Ministerstwo Zdrowia przedstawiło nowy sposób dochodzenia przez pacjentów odszkodowań w wyniku zdarzeń medycznych w projekcie rozporządzenia z 6 października 2022 r. w sprawie szczegółowego zakresu i warunków ustalania wysokości świadczenia kompensacyjnego z tytułu uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym oraz śmierci pacjenta.
Projekt rozporządzenia jest aktem wykonawczym do projektu ustawy o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta.
Czytaj także na Prawo.pl: Projekt ustawy o jakości w ochronie zdrowia gotowy do przyjęcia przez rząd
Od 1 stycznia 2023 r. Wojewódzkie Komisje ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych mają zostać zastąpione przez dwuinstancyjny pozasądowy system rekompensaty szkód z tytułu zdarzeń medycznych obsługiwany przez Rzecznika Praw Pacjenta (Komisja Odwoławcza - II instancja).
Nowy Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych - według resortu zdrowia - ma zapewnić pacjentom szybszą i wyższą wypłatę rekompensat za zdarzenia medyczne.
Co istotne wniesienie do sądu sprawy o odszkodowanie lub zadośćuczynienie wykluczałoby rozpatrzenie wniosku przez Rzecznika Praw Pacjenta i ewentualnie Komisję Odwoławczą. Złożenie oświadczenia do RPP o przyjęciu świadczenia byłoby z kolei równoznaczne ze zrzeczeniem się przez wnioskodawcę z wszelkich roszczeń o odszkodowanie, rentę oraz zadośćuczynienie pieniężne mogących wynikać ze zdarzenia medycznego w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku.
Fundusz Kompensacyjny: szybkie postępowania bez orzekania o winie
Dlaczego zmiany są potrzebne? Po 10 latach funkcjonowania wojewódzkich komisji okazuje się, że nie zmniejszyły one obciążenia sądów sprawami o odszkodowania. Poszkodowanym, nawet w razie skorzystania z trybu postępowania przed komisją, w znacznej części przypadków i tak pozostaje dochodzenie roszczeń odszkodowawczych na drodze sądowej. System ten nie przyczynił się więc do polepszenia bezpieczeństwa pacjentów, gdyż sąd skupia się na ustaleniu winnych, a nie na eliminowaniu i analizowaniu źródeł zdarzeń medycznych - podkreślono.
Dlatego teraz MZ proponuje wdrożenie systemu rekompensat za szkody bez orzekania o winie. Jego celem będzie ustalenie, czy w sprawie objętej wnioskiem doszło do zdarzenia medycznego oraz jaką wysokość ma mieć rekompensata. W dodatku zgodnie z projektem, postępowanie będzie prowadzone za pomocą środków komunikacji elektronicznej, bez rozpraw i przesłuchań (m.in. na podstawie zebranej dokumentacji, ekspertyz i opinii). Forma pisemna tych postępowań ma być możliwa w uzasadnionych przypadkach.
Limity świadczeń kompensacyjnych - projekt
W projekcie rozporządzenia resort zdrowia wyznaczył limity wysokości świadczeń kompensacyjnych, które będzie mógł otrzymać wnioskodawca.
RPP będzie musiał ocenić: charakter następstw zdrowotnych zdarzenia medycznego, uciążliwość leczenia i pogorszenie jakości życia. Ocena będzie podstawą do wyznaczenia kwoty.
Projekt rozporządzenia wyszczególnia 69 następstw zdrowotnych. Przykładowo, w wyniku całkowitej utraty ręki w wyniku zdarzenia medycznego świadczenie kompensacyjne wyniesie 35 tys. zł, utraty wzroku w obu oczach 85 tys. zł, całkowitej utraty mowy 75 tys. zł.
Łączna wysokość świadczenia kompensacyjnego odpowiadającego następstwom zdrowotnym zdarzenia medycznego nie może być wyższa niż 100 tys. zł.
Łączna wysokość świadczenia kompensacyjnego odpowiadającego uciążliwości leczenia nie może być wyższa niż 50 tys. zł. W przypadku operacji w znieczuleniu ogólnym świadczenie kompensacyjne wyniesie 10 tys. zł, a za hospitalizację na oddziale intensywnej terapii dłuższą niż 30 dni – także 10 tys. zł.
Łączna wysokość świadczenia kompensacyjnego rekompensującego pogorszenie jakości życia także nie może być wyższa niż 50 tys. Na przykład, czynnikiem pogorszenia jakości życia może być orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub niezdolność do samodzielnej egzystencji albo spełnienie przesłanek uzyskania takiego orzeczenia. Wtedy świadczenie wyniesie 30 tys. zł, za orzeczenie umiarkowanego stopnia – 20 tys. zł i lekkiego – 10 tys. zł.
Projekt rozporządzenia określa także wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku zakażenia pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym lub wystąpienia choroby w jego wyniku. Za zakażenie Covid-19 z niewydolnością oddechową świadczenie wyniesie 20 tys. zł.
Łączna wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu zdarzenia medycznego w odniesieniu do uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia oraz zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym nie może być wyższa niż 200 tys. zł.
Świadczenie kompensacyjne w przypadku śmierci
Projekt rozporządzenia reguluje także wysokość świadczenia za śmierć pacjenta, uzależniając ją od stopnia pokrewieństwa z osobą zmarłą i jej wieku. I tak za śmierć dziecka do 18 r. ż. rodzice mogą otrzymać 100 tys. zł, a jeśli dziecko było w wieku 18-24 lata – 70 tys. zł. Rekompensata za śmierć miałaby wynieść od 20 do 100 tys. zł.
Zgodnie z projektem ustawy składanie wniosków o przyznanie świadczenia kompensacyjnego będzie możliwe w terminie do 1 roku od momentu pozyskania informacji o zdarzeniu medycznym, nie dłużej niż do 3 lat od wystąpienia zdarzenia i będzie podlegało opłacie w wysokości 300 zł,
MZ planuje, by nowe przepisy weszły w życie 1 stycznia 2023 r.