Zgodnie z art. 7f ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych sprzedaż wyrobów tytoniowych, a także papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych oraz ich części za pośrednictwem internetu jest w Polsce zabroniona. Dotyczy to także sprzedaży transgranicznej, a więc sprowadzania tego typu wyrobów z innych krajów. Ostatnia nowelizacja ustawy, która weszła w życie 5 lipca br., do tego wykazu dołączyła także saszetki nikotynowe, które nie zawierają tytoniu (przypomnijmy, że sprzedaż tego typu wyrobów z tytoniem, a więc tzw. snusów, generalnie jest zakazana we wszystkich krajach Unii Europejskiej poza Szwecją).
Jak zwraca jednak uwagę posłanka Prawa i Sprawiedliwości Lidia Czechak w interpelacji skierowanej do resortu zdrowia, mimo że zakaz obowiązuje, w praktyce wciąż dochodzi do sytuacji, w których produkty są sprzedawane i sprowadzane do Polski za pośrednictwem zagranicznych platform handlowych, które nie specjalizują się ściśle w dystrybuowaniu wyrobów tytoniowych - jak np. chińskie Temu.
- Mechanizm działania tego typu serwisów – formalne prowadzenie działalności poza granicami Polski, brak fizycznych punktów dystrybucyjnych w kraju oraz korzystanie z pośredników logistycznych – w praktyce utrudnia skuteczne egzekwowanie zakazu sprzedaży na odległość - zauważa posłanka.
Jak przypomina, z raportów Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS) wynika, że ponad 22 proc. osób w wieku 13–15 lat używa e-papierosów. Kupowanie przez internet jest też wskazywane jako najłatwiejszy dla nich sposób nabycia tego typu wyrobów.
Czytaj też w LEX: Wybrane ograniczenia dopuszczalności zawierania z konsumentem umów w okolicznościach nietypowych >
Sprzedaż (wciąż) poza kontrolą
Warto też zauważyć, że pomimo iż obowiązuje ustawowy zakaz, praktyka sklepów działających na terenie Polski też nie jest jednolita. Choć większość sklepów, które miały w swojej sprzedaży np. jednorazowe e-papierosy wycofały je już z możliwości zakupu na odległość, wciąż są platformy, które umożliwiają zakup jednorazowych e-papierosów i przesłanie przesyłki kurierem albo pocztą. Bez problemu można kupić nadal również płyny smakowe do e-papierosów. Przykładowo, jeden z największych dystrybutorów produktów do palenia (urządzenia i wkłady bez tytoniu) zapewnia na swojej stronie, że "ponosi pełną odpowiedzialność, by produkt trafił do osób pełnoletnich", dlatego dostawa produktów do paczkomatu jest możliwa tylko wówczas, gdy zweryfikują swój wiek i tożsamość. W innych przypadkach zamówienie ma być dostarczane za pośrednictwem kuriera, który ma sprawdzać dowód tożsamości odbiorcy. Takiego wyjątku nie przewidują jednak przepisy ustawy. Jak zaznacza w odpowiedzi na interpelację posłanki wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny, "rozwiązanie polegające na rejestrowaniu podmiotów podejmujących sprzedaż wysyłkową oraz wprowadzaniu urządzeń weryfikujących wiek klienta nie zasługują na akceptację ze względu na iluzoryczność kontroli i nieskuteczność ograniczenia możliwości zakupu przez osoby nieuprawnione".
Z kolei na platformach, takich jak Temu, oferowane są np. filtry, urządzenia do palenia oraz smakowe wkłady (niektóre są opisywane jako "zdrowe alternatywy" dla e-papierosów, bo mają pomóc w zmianie nawyków). Problem jest podobny, jak w przypadku innych produktów oferowanych na tego typu platformach: konsument w rzeczywistości nie ma pojęcia, co znajduje się w składzie. Dlatego kupowanie produktów okołospożywczych oraz kosmetyków jest szczególnie ryzykowne. Nie muszą one bowiem spełniać unijnych wymogów, a podawane składy są albo nieprawdziwe, albo... w ogóle ich nie ma.
Jak wskazuje w odpowiedzi Wojciech Konieczny, formalnie zakazana jest już sprzedaż na odległość nie tylko wyrobów tytoniowych, ale także płynów beznikotynowych do elektronicznych e-papierosów i saszetek. Jak zauważa wiceminister Konieczny, zgodnie z nowymi regulacjami organem odpowiedzialnym za kontrolę jest w tym przypadku Inspekcja Handlowa (o ile nie chodzi o kompetencje zastrzeżone już dla innych organów). Zaznacza przy tym, że IH ma najbardziej kompetentny w tym celu personel, sieć placówek w całym kraju oraz wypracowane wewnętrzne metodyki kontroli. - Inspekcja Handlowa jest też właściwym organem w przedmiocie kontroli produktów znajdujących się w obrocie handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia do takiego obrotu oraz kontroli legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów odrębnych w zakresie produkcji, handlu i usług. Mając powyższe na uwadze, kwestia monitorowania ewentualnej sprzedaży na odległość wyrobów tytoniowych oraz wyrobów powiązanych, jakimi są elektroniczne papierosy oraz woreczki nikotynowe, pozostaje w zakresie Inspekcji Handlowej - wyjaśnia wiceminister Konieczny.
Czytaj też w LEX: Wpływ represyjności przepisów na rozmiary konsumpcji narkotyków wśród młodzieży w świetle badań ESPAD z lat 1995-2019 na przykładzie Polski i Portugalii >
Ważą się losy "jednorazówek"
Przypomnijmy, że trwają prace legislacyjne nad inną nowelizacją, tzw. ustawy tytoniowej, która ma całkowicie zakazać sprzedaży jednorazowych e-papierosów. Takie rozwiązanie wprowadziła już u siebie Belgia, Francja i Wielka Brytania. Ograniczenia mają dotknąć także aromaty stosowane w tzw. saszetkach nikotynowych - do sprzedaży dopuszczone mają być jedynie te, które posiadają smak lub zapach imitujący tytoń. Nadal będzie można legalnie dystrybuować m.in. waporyzatory wielokrotnego użytku. Projekt przeszedł już konsultacje publiczne.
Inną zmianą, która została przewidziana w projekcie, ma być też przyznanie szerszych uprawnień prezesowi Biura do spraw Substancji Chemicznych i upoważnienie go m.in. do zlecenia badania składu płynów do elektronicznych papierosów oraz badania emisji z papierosów elektronicznych na potrzeby postępowania w przedmiocie wstrzymania wytwarzania lub wprowadzanie do obrotu lub nakazania wycofania z obrotu na czas niezbędny dla dokonania oceny przez Komisję Europejską, czy określone papierosy elektroniczne lub pojemniki zapasowe mogą stanowić poważne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego. Zawarto w nim także upoważnienie dla właściwych organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Handlowej, które są organami nadzoru, do przeprowadzenia we wskazanych laboratoriach weryfikacji spełniania przez papierosy elektroniczne lub pojemniki zapasowe znajdujące się w obrocie wymogów technicznych.
Czytaj też w LEX: Palenie wyrobów tytoniowych na balkonie przynależnym do lokalu mieszkalnego jako przykład realizacji znamion art. 51 par. 1 k.w. >
Czytaj również: Będzie wojna o jednorazowe e-papierosy? Są pytania o skuteczność i nadzór
Cena promocyjna: 179 zł
|Cena regularna: 179 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 125.31 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
