Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 października 2021 r. w sprawie antyaborcyjnego prawa stanowego w Teksasie (Stany Zjednoczone) (2021/2910(RSP))

P9_TA(2021)0419
Prawo stanowe dotyczące aborcji w Teksasie (Stany Zjednoczone)

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 7 października 2021 r. w sprawie antyaborcyjnego prawa stanowego w Teksasie (Stany Zjednoczone) (2021/2910(RSP))

(2022/C 132/16)

(Dz.U.UE C z dnia 24 marca 2022 r.)

Parlament Europejski,

- uwzględniając wspólny komunikat Komisji i Wysokiego Przedstawiciela Unii do spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa z dnia 25 listopada 2020 r. pt. "Trzeci unijny plan działania w sprawie równości płci (GAP III) - Ambitny program na rzecz równouprawnienia płci i wzmocnienia pozycji kobiet w działaniach zewnętrznych UE" (JOIN(2020)0017),

- uwzględniając wytyczne WHO pt. "Safe abortion: technical and policy guidance for health systems" [Bezpieczna aborcja - wytyczne techniczne i polityczne dla systemów ochrony zdrowia],

- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych z 1966 r.,

- uwzględniając Międzynarodowy pakt praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych z 1966 r.,

- uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet (CEDAW) z 1979 r.,

- uwzględniając Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej ("konwencja stambulska"),

- uwzględniając Konwencję o prawach dziecka z 1989 r.,

- uwzględniając Konwencję w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania z 1984 r.,

- uwzględniając Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych z 2006 r.,

- uwzględniając oświadczenie Biura Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Praw Człowieka z dnia 14 września 2021 r. pt. "Eksperci ONZ potępiają kolejne zakusy na prawo do bezpiecznej aborcji i współudział Sądu Najwyższego",

- uwzględniając art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej,

- uwzględniając cele zrównoważonego rozwoju ONZ uzgodnione w 2015 r., a w szczególności cele 3 i 5 dotyczące, odpowiednio, zdrowia i równouprawnienia płci,

- uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (zwaną dalej Kartą),

- uwzględniając Międzynarodową Konferencję na temat Ludności i Rozwoju (ICPD), która odbyła się w Kairze w 1994 r., oraz jej program działania, a także wyniki dotyczących jej konferencji przeglądowych,

- uwzględniając oświadczenie z Nairobi przyjęte dnia 1 listopada 2019 r. w 25. rocznicę Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju (ICPD25) pt. "Accelerating the Promise" [Przyspieszenie spełnienia obietnicy], a także zobowiązania krajowe i partnerskie oraz wspólne działania ogłoszone na szczycie w Nairobi,

- uwzględniając w szczególności swoją rezolucję z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tej dziedzinie w UE w kontekście zdrowia kobiet 1 , w której uznał dostęp do opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego za filar praw człowieka przysługujących kobietom oraz stwierdził, że odmowa świadczenia takiej opieki stanowi formę przemocy wobec kobiet i dziewcząt,

- uwzględniając pekińską platformę działania i wyniki dotyczących jej konferencji przeglądowych,

- uwzględniając konstytucję Stanów Zjednoczonych Ameryki,

- uwzględniając wyrok w sprawie Roe kontra Wade z 1973 r., potwierdzony wyrokami w sprawie Planned Parenthood kontra Casey oraz w sprawie Whole Woman's Health przeciwko Hellerstedt, który ustanawia w Stanach Zjednoczonych konstytucyjne prawo kobiet ciężarnych do decydowania o donoszeniu ciąży,

- uwzględniając projekt ustawy senatu Teksasu nr 8 z 2021 r. (SB8) o aborcji, w tym aborcji po wykryciu bicia serca dziecka w łonie matki, pozwalający na wniesienie pozwu przez osobę fizyczną,

- uwzględniając wyrok Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych z dnia 1 września 2021 r. o odmowie zablokowania teksańskiej ustawy SB8,

