Podczas oficjalnego otwarcia wypożyczalni we wtorek prezes PFRON poinformował, że już od 4 września można wnioskować o sprzęt.  Jednak jeszcze w czasie trwania wtorkowej konferencji na stronie PFRON nie było takiej możliwości. Jeden z oddziałów CIDON (Centrum informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością w PFRON) potwierdził w południe, że wniosku jeszcze złożyć nie można. Dopiero późnym popołudniem faktycznie wniosek pojawił się w systemie SOW na stronie PFRON. 

Jest już lista sprzętu

- W centralnej wypożyczalni technologii wspomagających jest obecnie 14 tys. różnego rodzaju sprzętu - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Lista dostępna jest na stronie PFRON (TU link). 

Są na niej 123 pozycje. To np. urządzenia brajlowskie, narzędzia do komunikacji AAC, wózki elektryczne, koncentratory tlenu, łóżka rehabilitacyjne. – Zaawansowanie technologie wspomagające dla osób z niepełnosprawnością są jednak najważniejsze w wypożyczalni. To nie jest wypożyczalnia wyrobów medycznych, ale właśnie wysoko zaawansowanych technologii wspomagających – podkreślił wiceminister Wdówik.

Środki na nowy sprzęt do wypożyczalni

Prezes PFRON Krzysztof Michałkiewicz podkreślił, że na przyszły rok zabezpieczone jest 49 mln zł na zakup nowego sprzętu do wypożyczalni. – Niebawem powołamy zespół do spraw zakupu sprzętu, który będzie ciałem doradczym dla prezesa PFRON – dodał. Jak poinformował Michał Kuczmierowski, prezes RARS, która będzie operatorem organizacyjnym wypożyczalni, sprzęt do domu osoby z niepełnosprawnością będzie dostarczany kurierem. Zapewnił także, że kolejne zakupy technologii do wypożyczalni będą odbywały się w trybie prawa o zamówieniach publicznych.

Czytaj także na Prawo.pl:  Tajny sprzęt dla osób z niepełnosprawnościami za 200 mln zł

O kontrowersjach związanych z powstawaniem wypożyczalni pisaliśmy kilkukrotnie na Prawo.pl.

Początkowo rząd zapewniał, że korzystanie z kupionego za 200 milionów złotych sprzętu dla osób z niepełnosprawnościami będzie bezpłatne. Jednak po opublikowaniu na stronie PFRON programu dotyczącego centralnej wypożyczalni okazało się, że ma być pobierana za wypożyczenie roczna opłata, o czym Prawo.pl poinformowało 20 czerwca. 

Z kolei 23 czerwca PFRON wycofał się z opłaty rocznej na rzecz rocznej kaucji za wypożyczony sprzęt.  Program został zmieniony uchwałą nr 13/2023 Rady Nadzorczej Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych z 23 czerwca 2023 r. Zgodnie z nową wersją programu nie będzie opłaty rocznej, a kaucja zwrotna w stałej wysokości 2 proc. wartości sprzętu. Po zakończeniu obowiązywania umowy kaucja będzie zwracana wypożyczającemu.

 

Centralna wypożyczalnia specjalistycznego sprzętu - kaucja

- Idea wypożyczalni rozwiązuje kilka nawarstwiających się od lat problemów. Dobre technologie są bardzo drogie. Dofinansowanie z NFZ do wózka aktywnego to 3 tys. zł, a jego całkowity koszt to kilka tysięcy złotych, więc wciąż jesteśmy w lesie. To znaczy, że Polacy z niepełnosprawnością korzystają ze sprzętu podstawowego, bo nie stać ich na lepsze technologie wspomagające. Zdecydowaliśmy, że wypożyczalnia będzie dedykowana drogiemu, nowoczesnemu sprzętowi – argumentował wiceminister rodziny Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych.

