Powiat planował inwestycję polegającą na rozbudowie drogi powiatowej. Wystąpiono do wojewody z wnioskiem o wyłączenie organu z postępowania w sprawie wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi powiatowej - wojewoda wskazał jako organ właściwy do wydania decyzji innego starostę. Wskazany przez wojewodę starosta w dniu 8 lutego 2008 r., tj. przed wejściem w życie art. 12 ust. 4a ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi w oparciu o przepisy wspomnianej ustawy. Obecnie na wniosek wywłaszczonego właściciela nieruchomości należy wydać decyzję ustalającą wysokość odszkodowania.
Który organ będzie właściwy w tym przypadku - starosta, który wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi, czy też starosta właściwy ze względu na położenie nieruchomości?
Czy może należy wystąpić do wojewody o wskazanie organu właściwego w sprawie?


Organem właściwym w sprawie ustalenia odszkodowania za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne będzie starosta, który wydał decyzję o ustaleniu lokalizacji drogi.
W myśl art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 25 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 154, poz. 958 z późn. zm.) w postępowaniu dotyczącym ustalania wysokości i wypłaty odszkodowania za nieruchomości przejęte pod drogi publiczne stosuje się przepisy ustawy, o której mowa art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą. Powyższa regulacja oznacza zasadę bezpośredniego stosowania ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) - dalej u.r.i.d.p., zwanej też "specustawą drogową" o treści obecnie obowiązującej wobec postępowań o ustalenie odszkodowania za nieruchomości przejęte dotychczas z mocy ustawy na rzecz Skarbu Państwa lub na rzecz jednostek samorządu terytorialnego.
Jednocześnie dla przedsięwzięć drogowych, dla których przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi, stosuje się przepisy dotychczasowe. Jeżeli zatem wydana już została decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi przed dniem 10 września 2008 r., to realizacja inwestycji drogowej objęta tą decyzją musi być oparta o dotychczasowe elementy procesu decyzyjnego poprzedzającego rozpoczęcie robót budowlanych. Konieczne jest zatem uzyskanie pozwolenia na budowę.
W myśl aktualnie obowiązującego art. 12 ust. 4a u.r.i.d.p. - decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Wprawdzie po wydaniu decyzji o lokalizacji drogi konieczne było uzyskanie pozwolenia na budowę, niemniej jednak właściwość organu ustalającego odszkodowanie należy związać z właściwością organu udzielającego obecnie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej. Pierwotnie funkcjonująca decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi została obecnie zastąpiona kompleksowym aktem - zezwoleniem na realizację inwestycji drogowej, który oprócz zagadnień rozstrzyganych w decyzji lokalizacyjnej obejmuje między innymi kwestie pozwolenia na budowę oraz wywłaszczenia. Wynika z tego, że orzekający w sprawie lokalizacji drogi starosta (w następstwie wyznaczenia go przez wojewodę), powinien również orzekać w przedmiocie odszkodowanie i nie jest koniecznym formalne wyłączenie starosty, który byłby właściwy miejscowo i który wyłączył się od orzekania w sprawie ustalenia lokalizacji drogi.

Tomasz Gawroński