Na 4 tys. mieszkańców gminy Stare Juchy, ponad 400 osiedliło się na tej nordyckiej wyspie.

Przygotowujący dokument Paweł Ziemilski studiuje na piątym roku Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej w Łodzi. Jest autorem kilku krótkich filmów dokumentalnych i fabularnych m.in. "Rogalika" i „Szwedzkiej roboty”.

"Temat emigracji mieszkańców Starych Juch do Islandii - pojawił się podczas rozmów ze znajomymi, z którymi robiłem różne filmowe projekty czy uczestniczyłem w warsztatach filmowych. Od nich usłyszałem, że od lat 80 XX wieku ludzie ze Starych Juch wyjeżdżają na emigrację zarobkową do Islandii. Obecnie zbieram dokumentację do filmu" - powiedział Ziemilski.

Dodał, że temat emigracji mieszkańców mazurskich Starych Juch jest interesujący pod wieloma względami.

"Po pierwsze dlaczego pojechali właśnie tam, co te wyjazdy oznaczają dla gminy, wioski i jej mieszkańców, jak emigranci odnaleźli się w nowej rzeczywistości" - wyjaśnił.

Sekretarz gminy Stare Juchy Jarosław Franczuk powiedział PAP, że emigranci ze Starych Juch dobrze wtopili się w społeczność islandzką.

"Przeczą stereotypowi, że Polacy za granicą są skonfliktowani i zawistni, wręcz przeciwnie wspierają się i pomagają sobie, to jest lokalny patriotyzm, ziomkowie trzymają się razem" - dodał.

"+Juchasy+ bo tak siebie nazywają mieszkańcy Starych Juch są świetnymi pracownikami, podejmują prace w budownictwie drogowym, w przemyśle spożywczym i przetwórstwie ryb" - podkreślił.

Przyznał, że choć teraz Stare Juchy i okoliczne wioski są wyludnione, to gmina ma nadzieję, iż dawni mieszkańcy po przejściu na emeryturę, powrócą z emigracji, i zamieszkają na Mazurach.

"Przygotowujemy dla nich działki budowlane, teraz widać, że z zarobionych na Islandii pieniędzy remontują albo budują nowoczesne domy, przyjeżdżają także latem na urlopy. Cały czas utrzymują kontakt z krajanami" - dodał.

Jak powiedział dokumentalista Paweł Ziemilski historia wyjazdów na Islandię ma swój początek w latach 80. XX wieku.

"Słyszałem, iż pewien islandzki marynarz, gdy statek, którym pływał, uległ w Niemczech awarii, postanowił sobie zrobić dłuższą przerwę i zaczął podróżował po Europie. Przyjechał do Polski i trafił do Starych Juch na Mazurach tam poznał dziewczynę, z którą się ożenił. Para wyjechała do Islandii i zapoczątkowała wyjazdy na wyspę" - podkreślił.

Dodał, że np. w latach 90. zdarzało się, że wyjeżdżały grupy samych kobiet. "To one wzięły na siebie ciężar utrzymania rodzin, gdy ich mężowie tracili pracę w upadających PGR-ach czy okolicznych zakładach przemysłowych" - wyjaśnił.

Paweł Ziemilski jest autorem kilku krótkich filmów dokumentalnych i fabularnych. "Szwedzka robota" to obraz o trzech drobnych złodziejaszkach, którzy ukradli napis "Arbeit macht Frei" z byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. "Rogalik" to dokument przedstawiający młodzież żyjącą na polskiej prowincji i sposoby spędzania przez nią wolnego czasu.