W wystąpieniu do prezesa Rady Ministrów Rzecznik przestawia wątpliwości dotyczące redakcji przepisu art. 474 ustawy z 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, odnoszące się do przeprowadzania przedterminowych wyborów wójta, burmistrza i prezydenta miasta.
Jak zauważa RPO, przepis art. 474 § 2 Kodeksu wyborczego stanowiący o przedterminowych wyborach wójta, odsyła do trybu przeprowadzania wyborów określonego w art. 371 Kodeksu wyborczego, który reguluje tryb zarządzania wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego w "zwykłych" okolicznościach, tj. wskutek upływu kadencji. - Odesłanie to może sugerować, że wybory mogą zostać zarządzone wyłącznie wraz z upływem kadencji, co sprawiłoby, że sama instytucja wyborów przedterminowych pozostawałaby instytucją martwą – stwierdza prof. Irena Lipowicz.
Jej zdaniem, w toku prac legislacyjnych mogło dojść do omyłki redakcyjnej i zamiast odesłania do przepisu Kodeksu wyborczego regulującego tryb przeprowadzania wyborów przedterminowych do rad, znalazło się odesłanie do przepisu regulującego tryb przeprowadzania wyborów w związku z końcem kadencji rad. Skutkiem omyłki może być faktyczna niemożność zarządzenia przez prezesa Rady Ministrów przedterminowych wyborów wójta, burmistrza i prezydenta miasta w przypadku niezaskarżenia do sądu administracyjnego uchwały rady gminy stwierdzającej wygaśnięcie mandatu.
Jednak, ja zauważa RPO, omawiany problem nie odnosi się do obecnej kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. - Jednak wydaje się aktualny, zważywszy na zbliżający się termin wyborów samorządowych na przełomie 2014/2015 roku – konkluduje rzecznik praw obywatelskich i zwraca się do premiera z prośbą o przedstawienie stanowiska w sprawie.
Wystąpienie RPO>>>
RPO: pomyłka legislacyjna nie pozwoli na przedterminowe wybory w gminach
Przepis dotyczący przedterminowych wyborów w gminach odsyła do trybu obowiązującego w zwykłych wyborach. To pomyłka legislacyjna, która może czynić tę instytucję martwym prawem alarmuje rzecznik praw obywatelskich. Na szczęście problem nie dotyczy jeszcze obecnej kadencji.