- uwzględniając art. 144 ust. 5 i art. 132 ust. 4 Regulaminu,

A. mając na uwadze, że w dniu 1 września 2021 r. stan Teksas uchwalił SB8, zakazując kobietom dostępu do opieki aborcyjnej w okresie ciąży, gdy zacznie już bić serce płodu, czyli de facto zaledwie po sześciu tygodniach od ostatniego cyklu menstruacyjnego, oraz wymagając przeprowadzenia przed dokonaniem zabiegu dwóch osobnych badań USG, bez wyjątku w przypadku ciąży będącej skutkiem gwałtu lub kazirodztwa oraz nawet jeśli stan zdrowia płodu nie rokuje jego przeżycia po porodzie; mając na uwadze, że SB8 oznacza niemal całkowity zakaz aborcji;

B. mając na uwadze, że zarówno USA, jak i UE muszą stać na straży zasady, że prawa człowieka w przypadku wszystkich ludzi są niezbywalne i przyrodzone;

C. mając na uwadze, że zasadniczą cechą partnerstwa transatlantyckiego jest to, iż ma ono korzenie w naszych wspólnych wartościach, w tym w poszanowaniu praw człowieka;

D. mając na uwadze, że równouprawnienie płci, wzmocnienie pozycji wszystkich kobiet i dziewcząt, zapewnienie życia w zdrowiu, położenie kresu wszelkiemu ubóstwu oraz sprzyjanie dobrostanowi wszystkich ludzi w każdym wieku to podstawowe zadania w ramach celów zrównoważonego rozwoju 1, 3 i 5; mając na uwadze, że wszystkie państwa członkowskie ONZ przyjęły na siebie obowiązki i zobowiązania w zakresie poszanowania i propagowania tych celów zrównoważonego rozwoju, w tym zadań 3.7 i 5.6 dotyczących praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego;

E. mając na uwadze, że prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne figurują wśród podstawowych praw człowieka, są chronione jako prawa człowieka w międzynarodowym i europejskim prawie dotyczącym praw człowieka, w tym w Międzynarodowym pakcie praw obywatelskich i politycznych, Międzynarodowym pakcie praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych, CEDAW oraz w europejskiej konwencji praw człowieka, i że stanowią zasadniczy element wszechstronnej opieki zdrowotnej;

F. mając na uwadze, że Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet i Komitet ONZ do spraw Praw Osób Niepełnosprawnych wydały w sierpniu 2018 r. wspólne oświadczenie, w którym podkreśliły, że dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji, a także do związanych z nią usług i informacji stanowi element o zasadniczym znaczeniu dla zdrowia reprodukcyjnego kobiet, a jednocześnie zaapelowały do państw o zaprzestanie stosowania ograniczeń w zakresie praw seksualnych i reprodukcyjnych przysługujących kobietom i dziewczętom, gdyż ograniczenia te zagrażają ich zdrowiu i życiu; mając na uwadze, że dostęp do aborcji stanowi prawo człowieka, a opóźnianie lub odmowa dostępu do niej są formą przemocy uwarunkowanej płcią i mogą być traktowane jako tortury lub okrutne,

G. mając na uwadze, że dostęp do wszechstronnej edukacji seksualnej oraz prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne, w tym planowanie rodziny, antykoncepcja oraz bezpieczna i legalna aborcja, a także autonomia i zdolność każdej osoby do podejmowania swobodnych i niezależnych decyzji dotyczących swojego ciała i życia stanowią warunek jej niezależności, a zatem mają zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia równouprawnienia płci we wszystkich obszarach życia prywatnego i publicznego, w tym uczestnictwa w rynku pracy i w polityce, oraz dla wyeliminowania przemocy uwarunkowanej płcią; mając na uwadze, że zastosowanie ma zasada "ich ciało, ich wybór";

H. mając na uwadze, że zaangażowanie mężczyzn i chłopców w kwestie zdrowia i praw reprodukcyjnych i seksualnych jest zarówno celem, jak i warunkiem wstępnym osiągnięcia trwałego równouprawnienia;

I. mając na uwadze, że egzekwowanie praw reprodukcyjnych i seksualnych oraz dbanie o zdrowie reprodukcyjne i seksualne jest niezbędnym elementem godności ludzkiej i jest nieodłącznie związane z osiągnięciem równouprawnienia płci i ze zwalczaniem przemocy uwarunkowanej płcią; mając na uwadze, że udział kobiet i dziewcząt w formułowaniu przepisów i strategii politycznych, które mają na nie wpływ i dotyczą ich praw człowieka, w tym praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz aborcji, a także zapewnienie im dostępu do wymiaru sprawiedliwości i środków odwoławczych w przypadku naruszenia ich praw, ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia równouprawnienia płci;

