Nowa ustawa o finansach publicznych z pewnością nie będzie wyjątkiem i, jak każdy nowy akt prawny, nieraz zaskoczy samorządowców przy wdrażaniu jej postanowień. Już tylko pobieżne przestudiowanie poszczególnych jej zapisów przyprawia samorządowych finansistów i administratywistów o zawrót głowy. Z pewnością ustawa traktująca jednostkę samorządową wyłącznie jako instytucję finansową, pozostawiając aspekty polityczne zupełnie na boku, będzie miała także istotny wpływ na strukturę i funkcjonowanie gmin, powiatów czy województw. Nietrudno również przewidzieć, że niektóre zaproponowane przez ustawodawcę rozwiązania natrafią na opór samorządowców, którzy – poddając je, jak zawsze w takiej sytuacji, krytyce – będą domagać się ich zmiany.

Jednym z przykładów przepisu, który – zdaniem autora – zrewolucjonizuje i skomplikuje od dnia 1 stycznia przyszłego roku organizację pracy zarządów powiatu i województwa, jest jakże słuszny z założenia art. 34 ust. 1 pkt 10 ustawy o finansach publicznych : „Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana przez: (…) 10) podejmowanie, w głosowaniu jawnym i imiennym, uchwał organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego dotyczących gospodarowania środkami publicznymi;”.

Istotą głosowania imiennego jest personalizacja podejmowanych przez organ kolegialny w postaci uchwał decyzji poprzez protokolarne dokumentowanie sposobu głosowania przez każdego z członków tego organu. Bez wątpienia więc zwiększy się zakres biurokratycznej obsługi organów wykonawczych j.s.t.

W praktyce są stosowane dwa sposoby przeprowadzania głosowania imiennego. Pierwszy to głosowanie na kartach zawierających oznaczenie pozwalające na identyfikację głosującego. Forma ta jest oczywiście związana z koniecznością przygotowywania każdorazowo kart do głosowania oraz spisania odrębnego protokołu z czynności ustalenia wyników głosowania. Rozwiązanie dość skomplikowane, biorąc pod uwagę liczbę podejmowanych przez zarządy j.s.t. uchwał dotyczących gospodarowania środkami publicznymi. Drugie rozwiązanie, które z uwagi na nieduże składy zarządów będzie prawdopodobnie bardziej popularne, polega na głośnym artykułowaniu przez kolejnych członków organu swojej woli, czy jest „za”, „przeciw”, a także – w przypadku głosowań, w których decyzja jest podejmowana zwykłą większością głosów – czy „wstrzymał się” od głosu. Oświadczenie każdego z głosujących skrupulatnie odnotuje protokolant w protokole z posiedzenia. Przy tym rozwiązaniu niezbędne jest wprowadzenie zasady podpisywania protokołu przez wszystkie osoby uczestniczące w posiedzeniu.

Oprócz protokołu zawierającego zapisy dotyczące sposobu głosowania przez poszczególnych członków zarządów, starosta i marszałek województwa będą zmuszeni, pod rygorem uznania podejmowanych decyzji za nielegalne, do ścisłego przestrzegania ustalonych w statutach tych j.s.t. (art. 41 ust. 3 ustawy o samorządzie wojewódzkim , art. 32 ust. 4 ustawy o samorządzie powiatowym ) zasad i trybu pracy zarządów, szczególnie w zakresie formalnego zwołania, ustalania porządku obrad, dostarczania materiałów, itd., itp.

Omawiany przepis ustawy o finansach publicznych powinien pozostać bez wpływu na sposób podejmowania decyzji przez organ wykonawczy gminy, gdyż jest to organ jednoosobowy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) i decyzje podejmuje w formie zarządzenia. Zarządzenia organu jednoosobowego z natury mają charakter imienny i nie są one podejmowane w formie uchwał, nie są głosowane. Wymóg personalizacji takiej decyzji jest spełniony poprzez jej podpisanie.

Przydatne materiały:

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240)
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym. (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 ze zm.)
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.)