Analogi GLP-1 (inaczej: agoniści receptora GLP-1) to leki naśladujące działanie  glukagonopodobnego peptydu 1 (GLP-1) – hormonu produkowanego przez komórki jelita cienkiego, który po posiłku „informuje” nasz mózg o sytości. U chorych na cukrzycę typu 2, analogi GLP-1 zmniejszają objawy wysokiego poziomu glukozy we krwi, takie jak np. pragnienie. To zaś w dłuższym czasie zmniejsza ryzyko rozwoju schorzeń oczu, nerek i stóp. Leki te także redukują poczucie głodu, przyczyniając się u osób je stosujących do redukcji masy ciała. Ta właśnie cecha analogów GLP-1 sprawiła, że są od kilku lat stosowane także w terapii choroby otyłości. 

Do grupy agonistów receptora GLP-1 (dulaglutide, exenatide, liraglutide, lixisenatide i semaglutide) należą obecnie takie leki jak: Ozempic (semaglutyd), Saxenda (liraglutyd) i Wegovy (semaglutyd).

Saxenda i Wegovy dopuszczone są do stosowania w połączeniu z dietą i aktywnością ruchową, jako leki wspierające redukcję masy ciała u osób z nadwagą i otyłością różnych stopni. Ozempic jest dopuszczony do leczenia osób dorosłych z niedostateczną kontrolą cukrzycy typu 2 jako uzupełnienie odpowiedniej diety i ćwiczeń fizycznych.

Czytaj także na Prawo.pl: Otyłość - miliony chorych bez choćby jednego leku refundowanego

EMA zawiadomiona o możliwych przypadkach samookaleczeń

Ozempic, Saxenda i Wegovy dostały się jednak „pod lupę” Komisji ds. bezpieczeństwa (PRAC) Europejskiej Agencji Leków. Przegląd skutków ubocznych ich działania zainicjowała Islandia, a dokładnie tamtejsza agencja ds. leków po odebraniu ok. 150 zgłoszeń o możliwych przypadkach samookaleczeń i myśli samobójczych u osób zażywających semaglutyd i liraglutyd. Nie jest jasne, czy zgłoszone przypadki związane są z samymi lekami, chorobami towarzyszącymi czy innymi czynnikami. W informacjach produktowych dołączonych do leków Ozempic, Saxenda i Wegovy, zachowania samobójcze nie są wymienione jako działania niepożądane. 

Przegląd leków: Ozempic, Saxenda i Wegovy, rozszerzony o innych agonistów GLP-1, EMA rozpoczęła się na początku lipca a zakończy w listopadzie 2023 roku. Przegląd wykonywany jest jako tzw. procedura sygnałowa. Jak informuje na swojej stronie Europejska Agencja Leków

- Sygnał to informacja o nowym zdarzeniu niepożądanym, które jest potencjalnie spowodowane przez lek lub o nowym aspekcie znanego zdarzenia niepożądanego, który wymaga dalszych badań. Obecność sygnału niekoniecznie oznacza, że dany lek spowodował dane zdarzenie niepożądane - zaznacza EMA.

Czytaj omówienie w LEX: Szpital nie odpowiada za skutki zbyt długiego zażywania leków przez pacjenta >

O rozpoczęciu przeglądu, za PRAC EMA, poinformował także Grzegorz Cessak, prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Preparatów Biobójczych (źródło informacji: TU)

- Analogi GLP-1 są już na całym świecie powszechnie stosowane w leczeniu choroby otyłości. I to zarówno jako wsparcie w terapii zachowawczej opartej na długotrwałej zmianie sposobu żywienia i aktywności ruchowej pacjenta, jak i np. w procesie przygotowania pacjenta do operacji bariatrycznej.

Procedura przeglądu analogów GLP-1 dokonywana właśnie przez Europejską Agencję Leków nie oznacza, że leki, które je zawierają zostały wycofane z rynków. Oznacza jednak, że zarówno lekarze, jak i sami pacjenci, powinni zachować szczególną czujność i zgłaszać różne, zwłaszcza dotąd nie odnotowane, nie sygnalizowane, czy bagatelizowane działania niepożądane, które potencjalnie kojarzą z zażyciem leków zawierających analogi GLP-1 – kwituje prof. dr hab. Magdalena Olszanecka – Glinianowicz, obesitolog (specjalista leczenia otyłości) Prezes Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością. 

Czytaj w LEX: Postępowanie w sprawie wydania pozwolenia na badanie kliniczne produktu leczniczego >