Z powyższej krótkiej charakterystyki wynika zatem, że oddziaływanie na lokalny rozwój gospodarczy to de facto wpływanie na zatrudnienie.

W praktyce są wykorzystywane trzy sposoby:

  • utrzymanie istniejących rodzajów działalności (strategia przetrwania);
  • pozyskanie działalności wpływających na wzrost gospodarczy (strategia umiarkowana);
  • przebudowa działalności zapewniających wzrost konkurencyjności (strategia ofensywna).


Rozwój lokalny można zdefiniować jako proces pozytywnych przemian o charakterze ilościowym i jakościowym w poziomie życia społeczności lokalnej oraz w warunkach funkcjonowania podmiotów gospodarczych uwzględniający potrzeby, priorytety i preferencje oraz uznawane wartości mieszkańców i przedsiębiorców.

W przypadku samorządu lokalnego główna strategia rozwoju, nazywana też strategią wiodącą, bywa także określana jako strategia polityki lokalnej. W odniesieniu do wszystkich ogólnych problemów zarządzania lokalnego można wyróżnić:

  • strategię rozwoju społeczno-gospodarczego;
  • strategię wykorzystania przestrzeni;
  • strategię wykorzystania i ochrony środowiska naturalnego.


Na powyższe kluczowe obszary polityki lokalnej składają się subpolityki bardziej szczegółowe określane jako polityki czy strategie branżowe lub funkcjonalne, oparte na obszarach działalności, a mianowicie:

  • strategie zabezpieczenia społecznego – ochrony zdrowia, pomocy społecznej, zwiększania bezpieczeństwa publicznego;
  • strategie rozwoju społecznego – edukacji, kultury, rozwoju kultury fizycznej i sportu;
  • strategie ochrony zasobów – wartości kulturowych i krajoznawczych, wartości przyrodniczych i środowiskowych, ochrona gminy/powiatu przed kataklizmami;
  • strategie rozwoju kapitału przestrzennego – studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, mieszkaniowa, rozwoju zieleni miejskiej i cmentarnictwa, transportowa, rozwoju infrastruktury technicznej, gospodarowania odpadami;
  • strategie polityki zewnętrznej, w stosunku do których władze mogą oddziaływać, ale nie mogą ich autonomicznie kształtować – np. strategia rozwoju gospodarczego, strategia aktywizacji rynku pracy;
  • strategie systemów wewnętrznych – zarządzania samorządem, finansowa, gospodarowania mieniem komunalnym, informacyjna.


Efektywność realizacji wyżej wymienionych strategii jest uwarunkowana komplementarnością dwóch czynników:

  • przywództwa, czyli sposobów, dzięki którym lokalny lider prowadzi do realizacji zamierzeń;
  • różnych form udziału społeczności lokalnej w podejmowaniu decyzji i realizacji przyjętej polityki.


Nie chodzi tu o współwystępowanie i kombinacje obydwu zjawisk, ale o ich komplementarność i efekt synergii, czyli grę o sumie dodatniej, co ma oznaczać, że wzrostowi znaczenia politycznego władzy w jednym obszarze nie towarzyszy spadek znaczenia innego aktora i innego obszaru. Mechanizm strategii polityki lokalnej musi uwzględniać kontekst lokalny, krajowy i europejski, co przedstawiono na poniższej tablicy:

Kontekst lokalny:

  • środowisko społeczne
  • środowisko gospodarcze
  • środowisko polityczne
  • specyfika polityki lokalnej Kontekst krajowy:
  • pozycja konstytucyjna JST
  • regulacje prawne
  • system partii politycznych
  • kultura polityczna


Kontekst europejski:

  • struktura zarządzania UE
  • polityka UE
  • spójność polityk branżowych


Uwarunkowania prawne (legalność) struktury władzy lokalnej:

  • pozycja lidera lokalnego
  • legalne formy zaangażowania społeczności lokalnej w zarządzanie, np. referendum Lokalna kultura polityczna:
  • oczekiwania wobec roli przywódcy
  • oczekiwania dotyczące zaangażowania społeczności lokalnej

 

  1. Komplementarność przywództwa i udziału społeczności lokalnej
  2. Typy i style przywództwa
  3. Zakres zaangażowania społeczności lokalnej w politykę samorządową


Sprawność instytucjonalna w osiąganiu zrównoważonego rozwoju
– oddziaływująca zwrotnie na uwarunkowania prawne i lokalna kulturę polityczną

Normatywne ujęcie władztwa w samorządzie określa podział kompetencji pomiędzy organy władzy wykonawczej i stanowiącej. Jednakże lokalne życie społeczne, polityczne i gospodarcze jest wypełnione również innymi aktorami, którzy z różnych przyczyn nie zasilają formalnie organów władzy, ale stanowią przywództwo różnych grup społecznych i wywierają istotny wpływ zarówno na zachowania społeczeństwa, jak i na strategiczne decyzje władz. Należą do nich, w szczególności, liderzy lokalnej opozycji, przedsiębiorcy dający istotną podaż miejsc pracy, liderzy organizacji pożytku publicznego czy proboszczowie parafii różnych wyznań.

Bibliografia:
Stanowicka-Traczyk A., Kształtowanie wizerunku miasta na przykładzie miast polskich, Bydgoszcz: Branta 2008.
Swianiewicz P. i in., Nierówne koalicje – liderzy miejscy w poszukiwaniu nowego modelu zarządzania rozwojem, Warszawa: Scholar 2004.
Wojciechowski E., Zarządzanie w samorządzie terytorialnym, Warszawa: Difin 2003.