Czy ma takie prawo?

Odpowiedź

Gmina może zwracać koszty dojazdu do szkoły po zawarciu porozumienia z gminą, w której zamieszkują dzieci dojeżdżające do szkoły. Istotą porozumienia będą wzajemne rozliczenia kosztów dojazdów do szkoły. Jest to możliwe, co potwierdza treść uchwały Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze z dnia 2 lipca 2008 r. (uchwała RIO z dnia 2 lipca 2008 r., 107/08 OwSS 2008, nr 4, poz. 109), w której określono, iż wydatki z budżetów jednostek samorządów terytorialnych przeznacza się również na realizację zadań przyjętych w wyniku zawartych umów i porozumień.

Uzasadnienie

Zgodnie z zapisem art. 40 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego, obowiązujących na obszarze gminy. Przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o., obligują gminę do zagwarantowania kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej w szkołach przez siebie prowadzonych (stosownie do art. 5a ust. 2 pkt 1 u.s.o.). Zgodnie z art. 17 ust. 1 u.s.o., sieć publicznych szkół na terenie gminy powinna umożliwiać wszystkim dzieciom spełnianie obowiązku szkolnego. Obowiązkiem gminy, właściwej ze względu na miejsca zamieszkania ucznia, jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu lub zwrot kosztów przejazdów środkami komunikacji publicznej w przypadku, gdy droga do szkoły przekracza 3 lub 4 kilometry (art. 17 ust. 2 u.s.o.). W orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 września 1997 r. (orzeczenie TK z dnia 30 września 1997 r., K 6/97, OTK 1997, nr 3-4, poz. 38) stwierdzono, iż zadanie własne gminy powinno charakteryzować się trzema cechami: mieć charakter publiczny, dotyczyć zaspokojenia potrzeb osób zamieszkujących na terenie gminy, oraz być realizowane w obrębie właściwości miejscowej gminy. Zapis art. 17 u.s.o. stanowi, że rada gminy ustala plan sieci publicznych szkół podstawowych i gimnazjów mających siedzibę na terenie gminy, równocześnie ustalając granice obwodów szkół, tak aby wszystkie dzieci mogły spełniać obowiązek szkolny, oraz by droga dziecka do szkoły nie przekraczała 3 lub 4 km. Treść uchwały odnosi się do szkół zlokalizowanych tylko na obszarze gminy. W wyroku Naczelnego Sąd Administracyjnego w Warszawie z dnia 5 września 2007 r. (wyrok NSA z dnia 5 września 2007 r., I OSK 835/07, LEX nr 384137) stwierdzono: "W obowiązujących przepisach ustawodawca nie przewidział sytuacji, aby gmina zwracała koszty przejazdu wtedy, gdy szkoła, do której dziecko uczęszcza, położona jest bliżej od szkoły, w obwodzie której dziecko mieszka".