Transmitowanie obrad komisji rady gminy lub powiatu

Od 2018 roku istnieje obowiązek prowadzenia transmisji i nagrywania obrad organów kolegialnych tj. m.in. obrad rad gmin czy powiatów. Takie nagranie trzeba udostępnić w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej jednostki samorządu terytorialnego oraz „w inny sposób zwyczajowo przyjęty“. Obowiązek ten nie obejmuje jednak prac komisji rady gminy oraz powiatu, na co zwrócił uwagę w interpelacji poselskiej do ministra spraw wewnętrznych i administracji (nr 8635) poseł Tadeusz Tomaszewski.

Monitoring prac komisji zwiększyłby jawność władzy

Poseł, powołując się na doświadczenia samorządowców z Nowej Lewicy w Śremie, wskazywał, że posiedzenia komisji rady gminy oraz powiatu stanowią „istotną część procesu decyzyjnego na szczeblu lokalnym“. Pomimo że posiedzenia komisji są z zasady jawne, to często ze względu na godzinę ich odbywania mieszkańcy nie mogą w nich uczestniczyć. Dostępność nagrań z posiedzeń komisji rady gminy oraz powiatu sprzyjałaby przejrzystości oraz efektywności działań podejmowanych na szczeblu lokalnym, ułatwiałaby mieszkańcom monitorowanie prac organów samorządowych.

Zaproponował nowelizację ust. 1b art. 20 ustawy o samorządzie gminnym przez dodanie zwrotu „oraz komisji rady gminy“. Podobne rozwiązanie miałoby się pojawić w art. 15 ust 1a ustawy o samorządzie powiatowym.

Poseł chciał wiedzieć, czy ministerstwo planuje lub prowadzi prace nad zmianą przepisów dotyczących nagrywania posiedzeń komisji rad gmin i rad powiatów.

Rada gminy może transmitować obrady

Tomasz Szymański, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji poinformował, że resort nie prowadzi prac legislacyjnych w zakresie zmian postulowanych w interpelacji.

- Obecne ramy prawne dotyczące jawności, zawarte zarówno w Konstytucji RP, jak i w ustawach samorządowych, nie sprzeciwiają się możliwości ustawowego rozszerzenia jej dostępności na transmisje komisji rady gminy (powiatu, sejmiku województwa) – stwierdził Tomasz Szymański.

Wskazał, że cechą jednostek samorządu terytorialnego jest ich samodzielność, której przejawem jest możliwość stanowienia o ustroju danej jednostki samorządu terytorialnego w statucie. Jednym z elementów regulowanych w statucie jest kwestia dostępności (np. zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich). Statut gminy (powiatu, sejmiku województwa) określa również organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy. Zasady działania komisji rady gminy, w tym organizację posiedzeń czy sposobu ich zwoływania, jak i prowadzenia obrad komisji określa rada gminy w statucie.

- Rada gminy – na podstawie przywołanego upoważnienia ustawowego – ma możliwość dostosowania regulacji normujących funkcjonowanie jej wewnętrznych organów do lokalnych uwarunkowań oraz na bieżąco reagować na zmieniającą się rzeczywistość. Praktyka pokazuje, że samorządy korzystają z powyższego i transmitują posiedzenia komisji – podkreślił wiceminister.

Interwencja legislacyjna w tej materii, wprowadzająca obligatoryjność transmitowania i utrwalania posiedzeń komisji rady miałaby szeroki, systemowy zasięg obejmujący wszystkie jednostki samorządu terytorialnego. Kwestia powinna być przedmiotem pogłębionej analizy i rozmów ze środowiskami samorządowymi reprezentowanymi w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

Wstęp na komisję jest jawny

Wiceminister Tomasz Szymański przypomniał też, że prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów. Udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze wstępu na posiedzenia tych organów i udostępniania materiałów, w tym audiowizualnych i teleinformatycznych, dokumentujących te posiedzenia. Ustawa o dostępie do informacji publicznej wskazuje także, że posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów są jawne i dostępne.

Powyższe regulacje znajdują odzwierciedlenie w ustawach samorządowych, które stanowią o jawności działalności organów gminy (powiatu, województwa), wskazując, że jawność działania organów gminy (powiatu, województwa), obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy (powiatu, sejmiku województwa) i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy (powiatu, województwa) i komisji rady gminy (powiatu, sejmiku województwa).

Nowość