O tym, jakie procedury pielęgniarki i położne mogą już wdrożyć bez konsultacji z lekarzem, mówi obwieszczenie ministra zdrowia w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. Długa jest lista procedur, ale też i leków, które mogą podawać.

Od edukacji, po rehabilitację

Pielęgniarki i  położne nie będą czekały na zalecenia lekarzy w edukowaniu pacjentów, ale pod warunkiem posiadania odpowiednich kwalifikacji, np. ukończenia specjalizacji albo kursów w danej dziedzinie. Samodzielnie mogą podjąć decyzję o psychoedukacji osób z zaburzeniami psychicznymi i uzależnieniami oraz ich rodzin, czy prowadzeniu edukacji chorych na cukrzycę.

Będą mogły też diagnozować pacjentów, ale, jak w przypadku edukacji, warunkiem są odpowiednie kwalifikacje. Na liście świadczeń diagnostycznych są: badania fizykalne; wykonywanie standardowego, spoczynkowego badania elektrokardiograficznego i rozpoznanie cech elektrokardiograficznych stanów chorobowych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego; wykonywanie gazometrii z krwi tętniczej pobranej przez kaniulę założoną uprzednio przez lekarza w stanach nagłego zagrożenia zdrowia; ocenę i monitorowanie poziomu znieczulenia pacjenta oraz poziomu zwiotczenia w trakcie znieczulenia ogólnego.

Co więcej, będą mogły zadecydować o leczeniu chorych. W zakresie świadczeń znalazł się: dobór sposobów leczenia ran; doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych i innych produktów leczniczych stosowanych w celu łagodzenia bólu u osób objętych opieką paliatywną; przygotowanie pacjenta leczonego metodami: Ciągła Ambulatoryjna Dializa Otrzewnowa (CADO), Automatyczna Dializa Otrzewnowa (ADO) i hemodializa oraz hiperalimentacja. Wykonają też intubację dotchawiczną, podadzą produkty krwiopochodne, rekombinowane koncentraty czynników krzepnięcia oraz desmopresynę w stanach nagłego zagrożenia zdrowia.

Lista świadczeń rehabilitacyjnych obejmuje rehabilitację pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.

Ratownictwo medyczne i medycyna wojskowa

Pielęgniarki większą rolę do odegrania będą miały też w ratownictwie medycznym. Zyskują  uprawnienia do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego medycznych czynności ratunkowych. W tym wypadku lista jest dość długa, bo zawiera aż 32 procedury: od oceny stanu pacjenta, podjęcia i prowadzenia podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo-oddechowej, wykonywania szeregu badań, po zabiegi jak wykonywanie kaniulacji żył obwodowych oraz żyły szyjnej zewnętrznej; wykonywanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu oraz podawanie produktów leczniczych drogą doszpikową, czy odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej. MZ szczegółowo określa, jakie kwalifikacje będą wymagane do wykonywania tych procedur.

Jeszcze większe uprawnienia zyskają pielęgniarki zatrudnione lub pełniące służbę w placówkach medycznych podlegających Ministerstwu Obrony Narodowej i jednostkach wojskowych. Bez zlecenia lekarskiego będą mogły samodzielnie wykonać m.in. drobne zabiegi chirurgiczne czy blokadę obwodową nerwów kończyn. W sumie jest wśród nich 14 procedur, w tym wiele zabiegowych.

Samodzielne decyzje, potem współpraca z lekarzem

Obwieszczenie określa też zasady współpracy pielęgniarek i położnych z lekarzami. Po wykonaniu procedur powinny bez zbędnej zwłoki poinformować o tym lekarza, pod opieką którego znajduje się pacjent. Muszą powiadomić, jakie badania i zabiegi przeprowadziły, oraz jakie leki podały choremu. 

Rozporządzenie już obowiązuje - weszło w życie 25 czerwca. 

Czytaj także: Unijny projekt wprowadza nowe kompetencje pielęgniarek

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.