uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 87 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą 1 ,
(1) Optymalizacja i ułatwianie dostępu do informacji finansowych są niezbędne do zapobiegania poważnym przestępstwom, w tym terroryzmowi, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie oraz ich ścigania. W szczególności szybki dostęp do informacji finansowych jest niezbędny do prowadzenia skutecznych postępowań przygotowawczych oraz do skutecznego wykrywania, a następnie konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i dochodów z przestępstwa, w szczególności w ramach postępowań przygotowawczych dotyczących przestępczości zorganizowanej i cyberprzestępczości.
(2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1153 2 umożliwia organom wyznaczonym przez państwa członkowskie spośród ich organów właściwych w zakresie zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania dostęp do informacji o rachunkach bankowych i ich przeszukiwanie, z zastrzeżeniem określonych zabezpieczeń i ograniczeń. W dyrektywie (UE) 2019/1153 zdefiniowano informacje o rachunkach bankowych jako niektóre informacje zawarte w scentralizowanych zautomatyzowanych mechanizmach wprowadzonych przez państwa członkowskie zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 3 . Takie scentralizowane zautomatyzowane mechanizmy określa się w dyrektywie (UE) 2019/1153 jako scentralizowane rejestry rachunków bankowych.
(3) Wśród właściwych organów wyznaczonych na podstawie dyrektywy (UE) 2019/1153 mają znajdować się co najmniej biura ds. odzyskiwania mienia, a także mogą znajdować się organy podatkowe i agencje antykorupcyjne w zakresie, w jakim są one właściwe w zakresie zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania na podstawie prawa krajowego. Zgodnie z tą dyrektywą te właściwe organy są upoważnione do bezpośredniego dostępu wyłącznie do scentralizowanego rejestru rachunków bankowych państwa członkowskiego, które je wyznaczyło.
(4) Ponadto w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1640 4 , która zastępuje dyrektywę (UE) 2015/849 i która zachowuje kluczowe cechy systemu ustanowionego na podstawie tej dyrektywy, przewidziano, że scentralizowane zautomatyzowane mechanizmy mają być zintegrowane za pośrednictwem systemu integracji rejestrów rachunków bankowych (BARIS), który ma zostać opracowany i być obsługiwany przez Komisję. Jednakże na podstawie dyrektywy (UE) 2024/1640 wyłącznie jednostki analityki finansowej (FIU) nadal mają bezpośredni dostęp do scentralizowanych zautomatyzowanych mechanizmów, w tym za pośrednictwem BARIS.
(5) Biorąc pod uwagę transgraniczny charakter przestępczości zorganizowanej, finansowania terroryzmu i prania pieniędzy, a także znaczenie odpowiednich informacji finansowych do celów zwalczania poważnych przestępstw, w tym dzięki - w przypadku gdy jest to możliwe i właściwe - szybkiemu wykrywaniu, zabezpieczeniu i konfiskacie nielegalnie uzyskanego mienia, właściwe organy wyznaczone na podstawie dyrektywy (UE) 2019/1153 powinny mieć bezpośredni dostęp do scentralizowanych rejestrów rachunków bankowych innych państw członkowskich oraz możliwość ich przeszukiwania za pośrednictwem BARIS.
(6) Zabezpieczenia i ograniczenia ustanowione dyrektywą (UE) 2019/1153 powinny mieć również zastosowanie do uprawnień do dostępu do informacji o rachunkach bankowych i ich przeszukiwania za pośrednictwem BARIS. Te zabezpieczenia i ograniczenia dotyczą organów uprawnionych do dostępu do informacji o rachunkach bankowych i ich przeszukiwania, celów, dla których można uzyskać dostęp do informacji o rachunkach bankowych i je przeszukiwać, rodzajów informacji, które są dostępne i które można przeszukiwać, zgodnie z zasadą minimalizacji danych, wymogów mających zastosowanie do pracowników właściwych organów wyznaczonych na podstawie dyrektywy (UE) 2019/1153, bezpieczeństwa danych oraz rejestrowania logowania się w celu dostępu i przeszukiwania.
(7) Transgraniczny dostęp właściwych organów wyznaczonych na podstawie dyrektywy (UE) 2019/1153 do informacji o rachunkach bankowych za pośrednictwem BARIS opiera się na wzajemnym zaufaniu między państwami członkowskimi wynikającym z przestrzegania przez nie praw podstawowych i zasad uznanych w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) oraz w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej (zwanej dalej "Kartą"), takich jak prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego osoby, prawo do ochrony danych osobowych, oraz prawa procesowe, w tym prawo do skutecznego środka prawnego i rzetelnego procesu sądowego, domniemanie niewinności i prawo do obrony, oraz zasad legalności i proporcjonalności kar do czynów zabronionych pod groźbą kary, a także praw podstawowych i zasad określonych w prawie międzynarodowym i umowach międzynarodowych, których Unia lub wszystkie państwa członkowskie są stronami, w tym w Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, oraz w konstytucjach państw członkowskich w ich odpowiednich obszarach zastosowania.
(8) Rekordy transakcji są źródłem kluczowych informacji na potrzeby postępowań przygotowawczych. Dochodzenia finansowe utrudnia jednak fakt, że instytucje finansowe i instytucje kredytowe, w tym dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, przekazują organom właściwym w zakresie zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania rekordy transakcji w różnych formatach, które nie są natychmiast gotowe do analizy. Transgraniczny charakter większości postępowań przygotowawczych dotyczących poważnych przestępstw, różnice w formatach wykorzystywanych do przekazywania rekordów transakcji oraz trudności w przetwarzaniu rekordów transakcji utrudniają wymianę informacji między właściwymi organami państw członkowskich oraz prowadzenie transgranicznych dochodzeń finansowych. Aby zwiększyć zdolność właściwych organów do prowadzenia dochodzeń finansowych, w niniejszej dyrektywie określa się środki mające na celu zapewnienie, aby instytucje finansowe i instytucje kredytowe w całej Unii, w tym dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów, przekazywały rekordy transakcji w formacie łatwym do przetwarzania i analizy przez właściwe organy.
