znaczeniu tego słowa, w takiej organizacji. Taka wykładnia odpowiada celowi omawianej dyrektywy, który polega na ustanowieniu ogólnych ram dla walki z dyskryminacją, między innymi ze względu na wiek, w dziedzinie zatrudnienia i pracy, w związku z czym pojęcia,
które w art. 3 tej dyrektywy uściślają zakres stosowania tego aktu, nie mogą być przedmiotem wykładni zawężające - czytamy w uzasadnieniu orzeczenia.
Wyrok Trybunału z 2 czerwca 2022 r. w sprawie C-587/20 | HK/Danmark i HK/Privat
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.