Józef Kielar: W Polsce pracuje legalnie ponad 600 lekarzy z Ukrainy. Wielu z nich chce wrócić do swojego kraju, żeby pomóc swoim rodzinom na miejscu lub sprowadzić je do Polski. Jakie formalności powinni załatwić przed wyjazdem z naszego kraju?

Karol Kolankiewicz: Problem ten dotyczy ukraińskich lekarzy zatrudnionych w polskich placówkach ochrony zdrowia na umowę o pracę, m.in. odbywających staż podyplomowy i szkolenie specjalizacyjne. Na czas nieobecności lekarz może zwrócić się do pracodawcy (dyrekcji szpitala/podmiotu leczniczego) o urlop wypoczynkowy lub urlop bezpłatny. Przypomnieć trzeba, że lekarz, który odbywa staż podyplomowy, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę (w celu odbycia stażu) i co do zasady przysługują mu uprawnienia pracownicze, w tym prawo do urlopu wypoczynkowego oraz możliwość uzyskania urlopu bezpłatnego. Lekarz taki uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego kolejnego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (art. 153 Kodeksu pracy). Minimalny okres urlopu wypoczynkowego za cały rok kalendarzowy wynosi 20 dni. O informację o liczbie dni urlopu przysługującego lekarzowi w danym momencie warto zapytać pracodawcę (dział kadr). W celu uzyskania urlopu lekarz stażysta musi złożyć wniosek do pracodawcy i uzyskać od niego zgodę – nie jest wystarczające złożenie samego wniosku, konieczna jest zgoda pracodawcy. Za czas nieobecności w czasie urlopu wypoczynkowego lekarz - pracownik otrzymuje wynagrodzenie.

Masłowski Jarosław: Urlop bezpłatny - rodzaje i sposoby udzielania >

Czytaj: 
Lekarze i pielęgniarki z Ukrainy będą mogli pracować w podmiotach z kontraktem z NFZ>>
Przez wojnę zabraknie nam pediatrów, ginekologów i chirurgów>>
 

Czy lekarz stażysta ma również prawo do urlopu bezpłatnego?

Oczywiście, że może skorzystać z niego. Do takich sytuacji dochodzi wówczas gdy lekarz przewiduje, że nie będzie mógł świadczyć pracy przez czas dłuższy niż liczba dni przysługującego mu urlopu wypoczynkowego. W tym celu należy złożyć pisemny wniosek do pracodawcy (szpitala/podmiotu leczniczego) na podst. art. 174 Kodeksu pracy. We wspomnianym wniosku należy określić, ile dni urlopu bezpłatnego lekarz stażysta potrzebuje uzyskać. W uzasadnieniu warto wskazać, że wniosek jest składany w związku z obecną dramatyczną sytuacją w Ukrainie i chęcią niesienia pomocy najbliższym, czy koniecznością czasowego powrotu do swojego kraju. Trzeba jednak pamiętać, że pracodawca może odmówić udzielenia urlopu bezpłatnego. Samo złożenie wniosku jest niewystarczające. Konieczna jest bowiem zgoda pracodawcy.

Suchanowska Joanna: Zmiany w wynagrodzeniach pracowników podmiotów leczniczych od 1 lipca 2022 r. >

 

Prawo medyczne dla lekarzy. Wybrane zagadnienia

Krzysztof Izdebski, Anna Karkut, Karol Kolankiewicz

Sprawdź  

Jakie przepisy dopuszczają możliwość przedłużenia czasu trwania stażu podyplomowego, gdy lekarz nie jest w pracy i nie realizuje programu stażu?

Przedłużenie to jest możliwe na okres realizacji tej części programu stażu podyplomowego, która nie została zrealizowana. Okres trwania stażu podyplomowego ulega przedłużeniu o czas nieobecności lekarza stażysty w pracy m.in. z powodu urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę, ale nie dłużej niż o trzy miesiące w okresie trwania stażu podyplomowego (art. 15 a ust. 2 pkt. 3 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty). O złożeniu wniosku i uzyskaniu urlopu wypoczynkowego czy bezpłatnego warto powiadomić opiekuna stażu oraz koordynatora stażu w placówce, w której lekarz odbywa staż.

Poza wymienionym możliwościami, w innych uzasadnionych przypadkach, właściwa okręgowa rada lekarska (w porozumieniu z marszałkiem województwa) może wyrazić zgodę na dodatkowe przedłużenie okresu trwania stażu podyplomowego (art. 15 a ust. 6 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). W tym celu lekarz powinien złożyć wniosek o przedłużenie stażu do swojej okręgowej rady lekarskiej oraz odpowiednio go uzasadnić.

W jakim terminie lekarz powinien ukończyć staż podyplomowy?

Przyznane prawo wykonywania zawodu lekarza albo prawo wykonywania zawodu lekarza dentysty na czas odbywania stażu zachowuje ważność nie dłużej niż pięć lat od dnia jego przyznania. Przepisy przewidują także sytuacje, gdy lekarz stażysta nie ukończy stażu podyplomowego w terminie pięciu lat od dnia uzyskania prawa wykonywania zawodu. W takiej sytuacji może odbyć staż podyplomowy na podstawie ponownie przyznanego prawa wykonywania zawodu w celu dokończenia stażu podyplomowego oraz umowy cywilnoprawnej o szkolenie zawartej z podmiotem wskazanym przez właściwą radę lekarską (art. 15 a ust. 7 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty).

Czytaj też: Zasady zatrudniania w placówce medycznej lekarzy spoza UE >

Czytaj też: Zasady zatrudniania personelu medycznego z Ukrainy - komunikat MZ z 9.03.2022 >

O jakich przepisach muszą pamiętać ukraińscy lekarze w czasie robienia specjalizacji w Polsce?

