Czy osoba samotna, pobierająca zasiłek stały z pomocy społecznej ma do niego prawo w sytuacji, gdy notarialnie dokonała darowizny swojej nieruchomości osobie obcej, ustalając służebność mieszkania a w akcie notarialnym określona jest wartość darowizny?

Służebność polegała na dożywotnim korzystaniu z 1 pokoju, kuchni, łazienki, dostarczaniu wyżywienia, ubrania, pielęgnacji załatwianie spraw. Osoba ta miała możliwość sprzedania nieruchomości i uzyskania jednorazowego dochodu i tym samym zabezpieczenie potrzeb z własnych zasobów.

Jak ta sytuacja odnosi się do art. 2 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej ?

Osoba ta miała możliwości i zasoby.

Odpowiedź

Darowizna mieszkania w zamian za zaspakajanie potrzeb bytowych darczyńcy, jest podstawą do odmowy udzielenia świadczeń z pomocy społecznej.

Uzasadnienie

Zasiłek stały jest świadczeniem z pomocy społecznej, przysługującym osobie, która nie może zaspokoić swoich podstawowych potrzeb bytowych z powodu utraty zdolności do wykonywania pracy zawodowej ze względu na wiek lub niepełnosprawność. Jeżeli system ubezpieczeń społecznych nie jest w stanie dostarczyć takiej osobie środków do życia i uchronić ją przed ubóstwem, do którego prowadzi wiek starczy, choroba czy ułomność, to funkcję taką powinien spełnić zasiłek stały. Podstawowym warunkiem otrzymania tego świadczenia jest spełnienie kryterium dochodowego. Nie oznacza to jednak, że każda osoba spełniająca warunki niezdolności do pracy i kryteria dochodowe jest uprawniona do tego świadczenia. Przyznanie zasiłku stałego, tak jak pozostałych świadczeń z pomocy społecznej, musi uwzględniać zasady ogólne określone w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 z późn. zm.) - dalej u.p.s. @page_break@

Priorytetowe znaczenie ma tu fundamentalne założenie pomocy społecznej, zgodnie z którym pomoc ta ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Ponadto pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb, a potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Wątpliwości przedstawione w pytaniu są zatem w pełni uzasadnione.


Darowizna mieszkania nie zmieniła sytuacji dochodowej, ale w sposób istotny zmieniła sytuację życiową darczyńcy. Można założyć, że aktualnie podstawą przyznania zasiłku stałego jest spełnienie przesłanek określonych w art. 37 u.p.s. , tj. niezdolności do pracy i kryterium dochodowego. Jednakże z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika, by zaistniały ogólne warunki udzielenia pomocy. Po pierwsze, nic nie wskazuje na to by osoba zainteresowana znajdowała się w trudnej sytuacji życiowej. Po drugie, można założyć, że jej potrzeby bytowe są zaspokojone, może nie wszystkie, ale niezbędna tak, a tylko na takie może być przyznane świadczenie z pomocy społecznej. Po trzecie, osoba wykorzystując własne zasoby i możliwości zatroszczyła się własnym staraniem o zaspokojenie swych potrzeb, odciążając instytucje publiczne w obowiązku dostarczania jej środków do życia. Pomoc społeczna, zgodnie z zasadą pomocniczości, powinna być uruchamiana w ostatniej kolejności, kiedy nie można osiągnąć życiowej samowystarczalności wykorzystując własne zasoby, uprawnienia i możliwości. W opisanym przypadku mamy do czynienia z sytuacją odwrotną. Zresztą udzielanie świadczeń z pomocy społecznej w sytuacji, gdy istnieje możliwość sprzedaży czy zamiany mieszkania byłoby niezgodne z zasadami pomocy społecznej i mogłoby być postrzegane jako marnotrawienia środków publicznych. Po czwarte wreszcie, nie są uzasadnione przypuszczenia, by zainteresowana osoba, żyła w warunkach urągających godności (co najwyżej można to monitorować poprzez wywiady środowiskowe). W obecnym stanie nie ma podstaw do przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Wydając decyzję odmawiającą przyznania zasiłku należy pamiętać o jej szczegółowym uzasadnieniu.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.)