W postępowaniach niepodlegających przepisom ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164) dalej p.z.p., zamawiający może żądać od wykonawców wniesienia wadium – jeśli zasady prowadzenia tego postępowania odpowiadają przetargowemu trybowi zawierania umowy. Na zasadzie swobody umów zamawiający może również żądać zabezpieczenia należytego wykonania umowy.

Wadium wnoszone w pieniądzu nie ma okresu ważności >>>

Sposoby zawierania umów o wartości poniżej 30.000 euro (ustalonej zgodnie z zasadami określonymi w art. 32 p.z.p.) nie są regulowane przez przepisy p.z.p. Brak też innych szczególnych regulacji określających zasady prowadzenia postępowań dotyczących takich zamówień. Zasady i procedury postępowania w tym zakresie wynikają zazwyczaj z wewnętrznych regulacji zamawiającego (regulaminów wewnętrznych, zarządzeń, zasad wydatkowania środków).

Jeśli regulacje wewnętrzne nie przewidują żadnych zasad żądania wadium można odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dalej k.c. Jeśli postępowanie prowadzone jest w sposób, będący odpowiednikiem przetargu nieograniczonego uregulowanego w p.z.p., można przyjąć, że postępowanie przybrało formę przetargu cywilnego określonego w art. 701 - 705 k.c. Przepisy te regulują również kwestie dopuszczalności żądania wadium w celu zabezpieczenia oferty złożonej w takim postępowaniu.

Poręczenie wadium jest korzystne dla małych firm >>>

Zgodnie z treścią art. 704 k.c. w warunkach przetargu można zastrzec, że przystępujący do niego uczestnik powinien, pod rygorem niedopuszczenia do przetargu, wpłacić organizatorowi określoną sumę albo ustanowić odpowiednie zabezpieczenie jej zapłaty (wadium). Jeżeli uczestnik przetargu, mimo wyboru jego oferty, uchyla się od zawarcia umowy, której ważność zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie, organizator przetargu może pobraną sumę zachować albo dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia. W pozostałych wypadkach zapłacone wadium należy niezwłocznie zwrócić, a ustanowione zabezpieczenie wygasa. Należy, jednak pamiętać, że instytucja wadium zabezpiecza zarówno organizatora przetargu jak i jego uczestników. Jeżeli organizator przetargu uchyla się od zawarcia umowy, uczestnik, którego oferta została wybrana, może żądać zapłaty podwójnego wadium albo naprawienia szkody.

Formy i zasady wnoszenia i zwrotu wadium określić może organizator przetargu, mając na uwadze zasady wynikające z przytoczonych wyżej zasad k.c. Zasada swobody kontraktowej zapewnia, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W zakresie swobody kontraktowej mieści się również możliwość żądania wniesienia zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Zasady wniesienia i zwrotu zabezpieczenia muszą zostać precyzyjnie uregulowane w treści umowy.