Jak poinformowało w piątek Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa, 1 września rozpoczęły się konsultacje publiczne dwóch ustaw towarzyszących Kodeksowi urbanistyczno-budowlanemu, przygotowanych jako element spójnej reformy procesu gospodarowania przestrzenią.

Ustawa o organach administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego ma uporządkować strukturę i sposób funkcjonowania organów odpowiedzialnych obecnie m.in. za wydawanie pozwoleń na budowę oraz interwencje w przypadku wykrycia samowoli budowlanych.

Podstawowymi organami administracji inwestycyjnej pozostaną, tak jak obecnie, starosta i wojewoda, zaś organem odwoławczym od decyzji wojewody stanie się Minister Infrastruktury i Budownictwa.

Jak podkreśla resort, ustawa stanowi odpowiedź na zdiagnozowane problemy w zakresie funkcjonowania struktur nadzoru budowlanego, opisywane szeroko m.in. w opracowaniach Najwyższej Izby Kontroli. Projekt pozostawia dotychczasową strukturę i właściwość miejscową organów nadzoru budowlanego. Nie oznacza to rezygnacji z zapowiadanego wcześniej przekształcenia 377 powiatowych inspektoratów nadzoru budowlanego w ok. 100 inspektorów okręgowych. Tak dużą reformę należy jednak odpowiednio przygotować, w szczególności pod względem organizacyjnym i finansowym, dlatego będzie wprowadzana stopniowo. Jej pierwszym etapem jest wprowadzenie pionowego podporządkowania organów nadzoru budowlanego - Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego, natomiast organów administracji inwestycyjnej - Ministrowi Infrastruktury i Budownictwa. Wzmocnienie nadzoru nad służbami nadzoru doprowadzi do zdecydowanej poprawy egzekwowalności ich odpowiedniego działania i wyposaży Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego w odpowiednie narzędzia zarządcze, pozwalające zapewnić lepszą jakość pracy.

Ze względu na zgłaszane braki kadrowe i finansowe w powiatowych inspektoratach nadzoru budowlanego, ustawa wprowadza ponadto podstawę do szerszego niż obecnie współfinansowania działalności powiatowego nadzoru budowlanego z budżetu powiatu.

Ustawa o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach ma uporządkować status prawny trzech najważniejszych zawodów w procesie gospodarowania przestrzenią i realizacji inwestycji. W zakresie architektów i inżynierów budownictwa ustawa utrzymuje najważniejsze regulacje, obowiązujące od 2000 r., wprowadzając jednak szereg zmian będących w dużej części odpowiedzią na postulaty środowisk zawodowych.

Ustawa zakłada m.in. wprowadzenie jednej odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządów architektów i inżynierów budownictwa wykonujących zawód architekta i zawód inżyniera budownictwa, w miejsce obecnie obowiązujących:
1) odpowiedzialności zawodowej w budownictwie - uregulowanej w ustawie z 7 lipca 1994 r - Prawo budowlane oraz
2) odpowiedzialności dyscyplinarnej członków samorządów zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa uregulowanie w ustawie z 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa.

Ustawa ma przywrócić regulowany charakter zawodu urbanisty, jednak w inny sposób niż regulacje prawne obowiązujące przed 2014 r. Nie zakłada się przywrócenia izby urbanistów, w to miejsce proponując wprowadzenie egzaminu państwowego skutkującego wpisem do rejestru urbanistów, który uprawniać będzie do wykonywania zawodu. Wykonywanie zawodu wiązać się będzie z obowiązkiem stałego podnoszenia kwalifikacji oraz etycznego postępowania. Przy Ministrze Infrastruktury i Budownictwa będzie działać również organ orzekający o odpowiedzialności dyscyplinarnej urbanistów.

Regulacja zawodu urbanisty stanowi odpowiedź na wzrastające wyzwania, wynikające m.in. z licznych zmian legislacyjnych w obszarze zarządzania przestrzenią. To także wzmocnienie planowania przestrzennego jako odpowiedzi na problem występowania na znacznym obszarze kraju wysokiego stężenia zanieczyszczeń powietrza.

Z projektami ustaw można zapoznać się na stronach Rządowego Centrum Legislacji w zakładce „Rządowy Proces Legislacyjny”. Uwagi w ramach konsultacji publicznych można zgłaszać m.in. na adres email kodeks@mib.gov.pl, w terminach:
- ustawa o organach administracji inwestycyjnej i nadzoru budowlanego - do 15 września 2017 r.
- ustawa o architektach, inżynierach budownictwa oraz urbanistach - do 22 września 2017 r.