Ustawa z 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 547), opublikowana w dniu 23 marca, weszła w życie co do zasady 7 kwietnia br., z wyjątkiem niektórych regulacji wchodzących w życie w terminie późniejszym, a wymagających np. dostosowania systemów teleinformatycznych oraz wydania stosownych rozporządzeń.
Przygotowana w MSWiA nowelizacja ustawy o cudzoziemcach m.in. dostosowuje prawo krajowe do unijnych zmian w Systemie Informacyjnym Schengen (SIS), które weszły w życie 7 marca. Ich celem było usprawnienie procesu powrotów obywateli państw trzecich nielegalnie przebywających na obszarze Schengen do swoich krajów oraz usprawnienie odpraw granicznych.
Czytaj też: Ruszył zmodernizowany System Informacyjny Schengen >
Czytaj w LEX: Wizy Schengen dla uchodźców - praktyka Szwajcarii >>>
Jakie zmiany wprowadza nowelizacja?
Ustawa dokonuje również zmian w zakresie przyznanych dotychczas Szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców kompetencji, a mianowicie przenosi część tych kompetencji (w zakresie decyzji dotyczących pobytu, powrotu, wydalenia i przekazania) na Komendanta Głównego Straży Granicznej, jako organu wyższego stopnia w stosunku do komendantów oddziałów i placówek Straży Granicznej. W konsekwencji ustawa wprowadza również zmiany w zakresie prowadzonych krajowych rejestrów spraw dotyczących zgód na pobyt ze względów humanitarnych i zgód na pobyt tolerowany, zobowiązań do powrotu, wydaleń z RP obywateli UE i członków ich rodzin, przekazań do innego państwa członkowskiego UE, państwa członkowskiego EFTA – strony umowy o EOG lub Konfederacji Szwajcarskiej. Jednocześnie ustawa wprowadza zmiany skupiające realizację zadań związanych z udzielaniem oraz organizacją pomocy cudzoziemcom w dobrowolnym powrocie i pomocy w przeniesieniu cudzoziemca do innego państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w rękach Komendanta Głównego Straży Granicznej.
Czytaj w LEX: Ochrona krajowa cudzoziemców - pobyt ze względów humanitarnych oraz pobyt tolerowany >
Ponadto ustawa wprowadza: możliwość wydania (i zwolnienia z opłaty za wydanie) – w nowej tymczasowej i uproszczonej procedurze – polskiego dokumentu podróży cudzoziemcowi, który posiada obywatelstwo określone w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych; możliwość dla obywatela Ukrainy, który przebywa legalnie na terytorium RP, pobierania, przechowywania i prezentacji w ramach publicznej aplikacji mobilnej mObywatel dokumentu elektronicznego zawierającego dane dziecka będącego pod jego władzą rodzicielską; poszerzony katalog dokumentów potwierdzających znajomość języka polskiego jako obcego będącą warunkiem uzyskania zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
Czytaj w LEX: Obsługa prawna obcokrajowców zamierzających uzyskać polskie obywatelstwo >
Ustawa przewiduje również, że Komendant Główny Straży Granicznej będzie właściwy do umieszczania, usuwania i aktualizowania wpisów w SIS do celów powrotu, a komendanci oddziałów i placówek Straży Granicznej do inicjowania i przeprowadzania dotyczących tych wpisów konsultacji z innymi państwami członkowskimi korzystającymi z SIS, już w odniesieniu do decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu wydanych (albo utrzymanych w mocy w całości lub w części) od dnia 7 marca 2023 r., albowiem eksploatacja SIS zgodnie z nowymi zasadami, mocą decyzji wykonawczej Komisji Europejskiej, rozpoczęła się w tym dniu.
Czytaj w LEX: Reprezentacja małoletniego cudzoziemca przy czynnościach prawnych dokonywanych w Polsce >
Czytaj w LEX: Zakaz środków o skutku równoważnym z odprawą graniczną a obowiązki przewoźników w strefie Schengen >>>