Lekarze ci odbywają szkolenie specjalizacyjne w trybie rezydenckim (na podstawie umowy o pracę) lub w trybie pozarezydenckim na podstawie innych umów (np. umowa cywilnoprawna, płatny urlop szkoleniowy, stypendium). Podobnie jak w przypadku lekarza stażysty, lekarz rezydent odbywający szkolenie specjalizacyjne na podstawie umowy o pracę na czas nieobecności może zwrócić się do pracodawcy (dyrekcji szpitala/podmiotu leczniczego) o urlop wypoczynkowy lub urlop bezpłatny. Przysługują mu bowiem uprawnienia pracownicze, w tym możliwość uzyskania urlopu wypoczynkowego oraz możliwość uzyskania urlopu bezpłatnego. Pełne zastosowanie mają uwagi wspomniane powyżej (konieczność złożenia wniosku, zgoda pracodawcy).

A co z lekarzami specjalizującymi się w trybie pozarezydenckim?

Tacy lekarze mogą zwrócić się do podmiotu, z którym zawarli umowę o odbywanie szkolenia specjalizacyjnego z wnioskiem o przerwę w jego odbywaniu. W tym celu należy złożyć pisemny wniosek i określić z ilu dni przerwy lekarz pragnie skorzystać. Także w tym przypadku warto w uzasadnieniu takiego pisma wskazać, że wniosek jest składany w związku z obecną dramatyczną sytuacją i chęcią niesienia pomocy najbliższym, czy koniecznością czasowego powrotu do swojego kraju. Przerwa wymaga zgody podmiotu leczniczego – nie będzie wystarczające samo złożenie wniosku.

Czy przepisy dopuszczają możliwość przedłużenia czasu trwania szkolenia specjalizacyjnego?

Istnieje taka możliwość, wtedy gdy lekarz nie realizuje programu tego szkolenia. Przedłużenie czasu jego trwania następuje na okres realizacji tej części programu szkolenia specjalizacyjnego, która nie została zrealizowana. Okres jego trwania ulega przedłużeniu o czas nieobecności lekarza w pracy m.in. z powodu urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę - nie dłużej niż o trzy miesiące w okresie trwania szkolenia specjalizacyjnego (art. 16 l ust. 1 pkt. 2 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty). Trzeba dodać, że lekarz powinien poinformować kierownika specjalizacji o uzyskaniu zgody na urlop wypoczynkowy, urlop bezpłatny czy przerwę w odbywaniu szkolenia specjalizacyjnego. Powinien także poinformować wojewodę o planowanej nieobecności, gdy trwa ona dłużej niż trzy miesiące. W uzasadnionych przypadkach zgodę na dodatkowe przedłużenie okresu trwania szkolenia specjalizacyjnego może wyrazić wojewoda, a w odniesieniu do lekarzy odbywających specjalizację w ramach rezydentury - minister zdrowia (art. 16 l ust. 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty).

Sprawdź też: Czy dodatek przyznany lekarzowi z tytułu kierownika specjalizacji należy wliczyć do podstawy zasiłkowej z tytułu choroby? >

Czy wymienione przez pana uwagi dotyczące możliwości uzyskania urlopu wypoczynkowego lub urlopu bezpłatnego dotyczą także lekarzy, którzy mają przyznane warunkowe prawo wykonywania zawodu lub prawo wykonywania zawodu na określony zakres czynności zawodowych, okres i miejsce zatrudnienia w podmiocie leczniczym?

Tak. Uzyskanie urlopu wymaga zgody placówki – nie będzie wystarczające samo złożenie wniosku. Lekarze z takim prawem powinni także sprawdzić na jaki czas uzyskali prawo wykonywania zawodu od okręgowej izby lekarskiej. Poszczególne izby lekarskie wydają wspomniane prawa na określony czas, np. na okres sześciu miesięcy. Kiedy minie okres na jaki prawo zostało wydane, a lekarz nie złoży wniosku o przedłużenie ważności prawa, to prawo to wygaśnie z upływem tego terminu. Dlatego warto prośbę o uzyskaniu urlopu bezpłatnego – szczególnie dłuższego – powiadomić także swoją okręgową izbę lekarską i jednocześnie złożyć wniosek o przedłużenie ważności prawa wykonywania zawodu o czas urlopu.

Czy lekarze z Ukrainy mogą liczyć na wsparcie samorządu zawodowego lekarzy

Oczywiście, że tak. Każdy z tych lekarzy ma prawo:

  1. korzystać z ochrony i pomocy prawnej organów izb lekarskich w sprawach związanych z wykonywaniem zawodu lekarza.
  2. korzystać ze świadczeń socjalnych izb lekarskich oraz działalności pomocowej.

Do podstawowych zadań samorządu lekarskiego należy m.in. prowadzenie instytucji samopomocowych i innych form pomocy materialnej dla lekarzy i ich rodzin (art. 5 pkt 19 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich). W praktyce oznacza to, że każdy z lekarzy może zwrócić się do swojej izby lekarskiej (tam gdzie jest wpisany na listę członków) z zapytaniem dotyczącym pomocy prawnej związanej z wykonywaniem zawodu lekarza, w tym do kwestii dotyczących urlopu, przerwy, czy przedłużenia okresu szkolenia w trakcie stażu podyplomowego, czy szkolenia specjalizacyjnego. Informacje o możliwym wsparciu prawnym, materialnym i innych formach pomocy, można odnaleźć w serwisach internetowych poszczególnych okręgowych izb lekarskich. Dla przykładu warto wskazać informacje zawarte m.in.:

 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.