To ostatnia kadencja, która trwała 4 lata, zgodnie z ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, następne kadencje będą już 5-letnie. Kolejna, która właśnie się zacznie, potrwa do listopada 2023 roku.
Ustawy o samorządzie gminy, samorządzie powiatu i samorządzie województwa przewidują, że nowe rady powinny się ukonstytuować w ciągu siedmiu dni od zakończenia kadencji. Pierwszą sesję nowo wybranych organów zwołuje komisarz wyborczy. W niektórych gminach doszło już do posiedzeń nowych rad i ślubowań włodarzy. Inne mają na to czas do 23 listopada.
Czytaj też: Wkrótce pierwsze sesje i decyzje nowych włodarzy
Transmisja obrad
Nowe przepisy wprowadziły obowiązek transmisji obrad. Głosowania na sesjach mają odbywać się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Jeśli będzie to niemożliwe z przyczyn technicznych, głosowania będą przeprowadzane imiennie; ich wyniki mają być podane do wiadomości publicznej.
Czytaj też: Transmisje z obrad rady wzmocnią jawność działania samorządów
Budżet obywatelski
Do ustaw ustrojowych wprowadzono regulację prawną poświęconą budżetowi obywatelskiemu. Przyznaje ona organom stanowiącym jednostki samorządu terytorialnego kompetencję do podejmowania nowego rodzaju uchwał – w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego.
Zobacz też komentarz praktyczny: Budżet obywatelski jst - uchwała w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego
Głosowania jawne z imiennym wykazem głosowań
Rady gmin i powiatów, sejmiki wojewódzkie oraz zarządy powiatów i województw będą przeprowadzały głosowania jawne z imiennym wykazem głosowań radnych, które będą publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej. W tym przypadku niezbędne będą zmiany w statucie jednostki samorządu oraz wprowadzenie (bądź dostosowanie posiadanych) urządzeń liczących głosy dostosowane do wymogów ustawy, a także zorganizowanie publikacji wyników.
Czytaj też: Statuty gmin, powiatów i województw należy zmienić jeszcze w tej kadencji
Raporty o stanie gminy, powiatu i województwa
Nową instytucją we wszystkich samorządach będą raporty o stanie gminy, powiatu i województwa składane przez organy wykonawcze radom i sejmikom. Każdy wójt, burmistrz, prezydent miasta oraz wszystkie zarządy powiatów i województw co roku do 31 maja (po raz pierwszy w 2019 r.) podsumują swoją działalność w roku poprzednim, w szczególności realizację polityk, programów i strategii, uchwał rady gminy i budżetu obywatelskiego.
Zobacz więcej: Raport o stanie jst - istota, zakres i przygotowanie
Komisja ds. petycji
Rady i sejmiki będą rozpatrywały skargi na działania organów wykonawczych i jednostek organizacyjnych, a także wnioski i petycje składane przez obywateli. Dla realizacji tego celu ustawodawca nakazuje powołanie komisji skarg, wniosków i petycji, która ma składać się z przedstawicieli wszystkich klubów radnych.
Zobacz więcej: Rozpatrywanie skarg, wniosków i petycji przez rady jst - komisja skarg, wniosków i petycji
Więcej na ten temat: Co się zmieni w ustroju samorządu w 2018 r.?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.