(9) Warunki i procedury, zgodnie z którymi właściwe organy mogą zwracać się o rekordy transakcji do instytucji finansowych i instytucji kredytowych, są regulowane przepisami proceduralnymi ustanowionymi w prawie krajowym. Harmonizacja rozwiązań technicznych dotyczących przekazywania rekordów transakcji przez instytucje finansowe i instytucje kredytowe na wniosek właściwych organów nie powinna wpływać na krajowe przepisy proceduralne i zabezpieczenia, w ramach których właściwe organy mogą zwracać się o rekordy transakcji.
(10) Aby zapewnić jednolite warunki dostarczania właściwym organom rekordów transakcji przez instytucje finansowe i instytucje kredytowe, należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 5 .
(11) Przy wykonywaniu niniejszej dyrektywy państwa członkowskie powinny uwzględniać charakter, status organizacyjny, rolę i prerogatywy organów i instytucji, które na podstawie prawa krajowego są właściwe w zakresie zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania, w tym istniejące mechanizmy chroniące systemy finansowe przed praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.
(12) Wszelkie przetwarzanie danych osobowych przez właściwe organy na podstawie niniejszej dyrektywy podlega dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/680 6 , która ustanawia przepisy dotyczące ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez właściwe organy do celów zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania lub wykonywania kar, zgodnie z zestawem zasad dotyczących przetwarzania danych osobowych, w szczególności zgodności z prawem, rzetelności i przejrzystości, ograniczenia celu, minimalizacji danych, dokładności, ograniczenia przechowywania, integralności i poufności oraz rozliczalności. Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w art. 6 TUE oraz w Karcie, w szczególności nie narusza prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz prawa do ochrony danych osobowych.
(13) Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie upoważnienie właściwych organów wyznaczonych na podstawie dyrektywy (UE) 2019/1153 do dostępu do scentralizowanych rejestrów rachunków bankowych innych państw członkowskich za pośrednictwem BARIS i przeszukiwania tych rejestrów, a także ułatwienie wykorzystywania rekordów transakcji przez właściwe organy do celów zapobiegania poważnym przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia postępowań przygotowawczych w ich sprawie lub ich ścigania, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki niniejszej dyrektywy możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(14) Zgodnie z art. 3 i art. 4a ust. 1 Protokołu nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączonego do TUE i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), Irlandia powiadomiła pismem z dnia 25 października 2021 r. o chęci uczestniczenia w przyjęciu i stosowaniu niniejszej dyrektywy.
(15) Zgodnie z art. 1 i 2 Protokołu nr 22 w sprawie stanowiska Danii, załączonego do TUE i do TFUE, Dania nie uczestniczy w przyjęciu niniejszej dyrektywy i nie jest nią związana, ani jej nie stosuje.
(16) Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę (UE) 2019/1153.
(17) Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 Parlamentu Europejskiego i Rady skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych 7 , który przekazał swoje uwagi w dniu 6 września 2021 r.,
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
W piątek, 19 grudnia 2025 roku, Senat przyjął bez poprawek uchwalone na początku grudnia przez Sejm bardzo istotne zmiany w przepisach dla pracodawców obowiązanych do tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Odnoszą się one do tych podmiotów, w których nie działają organizacje związkowe. Ustawa trafi teraz na biurko prezydenta.
19.12.2025Nowe okresy wliczane do okresu zatrudnienia mogą wpłynąć na wymiar urlopów wypoczynkowych osób, które jeszcze nie mają prawa do 26 dni urlopu rocznie. Pracownicy nie nabywają jednak prawa do rozliczenia urlopu za okres sprzed dnia objęcia pracodawcy obowiązkiem stosowania art. 302(1) Kodeksu pracy, wprowadzającego zaliczalność m.in. okresów prowadzenia działalności gospodarczej czy wykonywania zleceń do stażu pracy.
19.12.2025Wszyscy pracodawcy, także ci zatrudniający choćby jednego pracownika, będą musieli dokonać wartościowania stanowisk pracy i określić kryteria służące ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń. Jeszcze więcej obowiązków będą mieli średni i duzi pracodawcy, którzy będą musieli raportować lukę płacową. Zdaniem prawników, dla mikro, małych i średnich firm dostosowanie się do wymogów w zakresie wartościowania pracy czy ustalenia kryteriów poziomu i wzrostu wynagrodzeń wymagać będzie zewnętrznego wsparcia.
18.12.2025Minister finansów i gospodarki podpisał cztery rozporządzenia wykonawcze dotyczące funkcjonowania KSeF – potwierdził we wtorek resort finansów. Rozporządzenia określają m.in.: zasady korzystania z KSeF, w tym wzór zawiadomienia ZAW-FA, przypadki, w których nie ma obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych, a także zasady wystawiania faktur uproszczonych.
16.12.2025Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.
15.12.2025Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.
10.12.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.L.2024.1654 |
| Rodzaj: | Dyrektywa |
| Tytuł: | Dyrektywa 2024/1654 zmieniająca dyrektywę (UE) 2019/1153 w odniesieniu do dostępu właściwych organów do scentralizowanych rejestrów rachunków bankowych za pośrednictwem systemu integracji oraz w odniesieniu do środków technicznych ułatwiających korzystanie z rekordów transakcji |
| Data aktu: | 31/05/2024 |
| Data ogłoszenia: | 19/06/2024 |
| Data wejścia w życie: | 09/07/2024 |