Monika Lipnicka, prezes Fundacji Eco Textil, która prowadzi bezpłatną wypożyczalnię sprzętu drobnego jak kule, balkoniki, wózki i łóżka zwraca uwagę, że samo założenie odpłatności za wypożyczenie nie musi być złe, ale mogłoby okazać się też blokadą. W jej opinii, z jednej strony ważny jest czynnik psychologiczny, kiedy bardziej dba się o rzeczy, za które trzeba zapłacić, niż za te, które dostaje się całkowicie za darmo. Jednak mogą być sytuacje, gdy opłata byłaby realną przeszkodą.

– Wiadomo, że koszt ciągłej rehabilitacji i wspierania osoby z niepełnosprawnością jest wysoki i wiąże się z dodatkowym finansowaniem. Może być zatem tak, że ta opłata byłaby blokadą albo psychologiczną, albo po prostu realną, finansową, żeby skorzystać z wypożyczalni – mówi Monika Lipnicka.

Samą inicjatywę uważa za słuszną i bardzo potrzebną, zaznacza, że wprowadzenie systemu kaucyjnego jest bardzo dobrym rozwiązaniem, bo może ułatwić korzystanie z wypożyczalni wielu osobom.

Czytaj też w LEX: Orzecznictwo o niepełnosprawności - poradnik na przykładach >>>

Będzie doradztwo dla wypożyczających sprzęt

PFRON podpisał już umowy z 17 podmiotami, które mają świadczyć usługi doradcze wypożyczającym sprzęt. Docelowo takich ośrodków testów i wsparcia (OWiT) ma być 19.

Czytaj także na Prawo.pl: Profesjonalista pomoże wybrać protezę - PFRON podpisał umowy

Jak wypożyczyć specjalistyczny sprzęt

Sprzęt będzie zakupywany przez RARS, która będzie go także serwisować, wysyłać do osób z niepełnosprawnością, odbierać i przygotowywać do kolejnego wypożyczenia. O wypożyczenie technologii będzie można wnioskować przez System Obsługi Wniosków (SOW) na stronie PFRON. Będą go rozpatrywać CIDON-y (Centra informacyjno-doradcze dla osób z niepełnosprawnością), następnie wniosek trafi do OWiT (Ośrodka Wsparcia i Testów), gdzie ekspert pomoże osobie z niepełnosprawnością dopasować technologię do jej indywidualnych potrzeb. Na końcu wniosek trafi do RARS, który przygotuje sprzęt wedle wytycznych i dostarczy do wypożyczającego.

Profesjonalne doradztwo w zakresie odpowiedniego doboru wyrobów medycznych ma podstawowe znaczenie. – Najważniejsze, podkreślam raz jeszcze – najważniejsze jest dopasowanie wyrobu medycznego. Jest ich tylko w Polsce 300 tys.

Dla porównania leków jest 16 tys. – mówi Arkadiusz Grądkowski, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Wyrobów Medycznych POLMED. Podkreśla, że na rynku trudno jest o dobrych specjalistów w tym zakresie, najczęściej specjalizują się też tylko w doborze wybranego sprzętu, a nie każdego.

Ma też wątpliwości dotyczące formy przekazywania sprzętu wypożyczającym. – Czy specjaliści OWiT będą też sprawdzać możliwości wypożyczającego, przestrzeń jaką dysponuje, bo niektóry sprzęt jest duży. Czy będą także sprawdzali, czy wypożyczający ma możliwość samodzielnego ustawienia sprzętu, pytań jest wiele – zaznacza.

Centralna wypożyczalnia sprzętu rehabilitacyjnego, wyrobów medycznych i technologii asystujących dla osób z niepełnosprawnościami działa w ramach programu PFRON „Wypożyczalnia technologii wspomagających dla osób z niepełnosprawnością”.

Program został zatwierdzony przez Radę Nadzorczą na początku tego roku. Nad powstaniem wypożyczalni czuwa Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Koordynatorem operacyjnym jest Rządowa Agencja Rezerw Strategicznych (RARS).

Czytaj także na Prawo.pl: Jest drogi sprzęt i przepisy, ale na wypożyczalnię trzeba zaczekać

Czytaj w LEX: