Odpowiedź: dopuszczalne jest przeznaczenie wykupionego samochodu na cele niezwiązane z działalnością spółki cywilnej.
Uzasadnienie: na wstępie należy wyjaśnić, że spółka cywilna, w odróżnieniu od spółki jawnej nie posiada własnego majątku i jest jedynie umową między wspólnikami na mocy której niektóre składniki ich majątku stanowią współwłasność.
Rozumiem, że przedmiotowy samochód nie będzie używany w spółce cywilnej. W takiej sytuacji nie stanowi on w spółce środka trwałego (art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f.), muszą one być bowiem wykorzystywane przez podatnika na potrzeby spółki. Nie stanowi również kosztu podatkowego, nie został bowiem poniesiony w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami spółki (art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f.). Dalej wydatki na zakup pojazdu, jako niezwiązane z działalnością opodatkowaną spółki nie dadzą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u.
Rozwiązanie takie spowoduje jednak, z uwagi na brak dokumentacji podatkowej (faktury wystawionej wspólnikom), brak możliwości ujęcia wydatków na nabycie samochodu w kosztach podatkowych i odliczenie VAT naliczonego z faktury.
Przedmiotowy pojazd będzie jednak wciąż własnością wspólników spółki cywilnej. Nie stoi to jednak na przeszkodzie, by używał go tylko syn, w tym bowiem przypadku nie powstanie nieodpłatne świadczenie, jako że współwłaścicielem pojazdu jest jego matka, należąca do I grupy podatkowej (art. 21 ust. 1 pkt 125 u.p.d.o.f.). Takie użyczenie nie będzie również stanowiło opodatkowanego świadczenia usług, pojazd zgodnie z wolą wspólników nie stanowi bowiem części przedsiębiorstwa spółki, a przede wszystkim przy jego nabyciu nie przysługiwało matce prawo do odliczenia (art. 8 ust. 2 u.p.t.u.).
Możliwy jest oczywiście również wykup pojazdu przez spółkę cywilną i jego sprzedaż wspólnikowi - ponieważ jednak będzie to transakcja między podmiotami powiązanymi to powinna odbywać się na zasadach rynkowych (według ceny rynkowej pojazdu). Spowoduje to więc prawdopodobnie komplikacje związane z odliczeniem VAT od użytku mieszanego samochodu osobowego oraz ich amortyzacją.

Niemniej jednak optymalnym rozwiązaniem byłoby wystawienie faktury przez leasingodawcę na nazwisko wspólnika lub wspólników spółki cywilnej (por. interpretację Ministra Finansów z 25 czerwca 2015 r., IBPP2/443-268/13/WN).

Więcej odpowiedzi na pytania z zakresu działalności gospodarczej i podatków znajdziesz w Kompasie Księgowo Kadrowym