J. mając na uwadze, że prawo do poszanowania integralności fizycznej i psychicznej danej osoby leży u podstaw Karty;

K. mając na uwadze, że w przełomowej sprawie Roe kontra Wade Sąd Najwyższy zalegalizował aborcję w całych Stanach Zjednoczonych, ustanawiając konstytucyjne prawo kobiet ciężarnych do decydowania o donoszeniu ciąży; mając na uwadze, że zostało to dodatkowo potwierdzone wyrokami w sprawach Planned Parenthood kontra Casey i Whole Woman's Health kontra Hellerstedt;

L. mając na uwadze, że 12 innych stanów USA uchwaliło zakazy aborcji na wczesnym etapie ciąży, lecz wszystkie one zostały zablokowane przed wejściem w życie, ponieważ sądy federalne uznały je za niezgodne z konstytucją;

M. mając na uwadze, że SB8 zakazuje aborcji po około sześciu tygodniach ciąży, oraz mając na uwadze, że ponieważ przed uchwaleniem SB8 około 85-90 % kobiet, które otrzymały opiekę aborcyjną w Teksasie, było w co najmniej szóstym tygodniu ciąży, prawo to doprowadzi do faktycznego zaprzestania opieki aborcyjnej w tym stanie;

N. mając na uwadze, że SB8 zwalnia urzędników z egzekwowania prawa i zamiast tego zachęca indywidualnych obywateli do poszukiwania korzyści pieniężnych i składania pozwów przeciw osobom, które wykonują aborcje lub pomagają w uzyskaniu do niej dostępu w Teksasie, co najprawdopodobniej doprowadzi do zalegalizowanego nękania klinik i osób oferujących aborcje, kobiet potrzebujących aborcji oraz każdej osoby, która im pomaga, w tym ich bliskich; mając na uwadze, że SB8 na pewno zniechęci do świadczenia tego typu usług zdrowotnych;

O. mając na uwadze, że Komitet ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet stwierdził, że penalizacja aborcji nie działa odstraszająco; mając na uwadze, że jak zauważyła grupa robocza ds. dyskryminacji kobiet i dziewcząt, jeżeli istnieją ograniczenia prawne dotyczące aborcji, bezpieczne przerwanie ciąży staje się przywilejem kobiet znajdujących się w korzystnej sytuacji społecznoekonomicznej, podczas gdy kobiety o ograniczonych zasobach są zmuszone uciekać się do niebezpiecznej i nielegalnej aborcji, co zagraża ich życiu i zdrowiu; mając na uwadze, że jak już stwierdzono w przypadku innych ograniczeń dostępu do aborcji, SB8 nieproporcjonalnie dotknie osoby, które już doświadczają dyskryminacji lub napotykają przeszkody w dostępie do opieki zdrowotnej, w tym osoby postrzegane jako należące do odmiennej rasy, mniejszości etniczne, kobiety bez dokumentów oraz osoby o niskich dochodach lub na obszarach wiejskich, które nie mają możliwości podróżowania w celu uzyskania dostępu do takich usług;

P. mając na uwadze, że zakaz aborcji, a tym samym zmuszanie kobiet do poszukiwania niebezpiecznych zabiegów, prowadzi do wzrostu umieralności okołoporodowej matek, któremu można całkowicie zapobiec;

Q. mając na uwadze, że w ostatniej dekadzie Teksas wprowadził już 26 ograniczeń aborcyjnych, w tym tegoroczny zakaz aborcji po szóstym tygodniu ciąży oraz zakaz aborcji, który zacznie obowiązywać, jeżeli uchylony zostanie wyrok w sprawie Roe kontra Wade; mając na uwadze, że liczba klinik aborcyjnych w Teksasie spadła z 46 w 2011 r. do zaledwie 21 w 2017 r.; mając na uwadze, że oznacza to, że kobiety nie mają dostępu do potrzebnej im opieki;

R. mając na uwadze, że dostęp do aborcji był i tak utrudniony w Teksasie i w innych regionach Stanów Zjednoczonych, a osoby, które napotykają bariery w dostępie do opieki zdrowotnej, w tym grupy marginalizowane i mniej uprzywilejowane, przede wszystkim osoby o niższych dochodach, to osoby, które najbardziej odczuwają wpływ zakazu, jakim jest SB8;

