RPO: opieka medyczna nad więźniami w Polsce narusza Konwencję Praw Człowieka

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do ministra sprawiedliwości i do ministra zdrowia w sprawie powołania międzyresortowego zespołu roboczego dotyczącego opieki zdrowotnej dla osób pobawionych wolności. Zespół ten ma między innymi zbadać efektywność dotychczasowego modelu opieki zdrowotnej sprawowanej przez więzienną służbę zdrowia oraz ewentualne przeniesienie tej opieki do publicznej ochrony zdrowia.

W wystąpieniu do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej Rzecznik podkreślił, że nadal aktualne są problemy związane z opieką medyczną świadczoną wobec więźniów, będące podstawą wydania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzeczeń stwierdzających naruszenie przez Polskę Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Dotyczą one między innymi umieszczania osób z zaburzeniami psychicznymi w nieprzystosowanych do tego jednostkach penitencjarnych, niewłaściwego stosunku personelu medycznego do osadzonych, którzy dokonali samouszkodzenia, przerzucania na współosadzonych obowiązku udzielania pomocy osobie chorej w jej codziennej egzystencji czy braku odpowiedniego przystosowania polskich zakładów karnych i aresztów śledczych do potrzeb osób niepełnosprawnych fizycznie. 

Potwierdzają to między innymi skargi kierowane do Biura RPO oraz wyniki wizytacji jednostek penitencjarnych przeprowadzanych przez przedstawicieli RPO. Ze standardów międzynarodowych wyraźnie wynika zasada pełnej odpowiedzialności państwa za stan zdrowia osadzonego. Wyeliminowanie nieprawidłowości stwierdzonych przez Trybunał wymaga zatem wprowadzenia odpowiednich zmian systemowych – stwierdza Rzecznik Praw Obywatelskich.

Czytaj: RPO: leczenie tymczasowo aresztowanych także poza strukturą więziennictwa>>>

Kolejnym problemem polskiego więziennictwa jest brak wystarczającej liczby personelu medycznego w jednostkach penitencjarnych. Potwierdzają to między innymi wyniki wizytacji CPT w Polsce w 2013 roku oraz Krajowego Mechanizmu Prewencji. Niedostateczna liczba lekarzy specjalistów oraz średniego personelu medycznego wydłuża czas oczekiwania na realizację usług medycznych i wpływa na ich jakość. Taki stan rzeczy spowodowany jest głównie problemem z pozyskaniem kadry przez Służbę Więzienną. Celowe byłoby także prowadzenie systematycznych szkoleń dla personelu medycznego dotyczących budowania prawidłowych relacji z pacjentem. 

Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się o przedstawienie stanowiska w tej sprawie, zwłaszcza w kontekście wykonywania przez Służbę Więzienną wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Zagadnienia opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności były poruszane podczas seminarium zorganizowanego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich z udziałem przedstawicieli Służby Więziennej, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz przedstawicielki Polski w CPT.