Dodatkowe opinie będą konieczne do uzyskania od właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego oraz od właściwego organu Państwowej Straży Pożarnej i wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska w zakresie lokalizacji nowych zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii; zmian, o których mowa w art. 250 ust. 5 i 7   Prawa ochrony środowiska , w istniejących zakładach o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii; oraz nowych inwestycji oraz rozmieszczenia obszarów przestrzeni publicznej i terenów zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie zakładów o zwiększonym lub dużym ryzyku wystąpienia poważnych awarii, w przypadku gdy te inwestycje, obszary lub tereny zwiększają ryzyko lub skutki poważnych awarii.

Warto zwrócić uwagę na nowe brzmienie art. 11 pkt 10 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dwóch względów. Pierwszy, to zmiana w obowiązku wyłożenia projektu studium do publicznego wglądu. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie będzie miał obowiązku wyłożenia razem z projektem studium prognozy oddziaływania na środowisko, będzie jednak musiał opublikować projekt studium na stronie internetowej urzędu gminy. Skróceniu uległ również okres wyłożenia projektu i dyskusji publicznej nad nim z 30 do 21 dni. Druga istotna rzecz w tym przepisie, to błąd jaki popełnił ustawodawca w redagowaniu tego przepisu. Redakcja obecnie obowiązującego przepisu jest poprawna, bowiem na organie gminy ciąży obowiązek ogłoszenia [w prasie miejscowej, przez obwieszczenie oraz w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości] o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu na co najmniej 14 dni przed dniem wyłożenia. Brzmienie tego przepisu po nowelizacji jest nieco inne i nakazuje dokonanie ogłoszenia o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu na okres co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia (podkreślenia: bs). Dokonanie ogłoszenia może nastąpić w konkretnym momencie („na co najmniej x dni przed”), a nie w pewnym okresie („na okres co najmniej x dni przed”) od określonego zdarzenia. Analogiczny przepis dotyczący ogłoszenia o wyłożeniu miejscowego planu nie został zmieniony w ten sposób.

Przepis przejściowy nowelizacji rozstrzyga o utrzymaniu w mocy obowiązujących w dniu wejścia w życie nowelizacji uchwał w sprawie studium uwarunkowań, miejscowych planów oraz planów zagospodarowania województw (art. 4 ust. 1 nowelizacji). (Na marginesie rozważań należałoby zwrócić uwagę, iż skądinąd słuszne postępowanie ustawodawcy i zamieszczenie tego przepisu niesie za sobą istotne konsekwencje. Zgodnie z przepisem § 33 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908) wyjątkowo dopuszczalne jest czasowe utrzymanie w mocy aktów wykonawczych wydanych na podstawie zmienianego przepisu upoważniającego, ale zgodnie z § 34 ZTP – nie nowelizuje się aktu wykonawczego zachowanego czasowo w mocy przez nową ustawę, chyba że ustawa ta wyraźnie przewiduje taką możliwość. Nowelizacja nie przewiduje możliwości zmian w utrzymanych w mocy uchwałach. W konsekwencji niedopuszczalne jest wprowadzanie zmian do utrzymanych w mocy uchwał, a jedyną możliwością jest wydanie nowej uchwały. W praktyce takie rozwiązanie będzie stosowane zapewne sporadycznie.) Drugi z przepisów przejściowych jest typowym przepisem intertemporalnym rozstrzygającym o stosowaniu przepisów – do miejscowych planów oraz studiów uwarunkowań, w stosunku do których podjęto uchwałę o przystąpieniu do sporządzania lub zmiany, a postępowanie nie zostało zakończone do dnia wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe (art. 4 ust. 2 nowelizacji).

Zmiany nie ominęły także postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, chociaż tu nie są już tak obszerne. W przepisie art. 53 ust. 4 pkt 11 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym , nakazującym uzgodnienie decyzji z dyrektorem regionalnego zarządu gospodarki wodnej, poszerzony został zakres decyzji dla których wymagane jest uzgodnienie ze strony tego organu. Oprócz dotychczasowych decyzji dla przedsięwzięć wymagających uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, do wydania którego organem właściwym jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej, uzgodnienie będzie wymagane, jeśli organem właściwym do wydania pozwolenia wodnoprawnego będzie marszałek województwa, a także w odniesieniu do obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi, określonych w studium ochrony przeciwpowodziowej sporządzonym przez regionalnego dyrektora zarządu gospodarki wodnej, a w przypadku braku tego studium w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, w zakresie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu.

Zmianie uległ maksymalny okres, na jaki organ może zawiesić postępowanie w sprawie wydania decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego, jeżeli wojewoda, marszałek województwa lub starosta odmówią uzgodnienia decyzji z uwagi na zamiar realizacji na objętym wnioskiem terenie zadań rządowych albo samorządowych, służących realizacji inwestycji celu publicznego, o których mowa w art. 39 ust. 3 pkt 3 i art. 48 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w tej sytuacji postępowanie można zawiesić na podstawie art. 53 ust. 5a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na okres maksymalnie 9 miesięcy (dotychczas było 12).

