Prace nad ostatecznym kształtem tej ustawy nadal trwają. Warto jednak już teraz przyjrzeć się głównym założeniom zmian w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm) – dalej p.b., jakie przyjęto w powyższym projekcie ustawy.

Projekt zmian p.b. przewiduje, że za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważać się się będzie działalność w ramach jednego z pięciu zakresów:
1) projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego;
2) kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi;
3) kierowanie wytwarzaniem konstrukcyjnych elementów budowlanych oraz nadzór i kontrola techniczna wytwarzania tych elementów;
4) wykonywanie nadzoru inwestorskiego;
5) sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.

Projektowane zmiany przewidują więc usunięcie z powyższego katalogu działalności w zakresie rzeczoznawstwa budowlanego (dotychczasowy art. 12 ust. 1 pkt 7 p.b.). Konsekwencją tej zmiany ma być uchylenie art. 15 p.b., regulującego kwestie związane z zawodem rzeczoznawcy budowlanego.

Nowy art. 13 ust. 1 przewiduje, że uprawnienia budowlane mogą być udzielane do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi. W porównaniu z dotychczasową regulacją art. 13 ust. 1 p.b., dodano spójnik "lub". Zmiana ta jest jednak o tyle istotna, że rozwiewa wątpliwości w kwestii tego, czy jest możliwe uzyskanie uprawnień jednocześnie do projektowania i kierowania robotami budowlanymi.

Zgodnie z proponowanym nowym brzmieniem art. 14, uprawnienia budowlane mają być udzielane w następujących specjalnościach:
1) architektonicznej;
2) konstrukcyjno-budowlanej;
3) inżynieryjnej, w ramach której wyszczególnia się specjalności:
a) mostową,
b) drogową,
c) kolejową,
d) hydrotechniczną,
e) wyburzeniową;
4) instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:
a) telekomunikacyjnych,
b) cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych,
c) elektrycznych i elektroenergetycznych.

Znacznej zmianie ulec mają przepisy określające wymogi, jakie spełniać musi osoba ubiegająca się o uzyskanie uprawnień budowlanych we wskazanych powyżej specjalnościach.

W świetle proponowanego art. 13 ust. 3, do uzyskania uprawnień w zakresie projektowania bez ograniczeń wymagane będzie:
1) ukończenie studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2) odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3) odbycie rocznej praktyki na budowie.

Projektowanie w ograniczonym zakresie będzie z kolei wymagało:
1) ukończenia studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności, lub studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
2) odbycia rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3) odbycia rocznej praktyki na budowie.
Jeśli chodzi o uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń, to niezbędne będzie:
1) ukończenie studiów drugiego lub pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2) odbycie odpowiednio półtorarocznej lub trzyletniej praktyki na budowie;@page_break@

Z kolei do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie niezbędne będzie spełnienie jednego z poniższych warunków w zakresie przygotowania teoretycznego:
1) ukończenie studiów drugiego stopnia, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności, lub
2) ukończenie studiów pierwszego stopnia, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności, lub
3) ukończenie studiów pierwszego stopnia, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności, lub
4) posiadanie tytułu zawodowego technika albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, w zawodach związanych z budownictwem, w zakresie odpowiednim dla tej specjalności.

Ponadto, do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie konieczne będzie odbycie praktyki na budowie w wymiarze:
1) półtora roku – w przypadku studiów drugiego stopnia, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności lub studiów pierwszego stopnia, na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2) trzech lat – w przypadku studiów pierwszego stopnia, na kierunku pokrewnym dla danej specjalności,
3) czterech lat – w przypadku posiadania tytułu zawodowego technika albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika, w zawodach związanych z budownictwem, w zakresie odpowiednim dla tej specjalności.
 

Jeśli chodzi o uprawnienia do projektowania i kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń, to projekt ustawy przewiduje następujące wymagania w tym zakresie:
1) ukończenie studiów drugiego stopnia na kierunku odpowiednim dla danej specjalności,
2) odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3) odbycia półtorarocznej praktyki na budowie.


Natomiast do projektowania i kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie wymagane będzie:
1) ukończenie studiów pierwszego stopnia na kierunku odpowiednim dla tej specjalności lub studiów drugiego stopnia na kierunku pokrewnym dla tej specjalności,
2) odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów,
3) odbycie półtorarocznej praktyki na budowie.


Przepisów mówiących o obowiązkowym okresie praktyki zawodowej nie stosuje się do osób ubiegających się o nadanie uprawnień budowlanych bez ograniczeń, które już posiadają uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie w tej specjalności (art. 14 ust. 5).

Dotychczasowe brzmienie ma zachować art. 14 ust. 4 p.b., który mówi, że warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane, a w przypadku odbywania praktyki za granicą pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia odpowiednie w danym kraju. Po tym przepisie proponuje się dodać kolejne, uszczegóławiające wymogi w zakresie praktyk zawodowych. I tak, art. 14 ust. 4a przewiduje, że praktykę studencką uznaje się za część lub całość praktyki zawodowej, niezbędnej do uzyskania uprawnień zawodowych, jeżeli została ona odbyta oraz udokumentowana zgodnie z przepisami dotyczącymi praktyki studenckiej w przypadku, gdy odbywała się na studiach o profilu praktycznym w zakresie odpowiadającym programowi kształcenia opracowanemu z udziałem organu samorządu zawodowego oraz w sposób przewidziany właściwymi w tym zakresie przepisami prawa (chodzi tu o rozporządzenie wydane na podstawie delegacji z art. 16 oraz art. 168b ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym).

Jak przewiduje art. 14 ust. 4b., za równorzędną z praktyką zawodową polegającą na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych może być uznawana roczna praktyka przy sporządzaniu projektów, odbyta pod patronatem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane (zwanej „patronem”). Patron może zdecydować o skróceniu tej praktyki, nie więcej jednak niż o 6 miesięcy. Przepisy przewidują odpowiedzialność zawodową patrona za projekty architektoniczno-budowlane sporządzane przez osobę, która odbyła skróconą praktykę. Jest on też obowiązany do sprawdzania tych projektów przez okres odpowiadający skróceniu praktyki, liczony od dnia uzyskania wpisu na listę właściwej izby samorządu zawodowego przez tę osobę. (art. 14 ust. 4c. - 4d.).