Czy na wniosek osoby upoważnionej szpital może udostępnić oryginał dokumentacji medycznej pacjenta?

I jakie dokumenty powinna podpisać osoba pobierająca dokumentację?

Prawo do uzyskania (pobrania) oryginału dokumentacji medycznej przysługuje jedynie organom i podmiotom wymienionym w art. 26 ust. 3 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta - dalej u.p.p. (a zatem podmiotom leczniczym, sądom, prokuratorze organom rentowym i innym wymienionym w tym przepisie). Nie przysługuje ono natomiast pacjentowi ani osobie przez niego upoważnionej.

W pytaniu mowa o udostępnieniu oryginału dokumentacji medycznej, w pierwszej kolejności należy więc zauważyć, że zgodnie z art. 27 u.p.p. dokumentacja medyczna jest udostępniana:

1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;
2) poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów, kopii lub wydruków;
3) poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji;
4) za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej;
5) na informatycznym nośniku danych.

"Udostępnienie" jest więc pojęciem obejmującym zarówno wgląd w dokumentację, sporządzenie jej kopii, wyciągu, odpisu lub wydruku jak i wydanie (uprawnionym organom lub podmiotom) jej oryginału.

Mówiąc o udostępnieniu oryginału należy więc zastrzec w pierwszej kolejności, iż może ono oznaczać udostępnienie go do wglądu (pkt 1), co oczywiście jest możliwe na rzecz każdej upoważnionej osoby, którą pacjent wskazał w treści oświadczenia o upoważnieniu do wglądu do dokumentacji medycznej - § 8 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania lub która legitymuje się udzielonym przez pacjenta upoważnieniem złożonym poza tą dokumentacją.

Wzmianka o "pobraniu" dokumentu sugeruje jednak, iż być może w pytaniu chodzi o wydanie oryginału, a zatem jej udostępnienie w trybie wskazanym w art. 27 pkt 3 u.p.p. Mimo istniejących wcześniej sporów w doktrynie dotyczących kwestii kręgu uprawionych do pobrania oryginału dokumentacji medycznej, należy stwierdzić, iż prawo to przysługuje jedynie organom i podmiotom wymienionym w art. 26 ust. 3 u.p.p. (a zatem podmiotom leczniczym, sądom, prokuratorze organom rentowym i innym wymienionym w tym przepisie). Nie przysługuje ono natomiast pacjentowi ani osobie przez niego upoważnionej.

Jak stwierdził bowiem Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 1 lipca 2015 r. sygn. akt VII SA/Wa 724/15 ustawodawca wyraźnie odróżnia kategorie uprawnionych do dostępu do dokumentacji medycznych, przede wszystkim używając sformułowań: "pacjent", "organ" i "podmiot". Z definicji legalnej wynika zaś, że pacjent jest osobą zwracającą się o udzielenie świadczeń zdrowotnych lub korzystającą ze świadczeń zdrowotnych. Zdaniem Sądu nie ma wątpliwości co do tego, że pacjent nie jest organem. Nie ma również żadnych podstaw, by uznać, że pacjent jest podmiotem. Gdyby bowiem ustawodawca chciał, aby pacjent był podmiotem, nie używałby różnych nazw na określenie tych jednostek. Zatem tylko uprawniony organ lub podmiot może wystąpić z żądaniem udostępnienia oryginałów dokumentacji medycznej, jeśli jest ona niezbędna w związku z prowadzonym przezeń postępowaniem. Chroni to dokumentację przed ingerencją osób trzecich w jej treść, bezprawnym usuwaniem z niej dokumentów czy wręcz zniszczeniem.

Dzięki temu z jednej strony pacjent ma dostęp do dokumentacji medycznej poprzez wgląd do niej i otrzymywanie kserokopii, ale jednocześnie w sytuacjach, gdy niezbędna jest oryginalna dokumentacja, podmiot, który ją wytworzył, na żądanie uprawnionego organu lub podmiotu ma obowiązek ją przekazać.

Opisane wyżej zasady odnoszą się zarówno do pacjenta, jak i osoby przezeń upoważnionej, gdyż prawa osoby upoważnionej mają swoje źródło w prawach pacjenta.