S. mając na uwadze, że w związku z praktycznie całkowitym zakazem aborcji w Teksasie pacjentki udają się do klinik zdrowia reprodukcyjnego w sąsiednich stanach, wywierając dużą presję na już i tak niewystarczającą liczbę placówek oferujących aborcje w tym regionie; mając na uwadze, że w stanie Teksas przeprowadza się 56 tys. zabiegów przerwania ciąży rocznie; mając na uwadze, że wydaje się mało prawdopodobne, aby po uchwaleniu SB8 sąsiednie stany były w stanie przyjąć wszystkie pacjentki, które chcą dokonać zabiegu;

T. mając na uwadze, że wśród nastolatek w wieku od 15 do 19 lat powikłania w trakcie ciąży i porodu są główną przyczyną zgonów na świecie; mając na uwadze, że Komitet Praw Dziecka wzywa kraje do depenalizacji aborcji i zagwarantowania dziewczętom dostępu do bezpiecznych zabiegów aborcyjnych; mając na uwadze, że ciąże nastolatek pogłębiają ubóstwo; mając na uwadze, że Teksas jest na siódmym miejscu wśród stanów o najwyższym wskaźniku urodzeń wśród nastolatek oraz o najwyższym wskaźniku kolejnych urodzeń wśród nastolatek; mając na uwadze, że liczba ciąż jest szczególnie wysoka wśród nastolatek pochodzenia latynoskiego i nastoletnich Afroamerykanek oraz dziewcząt o niskim poziomie wykształcenia, mieszkających na obszarach wiejskich, w rodzinach zastępczych, a także żyjących w biedzie; mając na uwadze, że nastoletnie matki znacznie częściej przerywają naukę i zostają bez pracy; mając na uwadze, że 65 % dzieci młodych rodziców w Teksasie żyje w ubóstwie i częściej jest w złym stanie zdrowia oraz ma słabe wyniki w nauce;

U. mając na uwadze, że SB8 to jedna z najbardziej restrykcyjnych ustaw o aborcji w Stanach Zjednoczonych, która zakazuje aborcji, jeśli można wykryć aktywność serca płodu, z wyjątkiem nagłych przypadków medycznych, ale nie w przypadku gwałtu, kazirodztwa lub stanu zdrowia płodu uniemożliwiającego przeżycie po urodzeniu; mając na uwadze, że stanowi to formę przemocy ze względu na płeć, która może być równoznaczna z torturami lub okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem;

V. mając na uwadze, że Centrum Praw Reprodukcyjnych i jego partnerzy złożyli 30 sierpnia 2021 r. w trybie pilnym wniosek do Sądu Najwyższego USA o zablokowanie wejścia w życie ustawy w Teksasie;

W. mając na uwadze, że przeciw ustawie protestowało ponad 300 prawników w Teksasie, którzy stwierdzili, że narusza ona obowiązujące od dawna zasady i reguły systemu prawnego; mając na uwadze, że ponad 200 lekarzy w całym Teksasie wyraziło głębokie zaniepokojenie tym, że zostaną pozbawieni możliwości świadczenia opieki zdrowotnej, i ostrzegło, że ustawa wywoła efekt mrożący, powodując, że lekarze ponad 30 specjalności, w tym w podstawowej opiece zdrowotnej, w pogotowiu, położnictwie i medycynie wewnętrznej nie będą mogli udzielać pacjentkom informacji na temat wszystkich dostępnych w ciąży możliwości z obawy przed lekkomyślnymi pozwami;

X. mając na uwadze, że eksperci ONZ ds. praw człowieka uznali przyjęcie SB8 za alarmujące, a także potępili jej szkodliwość dla ciężarnych kobiet w Teksasie, zwłaszcza kobiet ze społeczności marginalizowanych, o niskich dochodach, mieszkających na wsi oraz należących do mniejszości rasowych i etnicznych, a także migrantek, które w nieproporcjonalnym stopniu odczują skutki tego zakazu, oraz wezwali rząd USA do zapobiegania regresowi w dostępie do legalnej aborcji oraz do podjęcia pozytywnych działań na rzecz dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji;

