Dotychczas obowiązujące zakazy palenia tytoniu, wynikające z przepisu art. 5 ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 Nr 10, poz. 55 ze zm.), zostały rozbudowane o nowe miejsca objęte zakazem. Nowelizacja tego przepisu nie pozostaje bez wpływu na zakazy wprowadzane przez gminy.
Obowiązujące przepisy umożliwiają radzie gminy ustalenie, w drodze uchwały, stref wolnych od dymu tytoniowego, czyli miejsc przeznaczonych do użytku publicznego w których niedopuszczalne jest używanie wyrobów tytoniowych, ale dotyczy to wyłącznie miejsc nieobjętych zakazem wynikającym z przepisów ustawowych (art. 5 ust. 4 ustawy). Znowelizowany art. 5 ustawy pozostawia upoważnienie dla rad gmin bez zmian, ale poszerzenie zakazów ustawowych wpływa na zakres kompetencji gmin.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy zakazem palenia wyrobów tytoniowych objęte będą:
1) tereny zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczenia innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,
2) tereny jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej,
3) tereny uczelni,
4) pomieszczenia zakładów pracy innych niż wymienione w pkt 1 i 2,
5) pomieszczenia obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego,
6) lokale gastronomiczno-rozrywkowe,
7) środki pasażerskiego transportu publicznego oraz obiekty służące obsłudze podróżnych,
8) przystanki komunikacji publicznej,
9) pomieszczenia obiektów sportowych,
10) ogólnodostępne miejsca przeznaczone do zabaw dzieci,
11) inne pomieszczenia dostępne do użytku publicznego.
Wyjątki od tych zakazów dopuszczalne są jedynie w zakresie uregulowanym przez art. 5a ustawy.
W powyższym zakresie wyłączona została możliwość wprowadzenia zakazu palenia przez radę gminy. Jeżeli rada w uchwale, która zostanie podjęta po wejściu w życie tego przepisu, taki zakaz wprowadzi, będzie to istotne naruszenie prawa i wojewoda jako organ nadzoru będzie zobowiązany do stwierdzenia nieważności takiego przepisu uchwały.
Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 81, poz. 529) wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj., z dniem 15 listopada 2010 r., za wyjątkiem jednego z przepisów, który wejdzie w życie 15 maja 2012 r.
Obowiązujące przepisy umożliwiają radzie gminy ustalenie, w drodze uchwały, stref wolnych od dymu tytoniowego, czyli miejsc przeznaczonych do użytku publicznego w których niedopuszczalne jest używanie wyrobów tytoniowych, ale dotyczy to wyłącznie miejsc nieobjętych zakazem wynikającym z przepisów ustawowych (art. 5 ust. 4 ustawy). Znowelizowany art. 5 ustawy pozostawia upoważnienie dla rad gmin bez zmian, ale poszerzenie zakazów ustawowych wpływa na zakres kompetencji gmin.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 5 ust. 1 ustawy zakazem palenia wyrobów tytoniowych objęte będą:
1) tereny zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczenia innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,
2) tereny jednostek organizacyjnych systemu oświaty, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, oraz jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w przepisach o pomocy społecznej,
3) tereny uczelni,
4) pomieszczenia zakładów pracy innych niż wymienione w pkt 1 i 2,
5) pomieszczenia obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego,
6) lokale gastronomiczno-rozrywkowe,
7) środki pasażerskiego transportu publicznego oraz obiekty służące obsłudze podróżnych,
8) przystanki komunikacji publicznej,
9) pomieszczenia obiektów sportowych,
10) ogólnodostępne miejsca przeznaczone do zabaw dzieci,
11) inne pomieszczenia dostępne do użytku publicznego.
Wyjątki od tych zakazów dopuszczalne są jedynie w zakresie uregulowanym przez art. 5a ustawy.
W powyższym zakresie wyłączona została możliwość wprowadzenia zakazu palenia przez radę gminy. Jeżeli rada w uchwale, która zostanie podjęta po wejściu w życie tego przepisu, taki zakaz wprowadzi, będzie to istotne naruszenie prawa i wojewoda jako organ nadzoru będzie zobowiązany do stwierdzenia nieważności takiego przepisu uchwały.
Ustawa z dnia 8 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. Nr 81, poz. 529) wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj., z dniem 15 listopada 2010 r., za wyjątkiem jednego z przepisów, który wejdzie w życie 15 maja 2012 r.