Dyrektywa 2011/24/UE daje między innymi możliwość zrefundowania kosztów świadczeń opieki zdrowotnej w innych państwach Unii przez publiczny system ubezpieczenia, któremu podlega pacjent. 

Zgodnie z ustawą pacjent będzie mógł otrzymać zwrot kosztów od Narodowego Funduszu Zdrowia według stawek stosowanych w Polsce. Zwrot ten następuje na podstawie wystawionego rachunku przez zagraniczny podmiot, który udzielił świadczenia. Pacjent, który skorzystał z odpłatnych świadczeń zdrowotnych w innym państwie UE, aby otrzymać zwrot poniesionych kosztów będzie musiał się zwrócić z wnioskiem do właściwego oddziału wojewódzkiego NFZ. 

To uprawnienie ma dotyczyć jedynie świadczeń gwarantowanych przez ustawę o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych. W przypadku niektórych świadczeń szpitalnych, związanych z zastosowaniem specjalistycznego sprzętu medycznego, kosztownej infrastruktury, które mogą stanowić ryzyko dla życia lub zdrowia pacjenta, niezbędne będzie uzyskanie uprzedniej zgody dyrektora oddziału NFZ na udzielenie świadczenia za granicą, jeśli objęte jest ono wykazem świadczeń wymagających takiej zgody.

Czytaj także: MSZ i NFZ: porozumienie w sprawie leczenia za granicą >>>

Zgodnie z nowelizacją możliwy będzie także zwrot kosztów między innymi za produkty lecznicze i wyroby medyczne zakupione w innym niż Polska kraju UE na podstawie skierowania, recepty lub zlecenia (na wyroby medyczne) wydanego przez osoby uprawnione do ich wystawiania. Przy czym wysokość zwrotu przy rozliczaniu będzie odpowiadać kwocie refundacji wynikającej z ustawy refundacyjnej.

Zgodnie z nowelizacją przyjętą przez Sejm ustawa miałaby wejść w życie z opóźnieniem – państwa unijne miały czas na dostosowanie przepisów krajowych do dyrektywy o transgranicznej opiece zdrowotnej do 25 października 2013 roku.

Jedna z senackich poprawek do nowelizacji ustawy  o świadczeniach opieki zdrowotnej umożliwia otrzymanie zwrotu kosztów świadczeń opieki zdrowotnej udzielonych w innym państwie UE w okresie przed wejściem w życie tej ustawy, wyłączając obowiązek uzyskania uprzedniej zgody NFZ, za okres sprzed obowiązywania dyrektywy.

Senatorowie doprecyzowali także zasady zwrotu kosztów transgranicznej opieki zdrowotnej w przypadku leczenia w ramach programu lekowego, jeżeli wystąpią kryteria wyłączenia pacjenta z programu. Ponadto zlikwidowali obligatoryjność poświadczenia dokumentacji leczenia za granicą za zgodność z oryginałem, co ułatwi pacjentom starania o zwrot kosztów.

Kolejna poprawka ma na celu wprowadzenie jednoznacznego i wyraźnego rozróżnienia uprawnień pacjentów do leczenia na podstawie dyrektywy transgranicznej i rozporządzenia dotyczącego przepisów o koordynacji, przy wdrażaniu dyrektywy do polskiego porządku prawnego. Senat wprowadził do ustawy również poprawki zmierzające do tego, aby uregulowaniami związanymi z wdrożeniem dyrektywy transgranicznej objąć także ustawy regulujące zawody medyczne, wprowadzając do nich obowiązek udostępniania przez samorządy zawodowe, na wniosek organów innych państw, informacji o prawie wykonywania zawodu medycznego, do celów świadczenia transgranicznej opieki zdrowotnej.