Y. mając na uwadze, że Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych stosunkiem głosów pięć do czterech odmówił zablokowania teksańskiej ustawy i stwierdził, że wnoszący odwołanie nie byli w stanie uzasadnić znajdujących się we wniosku "złożonych i nowych kwestii proceduralnych";

Z. mając na uwadze, że 9 września 2021 r. Departament Sprawiedliwości USA wniósł pozew przeciwko Teksasowi, twierdząc, że zakaz narusza konstytucyjne prawo jednostki do aborcji przed osiągnięciem żywotności płodu, a także mając na uwadze, że federalny sąd okręgowy wyznaczył na 1 października 2021 r. rozprawę wstępną w sprawie zablokowania zakazu;

AA. mając na uwadze, że prezydent J. Biden oświadczył, że projekt ustawy stanowi "bezprecedensowy atak na prawa konstytucyjne kobiet", zobowiązując się do "angażujących cały rząd starań" na rzecz zablokowania ustawy i apelując, aby "kobiety w Teksasie miały dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji", a także potwierdził, że administracja tandemu Biden-Harris będzie zawsze walczyć o ochronę dostępu do opieki zdrowotnej i bronić prawa kobiet do podejmowania decyzji dotyczących ich ciał i przyszłości;

AB. mając na uwadze, że w sprawozdaniu Instytutu Guttmachera z września 2019 r. pt. "Abortion Incidence and Service Availability in the United States, 2017" [Liczba aborcji i ich dostępność w USA] odnotowano niepokojącą tendencję wzrostową liczby potencjalnie niebezpiecznych pozamedycznych prób samodzielnej aborcji w stanach USA, które ograniczają dostęp do opieki w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego;

1. przyłącza się do głosów potępienia płynących z całych Stanów Zjednoczonych po przyjęciu przez teksańskich ustawodawców SB8, co de facto sprowadza się do całkowitego zakazu aborcji - bez wyjątku w przypadku gwałtu, kazirodztwa lub chorób płodu uniemożliwiających przeżycie po urodzeniu - i stanowi zdecydowany atak na wolność kobiet i zdrowie reprodukcyjne i seksualne, które stanowią podstawowe prawo człowieka, oraz jako naruszenie konstytucyjnych praw kobiet w USA; jest głęboko zaniepokojony tym, w jakim stopniu zakaz ten pogłębi traumę ofiar gwałtu i kazirodztwa;

2. wzywa rząd stanu Teksas do szybkiego uchylenia SB8, aby zapewnić bezpieczne, legalne, bezpłatne i dobrej jakości zabiegi aborcyjne oraz aby wszystkie kobiety i dziewczęta miały do nich łatwy dostęp;

3. solidaryzuje się z kobietami Teksasu i osobami zaangażowanymi w świadczenie zabiegów i wspieranie dostępu do nich w tak trudnych okolicznościach oraz udziela im poparcia;

4. z zadowoleniem przyjmuje wysiłki prezydenta Joe Bidena, który zlecił Radzie i Biuru Doradcy Białego Domu rozpoczęcie angażujących cały rząd działań w odpowiedzi na tę decyzję, aby zapewnić kobietom w Teksasie dostęp do bezpiecznej i legalnej aborcji zgodnie z wyrokiem w sprawie Roe kontra Wade; z zadowoleniem odnotowuje, że w piątek 1 października 2021 r. administracja prezydenta Joe Bidena wezwała sędziego do zablokowania zakazu aborcji nałożonego przez Teksas;

5. wyraża pełne poparcie i solidarność z pracownikami służby zdrowia i osobami zaangażowanymi w postępowanie sądowe przeciwko ustawie senatu Teksasu nr 8, w nadziei, że ich wysiłki doprowadzą do przywrócenia kobietom w Teksasie prawa do opieki w dziedzinie zdrowia reprodukcyjnego; docenia rolę, którą organizacje pozarządowe odgrywają jako usługodawcy, a także jako orędownicy praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w Stanach Zjednoczonych, oraz zachęca je do kontynuowania pracy na rzecz tych praw podstawowych; potwierdza, że organizacje pozarządowe potrzebują odpowiedniego poziomu finansowania, aby mogły działać;

