Pracodawca dokonał wypłaty kosztów podróży służbowej i delegacji nauczycielowi za okres 2 lat wstecz na mocy zawartego porozumienia.
Czy od wypłaconej kwoty należy odprowadzić składkę na ubezpieczenie społeczne?

Odpowiedź

Diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, są wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, bez względu na to czy są to należności bieżące, czy też zaległe.

W myśl art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w zw. z art. 4 pkt 9 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) - dalej u.s.u.s., oraz art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) - dalej u.ś.o.z., podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne pracownika są jednak przychody ze stosunku pracy, które zostały określone w § 2 ust. 1 rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106, z późn. zm.) - dalej r.z.u.p.w.

Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 15 r.z.u.p.w. oraz art. 81 ust. 1 u.ś.o.z. nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika (np. zwrot kosztów przejazdów, noclegów), ale tylko do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Jeżeli diety i inne należności z tytułu podróży służbowej zostały wypłacone pracownikowi w kwocie wyższej niż wynikająca z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1990, z późn. zm.) lub rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju (Dz. U. Nr 236, poz. 1991, z późn. zm.), od kwoty nadwyżki należne są składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. W wyżej określonych granicach diety i inne należności z tytułu podróży służbowej otrzymane przez pracownika są wolne od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, bez względu na to czy są wypłacane na bieżąco, czy też mają charakter świadczenia zaległego. W świetle § 2 ust. 1 pkt 15 r.z.u.p.w. istotne jest bowiem to czy dane świadczenie jest dietą bądź innym świadczeniem z tytułu podróży służbowej oraz w jakiej wysokości otrzymał je pracownik, a nie to czy zostało wypłacone na bieżąco, czy też ze zwłoką. Postanowienia § 2 ust. 1 pkt 15 r.z.u.p.w. poza pracownikami stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek chałupników, funkcjonariuszy Służby Celnej, osób wykonujących odpłatnie pracę w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania na podstawie skierowania do pracy oraz członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych.