Ustawa z dnia 22 maja 2009 r. o zmianie ustawy o strażach gminnych, ustawy o Policji oraz ustawy - Prawo o ruchu drogowym została ogłoszona w Dzienniku Ustaw Nr 97, poz. 803. Wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia, czyli 24 grudnia 2009 r.
Nowela ustawy uściśla tryb powoływania straży gminnych – art. 2 ust. 2 w nowym brzmieniu wprowadza konieczność powiadomienia wojewody o utworzeniu straży, a ponadto wyznacza komendantowi wojewódzkiemu (Stołecznemu) Policji termin 14 dni na wydanie opinii na utworzenie straży (chociaż ta regulacja wydaje się zbędna z uwagi na treść art. 89 ustawy o samorządzie gminnym). Nowością będzie konieczność zasięgnięcia opinii komendanta Policji również o rozwiązaniu straży (dotychczas konieczne było jedynie powiadomienie), oraz zawiadomienie wojewody o tym fakcie.
Ustawa nowelizująca wprowadziła 16 stanowisk w straży gminnej (dodany art. 8a) od aplikanta do komendanta.
Nadzór nad działalnością straży będzie sprawował, jak do tej pory, organ wykonawczy gminy. Natomiast nadzór w zakresie wykonywania uprawnień przez strażników, używania broni palnej oraz prowadzenia ewidencji będzie sprawował wojewoda za pomocą komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji (art. 9 ust. 2). Dodany został przepis określający na czym ma polegać współpraca straży gminnych i Policji (art. 9 ust. 5). Zmieni się również nieco zakres ewidencji prowadzonych przez straże.
Nowe przepisy rozszerzają zakres uprawnień strażników i jednocześnie precyzują sposób korzystania z niektórych uprawnień i obowiązków (np. środków przymusu bezpośredniego).
Dodane zostały również przepisy dotyczące m. in. zawieszenia strażników w pełnieniu obowiązków (art. 26a) oraz regulujące ich czas pracy (art. 29a).