6. podkreśla, że 14 września 2021 r. eksperci ONZ podkreślili, że "prawa człowieka przysługujące kobietom są prawami podstawowymi, które nie mogą być podporządkowane względom kulturowym, religijnym lub politycznym", oraz dodali, że "wpływ ingerencji motywowanych ideologicznie i religijnie na kwestie zdrowia publicznego jest szczególnie szkodliwy dla zdrowia i dobrostanu kobiet i dziewcząt";

7. głęboko ubolewa nad faktem, że Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych, wyraźnie podzielony w tej sprawie (cztery głosy przeciwko pięciu), odmówił wydania wyroku o zablokowaniu bezprecedensowej ustawy SB8; przypomina, że wyrok ten nie oznacza, że ustawę uznano za konstytucyjną;

8. wzywa prezydenta Joe Bidena, aby nadal dążył do zapewnienia dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji; zachęca do podejmowania dalszych wysiłków, aby aborcję i antykoncepcję włączyć w kompleksowy system informacji i usług w zakresie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, aby były one powszechnie dostępne, oraz aby zagwarantować stały dostęp do nich w sytuacjach nadzwyczajnych, takich jak pandemia COVID-19;

9. wzywa rząd Stanów Zjednoczonych do pełnej depenalizacji aborcji; w tym celu trzeba nie tylko przestać karać ciężarne, świadczeniodawców opieki zdrowotnej i inne osoby za szukanie dostępu do aborcji, pomoc w jej uzyskaniu lub jej wykonywanie, lecz także skreślić aborcję z kodeksu karnego oraz innych przepisów, strategii politycznych i praktyk karnych;

10. wzywa rząd Stanów Zjednoczonych, aby objął powszechny dostęp do aborcji federalną ochroną prawną; podkreśla, że zdrowie jest prawem człowieka oraz że państwo ma obowiązek zapewnić wszystkim dostępną opiekę zdrowotną;

11. wzywa Kongres Stanów Zjednoczonych, aby wprowadził federalną ochronę prawną w zakresie dostępu do aborcji, wykorzystując do tego ustawę o ochronie zdrowia kobiet (WHPA), którą Izba Reprezentantów przegłosowała niedawno w historycznym głosowaniu i która uniemożliwia wprowadzanie na szczeblu stanu zakazów i ograniczeń aborcyjnych;

12. podkreśla, że bardzo restrykcyjne przepisy antyaborcyjne nie zmniejszają zapotrzebowania na aborcję, a jedynie zmuszają kobiety do korzystania z podziemia aborcyjnego, podróżowania w celu dokonania zabiegu za granicą lub do donoszenia ciąży wbrew woli, co stanowi naruszenie praw człowieka i formę przemocy ze względu na płeć, która negatywnie wpływa na prawa kobiet i dziewcząt do życia, nietykalności fizycznej i psychicznej, równości, niedyskryminacji i zdrowia;

13. podkreśla, że jedyny sposób na ograniczenie liczby niechcianych ciąż to edukacja, informowanie i powszechny dostęp do antykoncepcji, wyeliminowanie przemocy seksualnej oraz wspólna odpowiedzialność za antykoncepcję; podkreśla, że priorytetem powinien być powszechny dostęp do dostosowanej do wieku i opartej na dowodach edukacji seksualnej, do wysokiej jakości i ogólnodostępnej nowoczesnej antykoncepcji, doradztwa w zakresie planowania rodziny i antykoncepcji, a także zagwarantowanie bezpiecznej i legalnej aborcji;

14. jest głęboko zaniepokojony faktem, że ustawa ta w niewspółmierny sposób dotknie osoby w trudnej sytuacji społecznej lub ekonomicznej, mieszkające na obszarach wiejskich, osoby odmiennej rasy, osoby LGBTIQ+ oraz osoby doświadczające dyskryminacji z wielu przyczyn jednocześnie, w większości słabsze grupy kobiet, które z powodu barier finansowych lub logistycznych nie mogą sobie pozwolić na podróż do klinik zdrowia reprodukcyjnego w sąsiednich stanach, co zwiększa ryzyko, że będą uciekać się do zabiegów, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu, lub będą musiały donosić ciążę wbrew woli;

