Młode małżeństwa, osoby samotnie wychowujące dzieci oraz osoby samotne (do 35. roku życia) będą mogły skorzystać z pomocy państwa przy zakupie pierwszego własnego mieszkania. Dofinansowanie części wkładu własnego ułatwi zaciągnięcie kredytu mieszkaniowego, zmniejszy jego wysokość i tym samym obniży wysokość spłacanych rat. Z tej formy wsparcia skorzysta większa liczba potencjalnych beneficjentów. Dla modelu rodziny 2+3 projekt ustawy przewiduje dodatkowe wsparcie finansowe w postaci spłaty części kredytu. Dzięki temu połączone będą dwa priorytety polityki rządu – polityka mieszkaniowa z polityką prorodzinną.

Program ma obowiązywać przez 5 lat – od 2014 do 2018 roku.

W październiku 2012 r. premier Donald Tusk w tzw. drugim exposé określił najważniejsze priorytety państwa. Jednym z głównych obszarów szczególnej troski rządu jest sytuacja polskich rodzin, w tym osób młodych. Pakiet rozwiązań ujętych w projekcie ustawy, zwany też programem „Mieszkanie dla młodych”, uzupełnia inne rozwiązania prorodzinne – wydłużenie urlopu rodzicielskiego czy większą dostępność do żłobków i przedszkoli.

Projekt ustawy zawiera uregulowania, które wprowadzają pomoc państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez ludzi młodych, niedysponujących odpowiednią zdolnością kredytową umożliwiającą zaciągnięcie kredytu na mieszkanie po - wygaszanym obecnie - programie „Rodzina na swoim”. Program „MdM” będzie wspierać rodziny z dziećmi oraz działać konkurencyjnie na rynku mieszkaniowym, redukując presję na zwyżkę cen mieszkań, a nawet będzie działał proobniżkowo.

Przygotowane regulacje przewidują pomoc państwa w nabyciu pierwszego, samodzielnego mieszkania przez małżeństwa, osoby samotnie wychowujące dzieci i osoby samotne do 35. roku życia. W przypadku małżeństw, ograniczenie wiekowe do 35. roku życia będzie dotyczyć tylko jednego z małżonków. Przyjęta w projekcie formuła pomocy preferuje model rodziny 2+3. Wspierane będą transakcje zawierane na rynku pierwotnym, co ma związek z polityką proinwestycyjną kreującą wzrost gospodarczy i miejsca pracy.

Kredyt będzie udzielany jedynie w złotówkach. Istotne jest to, że dodatkowym kredytobiorcą mogą być członkowie najbliższej rodziny.

Przepisy projektowanej ustawy określają szczegółowo kategorie beneficjentów zaproponowanych rozwiązań oraz wprowadzają dwie formy wsparcia finansowego - dofinansowanie wkładu własnego i spłatę części kredytu. Dofinansowanie wkładu własnego będzie przysługiwać nabywcy nowo wybudowanego lokalu mieszkalnego od osoby, która wybudowała ten lokal w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (rynek pierwotny), który zaciągnął na ten cel kredyt.

Dofinansowanie wkładu własnego ma wynosić 10 proc. (dla singli i rodzin bezdzietnych) kwoty określonej jako iloczyn średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie. Wielkość powierzchni użytkowej mieszkania nie może być większa niż 75 m2, z tym że dofinansowaniem będzie objęty metraż do maksymalnie 50 m2.

Osoby wychowujące przynajmniej jedno dziecko - własne lub przysposobione - mogą otrzymać kwotę dofinansowania wkładu własnego w wysokości 15 proc. kwoty określonej jako iloczyn średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków obowiązującego w dniu złożenia wniosku o dofinansowanie.

Dodatkowe wsparcie finansowe – w postaci spłaty części kredytu - przewidziano dla nabywcy mieszkania, któremu w ciągu 5 lat od dnia nabycia mieszkania urodziło się trzecie lub kolejne dziecko lub który przysposobił trzecie lub kolejne dziecko. To wsparcie może być udzielone tylko raz. Spłata części kredytu wyniesie 5 proc. kwoty określonej zgodnie z zasadami obowiązującymi dla dofinansowania wkładu własnego. Dofinansowanie wkładu własnego nie będzie udzielane osobom, które są właścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego.

Wsparcia finansowego będzie udzielał Bank Gospodarstwa Krajowego ze środków Funduszu Dopłat. Zainteresowane nabyciem mieszkania osoby powinny złożyć wniosek do BGK (w terminie do 30 września 2018 r.) za pośrednictwem instytucji kredytującej. W projekcie ustawy określono, jakie informacje i oświadczenia powinny znaleźć się we wniosku o dofinansowanie wkładu własnego. Wniosek o spłatę części kredytu będzie także kierowany do BGK za pośrednictwem instytucji kredytującej, która ma dokonywać weryfikacji uprawnień nabywcy na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów. Przyjęto, że wnioski będzie można składać od stycznia 2014 r.

Program „Mieszkanie dla młodych” będzie finansowany z budżetu państwa. Przyjęto, że w 2014 r. limit wydatków na realizację programu wyniesie 600 mln zł i będzie stopniowo rósł w następnych latach. Źródłem pokrycia wydatków będą środki pochodzące z wygaszanego systemu zwrotu osobom fizycznym części wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.

Przewiduje się, że w 5-letnim okresie funkcjonowania programu z dofinansowania skorzysta ok. 115,0 tys. beneficjentów (małżeństw, osób samotnie wychowujących dzieci lub tzw. singli). Szacuje się, że 15 proc beneficjentów (ok. 17,2 tys.) skorzysta również z dodatkowego dofinansowania w formie spłaty części kredytu z tytułu urodzenia lub przysposobienia trzeciego lub kolejnego dziecka w rodzinie.

Projekt ustawy jest nowym rozwiązaniem wsparcia gospodarstw domowych w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, po wygaszeniu programu mieszkaniowego „Rodzina na swoim”, w ramach którego na koniec kwietnia 2013 r. udzielono 192 tys. kredytów preferencyjnych. Złożone do końca 2012 r. wnioski o preferencyjne kredyty mieszkaniowe z tego programu będą realizowane jeszcze w I połowie 2013 r., a budżet państwa będzie ponosił w kolejnych latach – aż do 2021 roku – wydatki związane z dopłatami do ich oprocentowania.