Szereg zmian zaproponowanych w projekcie ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw ma na celu podniesienie jakości pracy szkoły. Projekt nowelizacji został przekazany do konsultacji społecznych i uzgodnień między resortowych.
Resort edukacji narodowej podsumował najważniejsze zmiany czekające na pedagogów w 2014 r.
1.Zmiany w systemie wynagradzania nauczycieli
System wynagradzania ma być bardziej motywujący
Średnie wynagrodzenie nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego zostanie zastąpione wskaźnikami kalkulacyjnymi środków ogółem, przeznaczonych na wynagrodzenie nauczycieli. Zaproponowane w nowelizacji wskaźniki kalkulacyjne będą odpowiadały wysokości obowiązujących wskaźników wynagrodzenia średniego dla nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu.
Łączna wysokość środków, które samorządy przeznaczają na wynagrodzenia dla nauczycieli nie zmieni się. Zmianie ulegnie natomiast rozliczanie tych środków, dokonywane po zmianie łącznie na wszystkich stopniach awansu zawodowego, a nie jak dotychczas oddzielnie na poszczególnych stopniach awansu. W ten sposób zagwarantowana zostanie ogólna suma środków na wynagrodzenia nauczycieli, a zarządzanie wynagrodzeniami będzie uproszczone.
Zwiększenie elastyczności w rozliczaniu wynagrodzeń spowoduje, że docelowo większość należnych wynagrodzeń będzie wypłacana w ciągu roku kalendarzowego i nie będzie potrzeby dodatkowego rozliczania niewypłaconych środków.
Ułatwi to prowadzenie motywacyjnej polityki wynagradzania, będącej niezbędnym elementem w zapewnianiu wysokiej jakości pracy szkoły. Planowane zmiany pozwolą na przeznaczenie większych środków na wynagrodzenie dla najlepszych nauczycieli.
Znikną zdezaktualizowane uprawnienia socjalne nauczycieli
Nowelizacja Karty Nauczyciela wprowadzi też postulowany od dawna porządek w świadczeniach socjalnych pedagogów. Uchylone zostaną przepisy dotyczące dodatku mieszkaniowego, zasiłku na zagospodarowanie, prawa do lokalu mieszkalnego, prawa do osobistego użytkowania działki gruntu szkolnego, prawa do zajmowania mieszkań w budynkach szkolnych i użytkowanych przez szkoły.
Jednocześnie zostanie zachowana zasada ochrony praw nabytych. Nauczyciele, nauczyciele-emeryci, renciści lub pobierający nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, zachowają te uprawnienia do końca okresu, na jaki zostały im przyznane. Nauczyciele, którzy do wejścia w życie ustawy spełnią warunki otrzymania jednorazowego zasiłku na zagospodarowanie, zachowają prawo do tego zasiłku. Nauczyciele, którym przysługiwał dodatek mieszkaniowy zachowują do niego prawo, do chwili rozwiązania stosunku pracy lub ustania przesłanek do jego przyznania.
Wprowadzony zostanie także nowy sposób określania wysokości tzw. dodatku wiejskiego. Zakłada się ustalenie czterech kwot dodatku wiejskiego, w zależności od posiadanego stopnia awansu zawodowego nauczycieli, na poziomie stawek obecnie obowiązujących dla nauczycieli z tytułem zawodowym magistra z przygotowaniem pedagogicznym. Wysokość dodatku będzie wynosić:
- dla nauczyciela stażysty – 227 zł
- dla nauczyciela kontraktowego – 233 zł
- dla nauczyciela mianowanego – 265 zł
- dla nauczyciela dyplomowanego – 311 zł
Dodatek ten będzie uwzględniany w rozliczaniu środków wydatkowanych przez JST na wynagrodzenia nauczycieli.
2. Doprecyzowano przepisy dot. urlopu wypoczynkowego nauczycieli
Projekt ustawy doprecyzowuje przepisy dotyczące urlopu wypoczynkowego Zaproponowano uelastycznienie możliwości korzystania z urlopu, którego wymiar określono na 47 dni roboczych w roku oraz termin urlopu - dni wolne od zajęć lekcyjnych.
Obecnie nauczyciele mają prawo do urlopu wypoczynkowego w okresie ferii zimowych i wakacji letnich. Dyrektor szkoły ma jednak prawo zobowiązać nauczyciela do wykonywania czynności na rzecz szkoły przez 7 dni tego okresu (w praktyce w roku 2012 liczba dni wakacji letnich i ferii zimowych wyniosła 54 dni, tym samym urlop wypoczynkowy nauczycieli w 2012 roku wyniósł 47 dni roboczych.). Należy podkreślić, iż w okresie wakacji letnich nauczyciele prowadzą czynności związane z zakończeniem i rozpoczęciem roku szkolnego, procesem rekrutacji oraz prowadzeniem poprawkowych egzaminów maturalnych.
Nauczyciele będą mogli korzystać z urlopu wypoczynkowego nie tylko w okresie ferii zimowych i letnich, ale także w dni, w których nie odbywają się w szkole zajęcia lekcyjne, a więc w czasie 7 - 9 dni roboczych w okresie przerw świątecznych oraz 6 - 10 dni roboczych, które dyrektor szkoły ustali jako dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
Jeżeli nauczyciel nie będzie korzystał z urlopu wypoczynkowego podczas dni wolnych od zajęć lekcyjnych, powinien realizować zadania statutowe szkoły oraz doskonalenie zawodowe zgodnie z poleceniem dyrektora szkoły.
Dyrektor szkoły będzie mógł wykorzystać urlop wypoczynkowy w ciągu całego roku, a nie tylko w dni wolne od zajęć lekcyjnych.
W ustalonym wymiarze urlopu wypoczynkowego nauczyciel będzie miał prawo do nieprzerwanego wypoczynku - co najmniej 28 dni kalendarzowych, a w przypadku dyrektora szkoły - 14 dni kalendarzowych.
Nauczycielowi po raz pierwszy podejmującemu pracę będzie przysługiwał urlop w wymiarze 30 dni w roku. Będzie mógł on skorzystać z urlopu w wymiarze proporcjonalnym do czasu przepracowanego w szkole. Oznacza to, że nowozatrudniony nauczyciel, z którym zostanie nawiązany stosunek pracy we wrześniu, w trakcie przerwy świątecznej będzie mógł wykorzystać 7 dni urlopu. Jeżeli tego nie zrobi, urlop przesunie się na nowy rok kalendarzowy, wówczas nauczyciel będzie mógł skorzystać z pełnych 47 dni urlopu i urlopu zaległego z roku, w którym został zatrudniony.
Uregulowana zostanie także kwestia urlopu dla nauczyciela, który w ramach jednego stosunku pracy realizuje obowiązki w szkole, w której organizacji pracy przewidziano ferie szkolne, oraz w takiej, w której ferie szkolne nie są przewidziane. Urlop ten określany będzie w wymiarze proporcjonalnym do liczby tygodniowego, obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, realizowanych przez nauczyciela w danej szkole. Urlop wypoczynkowy będzie udzielany w szkołach zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów dla nauczycieli będzie ustalał dyrektor szkoły, a dla dyrektora szkoły - organ prowadzący szkołę. Należy brać pod uwagę wnioski nauczycieli i dyrektora szkoły oraz konieczność zapewnienia prawidłowej organizacji pracy szkoły. Planem urlopów będzie obejmowany pełny, przewidziany ustawą, wymiar urlopu, bowiem nie przewiduje się możliwości udzielania nauczycielom urlopu na żądanie.