Z uwagi na trwającą obecnie sytuację epidemiologiczną, koniecznym rozwiązaniem było podjęcie przez ustawodawcę próby dostosowania dostępnych instrumentów prawnych do panujących realiów. O podjęcie działań w tym zakresie i wprowadzenie konkretnych rozwiązań do planowanej tarczy antykryzysowe postulowały między innymi środowiska prawnicze.
Ustawa, która weszła w życie z dniem jej ogłoszenia, tj. 31 marca 2020 r. wprowadziła liczne zmiany, które objęły swoim zakresem również sposób funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. W ostatecznej treści ustawy znalazły się rozwiązania obejmujące zawieszenie biegu terminów w postępowaniu administracyjnym.
Zobacz procedurę w LEX: Bieg terminów w postępowaniu administracyjnym w związku z ogłoszonym stanem zagrożenia epidemicznego, a następnie stanem epidemii z powodu COVID-19 >
Wbrew wcześniejszym postulatom, ostatecznie uchwalona wersja tarczy antykryzysowej nie objęła zawieszenia biegu terminów w obrocie cywilnoprawnym, co zdaniem ekspertów będzie wymagało niezwłocznego uchwalenia stosownych poprawek do specustawy.
Czytaj: Tarcza antykryzysowa nie zawiesi terminów w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym>>
Zawieszenie na czas epidemii
Ustawa w obecnym kształcie dotyczy więc wyłącznie wstrzymania biegu terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego. Artykuł 15zzr ustawy wymienia sytuacje, w których bieg przewidzianych przepisami prawa administracyjnego terminów – z uwagi na okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemiologicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Należą do nich m. in. terminy od zachowania których uzależnione jest udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem, terminy do dokonania przez stronę czynności kształtującej jej prawa i obowiązki, bieg terminu przedawnienia, terminy których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie, terminy zawite czy też terminy do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru.
Także sprawy podatkowe i celno-skarbowe
Z powołanej ustawy wynika również, że we wspomnianym okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach sądowych (w tym sądowoadministracyjnych), egzekucyjnych, karnych, karnych skarbowych, w sprawach o wykroczenia, administracyjnych, postępowaniach prowadzonych na podstawie Ordynacji podatkowej, kontrolach celno-skarbowych etc. również nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres.
Niemniej jednak, wszelkie czynności dokonane w celu wykonania uprawnienia lub obowiązku w okresie wstrzymania rozpoczęcia albo zawieszenia biegu terminów pozostają skuteczne.
Czytaj w LEX: Definicja i rozpatrywanie przez sądy spraw pilnych w dobie koronawirusa i regulacji z tzw. tarczy antykryzysowej >
Od jakiej daty wstrzymanie?
Redakcja powołanych wyżej przepisów spowodowała powstanie rozbieżności interpretacyjnych, bowiem z jej literalnego brzmienia wynika, że za datę początkową wstrzymania i zawieszenia biegu terminów uznać należy moment ogłoszenia stanu zagrożenia epidemiologicznego, który został wprowadzony od dnia 14 marca 2020 r. do odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Na tym tle powstała więc luka w ustawie, ponieważ nie wskazano czy termin zawieszenia należy liczyć od momentu wprowadzenia stanu zagrożenia epidemiologicznego, czy też od momentu wejścia w życie ustawy – od 31 marca 2020. Z uwagi na pojawiające się rozbieżności interpretacyjne, Ministerstwo Sprawiedliwości, a za nim m. in. Urząd Patentowy, zajęło oficjalne stanowisko, z którego wynika, że za datę zawieszenia tych terminów przyjmuje się 31 marca 2020 r. – datę wejścia w życie ustawy.
Czytaj w LEX: Bieg terminów administracyjnym w czasie epidemii w postępowaniach w sprawie zgód inwestycyjnych >
W praktyce oznacza to więc, że od 31 marca 2020 r. ulegają wstrzymaniu/zawieszeniu wszelkie terminy wyznaczone na dokonanie określonej czynności prawnej w postępowaniu administracyjnym, np. pisemne ustosunkowanie się do zobowiązania organu bądź sądu do przedstawienia konkretnej informacji.
Przerwanie terminu na sprzeciw w sprawach patentowych
Wspomniane wątpliwości interpretacyjne nie wystąpiły jedynie w przypadku określenia biegu terminów na wniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego oraz walidacji patentu. Zgodnie bowiem z art. 31j Ustawy, w okresie od 8 marca 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. bieg terminu na wniesienie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego, o którym mowa w ustawie z 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2020 r. poz. 286 i 288), oraz terminu na złożenie w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej tłumaczenia patentu europejskiego na język polski, jak również terminu na złożenie tłumaczenia na język polski ograniczonego lub zmienionego patentu europejskiego, o których mowa w ustawie z 14 marca 2003 r. o dokonywaniu europejskich zgłoszeń patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 2), nie rozpoczyna się, a rozpoczęty przerywa się. Terminy biegną na nowo od dnia 1 lipca 2020 r.
Podejmowane czynności są ważne
W praktyce oznacza to więc, że terminy na dokonanie sprzeciwu wobec zgłoszenia znaku towarowego bądź dokonania walidacji patentu przypadające w okresie od 8 marca 2020 do 30 czerwca 2020 nie biegną, a rozpoczęte ulegają przerwaniu. Niemniej jednak, podobnie jak w powołanych wcześniej przykładach, wszelkie czynności podejmowane we wskazanym zakresie pozostają ważne.
Czytaj w LEX: Zabezpieczenie roszczeń w czasie epidemii >
Niezależnie od powyższego, wiele urzędów zachęca do podejmowania czynności również w okresie zawieszenia, ponieważ niewątpliwie przyspieszy to ich działanie po odwołaniu okresu epidemii, a co za tym idzie ułatwi powrót do normalności, której obecnie wszyscy sobie życzymy.
Autorki:
Ewa Niesiobędzka-Krause - prawnik, rzecznik patentowy w kancelarii KONDRAT i Partnerzy
Paulina Chmielnicka - aplikantka radcowska w kancelarii KONDRAT i Partnerzy