15. ma głębokie wątpliwości co do kontekstu etycznego ustawy, a ponadto wyraża zaniepokojenie jej kształtem, gdyż uprawnia i zachęca finansowo obywateli do pozwania każdego, kto mógł pomóc kobiecie w aborcji, w tym lekarzy dokonujących aborcji i obrońców prawa do opieki aborcyjnej, co da działaczom antyaborcyjnym możliwość nękania, występowania z niepotrzebnymi pozwami sądowymi i urządzania w XXI w. polowania na czarownice;

16. wzywa rząd Stanów Zjednoczonych, aby położył kres opartym na gratyfikacji systemom egzekwowania zakazów aborcji przez państwo lub obywateli, które rodzą atmosferę lęku i zastraszenia;

17. jest głęboko zaniepokojony wpływem teksańskiej ustawy na inne stany USA, które - zachęcone brakiem działania ze strony amerykańskiego Sądu Najwyższego - będą chciały wprowadzić zakaz aborcji w całym kraju, czego dowodzi przykład Florydy;

18. stwierdza, że ustawa ta, która jest jednym z 26 ograniczeń dotyczących aborcji wprowadzonych w Teksasie w ostatnim dziesięcioleciu, stanowi kolejną próbę podważenia praw kobiet i ich wolności reprodukcyjnej oraz ich prawa do opieki zdrowotnej, a także nie uwzględnia praw konstytucyjnych kobiet ani woli narodu;

19. wyraża zaniepokojenie, że ustawa ta nie tylko prowadzi do faktycznego zakazu aborcji, lecz także stanowi rażące naruszenie praw człowieka przysługujących kobietom i jest całkowicie sprzeczna z międzynarodowymi standardami praw człowieka, w tym zasadą niedokonywania regresu, oraz ogranicza dostęp do opieki zdrowotnej poprzez zmniejszenie liczby placówek, z których kobiety będą mogły korzystać, tworzy lukę w opiece zdrowotnej i stwarza zagrożenie dla ich życia;

20. zdecydowanie potępia regres w zakresie praw kobiet i praw w zakresie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, które mają miejsce w USA i na świecie, oraz wzywa Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (ESDZ), Komisję i wszystkie państwa członkowskie UE, aby wykorzystywały wszystkie dostępne im instrumenty i skuteczniej przeciwdziałały temu zjawisku; przypomina, że prawa reprodukcyjne i seksualne są podstawowymi prawami człowieka, które należy jeszcze bardziej chronić i których nie wolno w żaden sposób osłabiać czy uchylać;

21. podkreśla, że zgodnie z pekińską platformą działania oraz programem działania ICPD należy chronić prawo każdego człowieka do integralności cielesnej i autonomii oraz zapewniać dostęp do podstawowych usług umożliwiających korzystanie z tego prawa; apeluje o kompleksowe podejście w zakresie podstawowego pakietu dotyczącego zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, obejmującego środki na rzecz zapobiegania niebezpiecznym aborcjom, unikania ich oraz opiekę poaborcyjną, które to elementy należy włączyć do krajowych strategii, polityk i programów w zakresie powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego;

22. jest zaniepokojony zbliżającym się rozpatrzeniem przez Sąd Najwyższy wyroku w sprawie Roe kontra Wade oraz faktem, że ten przełomowy dla praw kobiet wyrok wkrótce może zostać uchylony; obawia się, że miałoby to poważny i powszechny wpływ na dostęp kobiet do opieki zdrowotnej i ich wolność wyboru w innych stanach, biorąc pod uwagę fakt, że w kolejnych 11 stanach obowiązują akty prawne znoszące prawo do aborcji, które automatycznie weszłyby w życie w przypadku uchylenia wyroku Roe kontra Wade;

23. z zadowoleniem przyjmuje zniesienie przez administrację Bidena antyaborcyjnej zasady "globalnego knebla" oraz zamiar przywrócenia przez USA finansowania na rzecz Funduszu Ludnościowego ONZ (UNFPA), agencji ONZ ds. zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego; apeluje o niezwłoczne przywrócenie tego finansowania;

24. przypomina, że promowanie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego jest jednym z pięciu filarów trzeciego planu działania w sprawie równości płci ESDZ; wzywa UE i jej państwa członkowskie do dopilnowania, aby we wszystkich relacjach ze Stanami Zjednoczonymi przestrzegano klauzul dotyczących praw człowieka, w tym prawa do bezpiecznej i bezpłatnej aborcji, i by je upowszechniano;

