Pomimo znaczącego rozwoju rynku usług leasingowych w Polsce samorządy terytorialne wciąż przejawiają stosunkowo małe zainteresowanie leasingiem jako formą nabywania majątku. Korzyści wykorzystania leasingu może być wiele, jednak są one uzależnione od specyfiki danej umowy leasingowej oraz od rodzaju podmiotu, który nabywa majątek za pośrednictwem leasingu. W zależności od prawnej formy realizacji zadań publicznych przez jst z leasingu mogą korzystać, poza gminami, powiatami i województwami samorządowymi, także jednostki budżetowe, zakłady budżetowe czy spółki komunalne.

I tak, według Kodeksu cywilnego „przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego”. W praktyce możemy wyróżnić trzy podstawowe rodzaje leasingu, tj. leasing finansowy, operacyjny i zwrotny. Leasing finansowy jest w swojej konstrukcji zbliżony do umowy kredytowej. W rezultacie nie cała rata leasingowa (kapitał + odsetki), a jedynie część odsetkowa stanowi koszt uzyskania przychodu, a dany składnik aktywów jest zaliczany do majątku leasingobiorcy (korzystającego). Skutkuje to w dokonywaniu przez niego odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli zaś chodzi o podatek VAT, to jest on płatny z góry w momencie odebrania przedmiotu leasingu. Z kolei w przypadku leasingu operacyjnego przedmiot tej umowy jest zaliczany do składników majątku leasingodawcy (finansującego). Stąd jst bądź inny podmiot komunalny nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Do kosztów uzyskania przychodów zalicza się zaś całą ratę leasingową, do której dolicza się VAT oraz opłatę wstępną. Leasing operacyjny nie wymaga wysokiego wkładu własnego, a nawet istnieje możliwość finansowania całkowitej wartości określonego składnika majątku.

W procesie wyboru określonego rodzaju leasingu należy więc rozpatrywać jego korzyści w kontekście opodatkowania leasingobiorcy podatkiem dochodowym od osób prawnych. Stąd może się on okazać szczególnie korzystny dla tych podmiotów – spółki komunalne, które w celu obniżenia podstawy opodatkowania zaliczają do kosztów uzyskania przychodów całą ratę leasingową (leasing operacyjny) bądź jedynie część odsetkową wraz z amortyzacją (leasing finansowy). W ten sposób można efektywnie sfinansować zakup taboru komunikacyjnego, urządzeń do utrzymywania porządku i czystości, np. odśnieżarki, śmieciarki, koparko-ładowarki itp., a nawet nieruchomości mieszkaniowych.

Istnieje również możliwość wyboru określonego środka trwałego i pozyskania finansującego go kapitału w jednym postępowaniu o zamówienia publiczne. W ten sposób można zaoszczędzić czas i przyśpieszyć proces realizacji określonych zadań publicznych. Z kolei w sytuacji wyboru najtańszej oferty jednostka samorządu terytorialnego będzie zmuszona do przeprowadzenia dwóch przetargów, w których odpowiednio dokona wyboru najtańszego przedmiotu leasingu, a następnie podmiotu najtaniej go finansującego. W przypadku jednostek samorządu terytorialnego, które charakteryzują się słabą zdolnością kredytową bądź wysokimi wskaźnikami zadłużenia, leasing może okazać się jedyną możliwą formą nabycia określonego środka trwałego. Wynika to z faktu, że wykorzystanie leasingu operacyjnego nie powoduje wzrostu tych wskaźników. Stąd może on służyć do aktywnego zarządzania długiem. Leasing wydaje się także niezwykle stosowny w przypadku nabywania składników majątku charakteryzujących się wysokim zużyciem moralnym (spadek wartości wynikający z postępu technicznego). Stąd można go z powodzeniem zastosować przy zakupie sprzętu IT, który po zakończeniu trwania umowy leasingowej może zostać zwrócony w celu nabycia nowych jednostek komputerowych. Również w perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2007-2013 leasing nabrał nowego znaczenia. Dotyczy to bowiem faktu, że w przypadku chęci otrzymania dotacji unijnej na refundację poniesionych kosztów inwestycyjnych kosztem kwalifikowanym staje się wartość początkowa przedmiotu leasingu. Do kosztów podlegających refundacji nie uwzględnia się jednak odsetek czy różnorodnych opłat manipulacyjnych.

Jeżeli zaś chodzi o leasing zwrotny, to w przypadku funkcjonowania jst polega on na sprzedaży określonego majątku firmie leasingowej, a następnie korzystaniu z tego majątku w zamian za uiszczane raty leasingowe. Ideą tego rozwiązania jest zatem uwolnienie kapitału, jaki został zamrożony w składnikach majątku jednostki samorządu terytorialnego. Stąd pozyskane środki można wykorzystać na inne inwestycje bądź programy społeczne realizowane w samorządzie terytorialnym. Leasing zwrotny umożliwia także zwiększenie poziomu jakości oferowanych usług przez jst. Przykładowo może dojść do sytuacji, w której samorząd z powodu braku środków i rosnących potrzeb edukacyjnych na danym obszarze sprzedaje określony budynek firmie leasingowej. Następnie dochodzi do jego modernizacji na koszt leasingodawcy, udostępnieniu społeczności lokalnej jako szkoły publicznej w zamian za płacone przez samorząd raty leasingowe, z możliwością wykupienia tego budynku na własność przez jst. Można więc zauważyć, że leasing niesie za sobą możliwości przeprowadzenia różnorodnych konstrukcji finansowych, z myślą o bardziej efektywnej realizacji zadań publicznych oraz zachowaniu należytej płynności finansowej.