Przygotowane założenia dotyczą części zmian, jakie po objęciu resortu zdrowia zapowiadał minister Konstanty Radziwiłł. Jego zdaniem w ostatnim czasie doszło do "niezwykłej atomizacji systemu zdrowia", czego przyczyną była niemal przymusowa komercjalizacja samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (SPZOZ), które wcześniej były przede wszystkim własnością samorządów. Mówił, że resort chce zatrzymać ten trend i wykreślić z ustawy przepisy prowadzące do nacisków na samorządy.

Resort planuje zachować rozwiązanie, zgodnie z którym SPZOZ powinien sam pokryć swój ewentualny ujemny wynik finansowy. Ministerstwo doprecyzowuje, że pokrycie to odbywa się z funduszu zakładu. Jeśli jednak takie rozwiązanie nie jest możliwe, wówczas działania naprawcze powinien podjąć podmiot tworzący, którym najczęściej jest jednostka samorządu terytorialnego.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami podmiot tworzący może pokryć ujemny wynik finansowy SPZOZ-u, zmienić jego formę organizacyjno-prawną (na jednostkę budżetową, względnie spółkę kapitałową) albo go zlikwidować. W praktyce wykorzystywana była tylko pierwsza z wymienionych możliwości. Z tego powodu MZ proponuje, aby jedynym działaniem naprawczym było pokrycie przez podmiot tworzący ujemnego wyniku finansowego za rok obrotowy SPZOZ-u, jeżeli wynik ten, po dodaniu kosztów amortyzacji, ma wartość ujemną – do wysokości tej wartości.

- Proponowane rozwiązanie uprości przepisy w omawianym zakresie oraz wzmocni bezpośrednio odpowiedzialność podmiotów tworzących wobec SPZOZ, a pośrednio wpłynie na poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów oraz osób zatrudnionych w SPZOZ co do stabilności jego działania - argumentuje ministerstwo.

Resort chce także wprowadzić do ustawy przepis gwarantujący, że zysk wypracowany przez spółki z większościowym udziałem Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego albo uczelni medycznej, zostanie przeznaczony na działalność leczniczą, czyli na świadczenia zdrowotne, remonty i zakup sprzętu. Regulacja ta nie będzie dotyczyła spółek, w których w dniu wejścia w życie ustawy podmioty publiczne nie posiadały 100 procent udziałów albo akcji.

Rozszerzony na spółki Skarbu Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego ma być też zakaz zbywania udziałów albo akcji podmiotom prywatnym (aktualnie dotyczy on jedynie spółek utworzonych i prowadzonych przez uczelnie medyczne). Resort argumentuje, że umożliwi to "zahamowanie niekontrolowanego przez państwo procesu zbywania przez niektóre jednostki samorządu terytorialnego udziałów i akcji".

Ministerstwo planuje także ujednolicić przepisy dotyczące kontroli podmiotów leczniczych, a także poszerzyć uprawnienia kontrolne wojewodów.

Resort planuje też zmienić terminologię stosowaną w ustawie i termin "przedsiębiorstwo" zastąpić "zakładem leczniczym". Ponadto ministerstwo planuje odstąpić od zasady, w myśl której w jednym zakładzie leczniczym można wykonywać działalność leczniczą wyłącznie jednego rodzaju (na przykład tylko ambulatoryjną albo tylko szpitalną).

- Proponowana zmiana ułatwi funkcjonowanie i tworzenie placówek o charakterze interdyscyplinarnym, które oferują pacjentom świadczenia w dwóch albo w trzech rodzajach działalności leczniczej - argumentuje Ministerstwo. Zdaniem resortu ta zmiana ułatwi integrację i koordynację służby zdrowia.

Ministerstwo przyznaje, że planowane rozwiązania będą wymagały zmiany w wielu aktach prawnych oraz w statutach i regulaminach podmiotów leczniczych, a być może także w umowach.
- Proponuje się, aby te zmiany, w zakresie w jakim dotyczą rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, były nieodpłatne dla podmiotów leczniczych i następowały z urzędu - zaznacza resort.

Ministerstwo proponuje także, aby wprowadzić przepisy umożliwiające jednostkom samorządu terytorialnego finansowanie świadczeń zdrowotnych przez ich kupowanie u "swoich" podmiotów leczniczych, czyli w SPZOZ-ach, dla których są podmiotem tworzącym, oraz w spółkach, w których mają większościowy udział.

Resort chce też, by podmioty lecznicze miały obowiązek współdziałania z policją przy poszukiwaniu osoby zaginionej. Szpitale miałyby powiadamiać o przyjęciu niektórych pacjentów, na przykład osób o nieustalonej tożsamości oraz dzieci, z których rodzicami nie można nawiązać kontaktu. Podmioty lecznicze miałyby także udzielać informacji o pacjencie, jeśli informacje te mogą być pomocne w poszukiwaniu osoby zaginionej. Resort zaznacza, że dotyczy to informacji o osobie, a nie o jej stanie zdrowia.

Konsultacje publiczne założeń do projektu zakończą się 24 stycznia 2016.(pap)