25. wzywa delegaturę UE w USA, aby monitorowała sytuację w zakresie praw i zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego w Teksasie i w innych stanach oraz aby w kontaktach z odpowiednimi władzami USA oraz przy wdrażaniu GAP III na szczeblu lokalnym priorytetowo potraktowała prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne;

26. wzywa UE i państwa członkowskie, aby zaoferowały wszelkie możliwe wsparcie, w tym finansowe, organizacjom społeczeństwa obywatelskiego z siedzibą w Stanach Zjednoczonych chroniącym i propagującym zdrowie i prawa reprodukcyjne i seksualne w tym kraju jako wyraz ich powszechnego zaangażowania na rzecz tych praw; wzywa też państwa członkowskich, aby zapewniły schronienie wszystkim pracownikom ochrony zdrowia, którzy mogą być narażeni na nękanie, w tym z wykorzystaniem środków prawnych, w związku z ich legalną pracą; przypomina, że całkowity zakaz lub odmowa opieki aborcyjnej jest formą przemocy uwarunkowanej płcią;

27. wzywa specjalnego przedstawiciela UE ds. praw człowieka, aby w swoich kontaktach z urzędnikami USA potępił to naruszenie praw seksualnych i reprodukcyjnych kobiet;

28. wzywa wiceprzewodniczącego Komisji / wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, aby w kontaktach z urzędnikami USA potępił to naruszenie praw seksualnych i reprodukcyjnych kobiet oraz ich prawa do opieki zdrowotnej;

29. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie, Komisji, wiceprzewodniczącemu Komisji / wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, specjalnemu przedstawicielowi UE ds. praw człowieka, prezydentowi Stanów Zjednoczonych Ameryki i jego administracji, Kongresowi USA oraz gubernatorowi i legislaturze stanu Teksas.

1 Teksty przyjęte, P9_TA(2021)0314. nieludzkie i poniżające traktowanie; mając na uwadze, że prawa i zdrowie reprodukcyjne i seksualne są zadaniami w ramach celów zrównoważonego rozwoju ONZ 3 i 5, a wyeliminowanie przemocy ze względu na płeć i wszelkich szkodliwych praktyk wobec kobiet stanowi zadanie w ramach celu zrównoważonego rozwoju 5;

Zmiany w prawie

Rząd chce zmieniać obowiązujące regulacje dotyczące czynników rakotwórczych i mutagenów

Rząd przyjął we wtorek projekt zmian w Kodeksie pracy, którego celem jest nowelizacja art. 222, by dostosować polskie prawo do przepisów unijnych. Chodzi o dodanie czynników reprotoksycznych do obecnie obwiązujących regulacji dotyczących czynników rakotwórczych i mutagenów. Nowela upoważnienia ustawowego pozwoli na zmianę wydanego na jej podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy.

Grażyna J. Leśniak 16.04.2024
Bez kary za brak lekarza w karetce do końca tego roku

W ponad połowie specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego brakuje lekarzy. Ministerstwo Zdrowia wydłuża więc po raz kolejny czas, kiedy Narodowy Fundusz Zdrowia nie będzie pobierał kar umownych w przypadku niezapewnienia lekarza w zespołach ratownictwa. Pierwotnie termin wyznaczony był na koniec czerwca tego roku.

Beata Dązbłaż 10.04.2024
Będzie zmiana ustawy o rzemiośle zgodna z oczekiwaniami środowiska

Rozszerzenie katalogu prawnie dopuszczalnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła, zmiana definicji rzemiosła, dopuszczenie wykorzystywania przez przedsiębiorców, niezależnie od formy prowadzenia przez nich działalności, wszystkich kwalifikacji zawodowych w rzemiośle, wymienionych w ustawie - to tylko niektóre zmiany w ustawie o rzemiośle, jakie zamierza wprowadzić Ministerstwo Rozwoju i Technologii.

Grażyna J. Leśniak 08.04.2024
Tabletki "dzień po" bez recepty nie będzie. Jest weto prezydenta

Dostępność bez recepty jednego z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - takie rozwiązanie zakładała zawetowana w piątek przez prezydenta Andrzeja Dudę nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tzw. tabletka "dzień po" byłaby dostępna bez recepty miał być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stało na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 29.03.2024
Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024