W ten sam sposób, do maksymalnie 9 miesięcy, został skrócony dopuszczalny okres zawieszenia postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy (art. 62 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ). Co zastanawiające, analogiczny przepis dotyczący zawieszenia postępowania w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego (art. 58 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ) nie został zmieniony, zatem w przypadku tej decyzji postępowanie nadal można zawiesić nawet na 12 miesięcy.

Do zmian w ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zostały dostosowane inne przepisy. W ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 ze zm.) znowelizowano art. 3 ustalający zakres działania tej inspekcji w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. Zadaniem tej inspekcji będzie opiniowanie projektów planów zagospodarowania województwa, miejscowych planów, studium uwarunkowań gminy oraz uzgadnianie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych. (art. 2 nowelizacji).

Z kolei w ustawie z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.) został zmieniony art. 20 w ten sposób, że kompetencje wojewódzkiego konserwatora zabytków przy uzgadnianiu projektów i zmian planu zagospodarowania województwa oraz miejscowych planów zostały ograniczone do uzgodnienia w zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 3 nowelizacji).

Nowelizacja wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Założonym przez projektodawców nowelizacji celem jest wprowadzenie instytucji prawnych mających na celu przyśpieszenie powstawania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego – ten kierunek zmian należy ocenić jak najbardziej pozytywnie. Przede wszystkim dlatego, że brak planów bez wątpienia jest hamulcem procesów inwestycyjnych. W uzasadnieniu projektu nowelizacji powołany jest również argument, że brak planów skutkuje znacznie większą ceną nieruchomości gruntowych na terenach, które zostały objęte planem lub decyzją o warunkach zabudowy. Realizacja założonego w nowelizacji celu ma być osiągnięta dzięki m. in. uproszczeniu procedur planistycznych, zdyscyplinowaniu organów uzgadniających, objęciu planami terenów zamkniętych czy zniesieniu wymogu zgodności planu ze studium.

Podejmując się oceny przyjętych ostatecznie rozwiązań należy przyznać, że idą one w dobrym kierunku. Biorąc jednak po uwagę treść pierwotnej wersji projektu oraz szeroko rozpowszechniane (w szczególności przez polityków) zapowiedzi daleko idących ułatwień w planowaniu przestrzennym – można poczuć pewne rozczarowanie. Projekt złożony do laski marszałkowskiej zakładał m. in.:
- całkowite zniesienie uzgodnień projektów studium uwarunkowań i zastąpienie ich opiniami,
- możliwość uchwalenia planu dla terenów zamkniętych, z wyłączeniem jedynie wojskowych terenów zamkniętych,
- ograniczenie obowiązkowej treści planu do niezbędnego minimum, a rozszerzenie katalogu regulacji określanych w planie w miarę potrzeb,
- zwiększenie ilości opinii uzyskiwanych w procesie tworzenia projektu miejscowego planu i jednoczesne zmniejszenie liczby uzgodnień,
- zmianę wysokości stawki renty planistycznej na stałą wartość (10 %),
- ograniczenie maksymalnego czasu zawieszenia postępowania w sprawie ustalenia warunków zabudowy do 3 miesięcy,
- rozluźnienie rygorów wymaganych dla decyzji o warunkach zabudowy przez usunięcie wymogu kontynuacji zabudowy (zasada dobrego sąsiedztwa – art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ).

Niektóre z tych propozycji na pewno były kontrowersyjne i zasadniczo zmieniające dotychczasowe rozwiązania, a niekiedy wręcz sposób myślenia o zagospodarowaniu przestrzennym. Ostatecznie przyjęte i uchwalone przepisy nie idą aż tak daleko w uproszczeniu i przyspieszeniu procedur planistycznych. Praktyka pokaże, czy zastosowanie takich zmian jest wystarczające, czy jednak nie będzie konieczny powrót do jeszcze dalej idących, bardziej radykalnych propozycji, jeżeli okaże się że uchwalone zmiany nadal nie dają zadowalających efektów.

Z drugiej strony, wprowadzono do nowelizacji postanowienia, których nie zawierał pierwotny projekt ustawy. Dotyczy to np. dodanego art. 15 ust. 3 pkt 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym , na mocy którego gmina będzie mogła (ale będzie to jedynie możliwość, nie obowiązek) w planie miejscowym określić kolorystykę obiektów budowlanych. W niektórych przypadkach zawarcie takiej regulacji w planie może być zasadne, ale powinno być bardzo ograniczone (np. do obiektów budowlanych powstających blisko obiektów zabytkowych). Brak ustawowego ograniczenia wykorzystania tej możliwości może niestety prowadzić do nadużyć i nadmiernego wkraczania przepisami prawa miejscowego w uprawnienia właścicieli nieruchomości.



Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.)
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2009 r. Nr 151, poz. 150 ze zm.)
Ustawa z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 130, poz. 871)

Pisaliśmy o tym również:
Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (cz. 1)