Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie (MOPR) w Gdańsku podaje, że w mieście żyje około 200 dorosłych osób z autyzmem i jednocześnie niepełnosprawnością intelektualną. Innowacyjność Gdańskiego Modelu Autyzmu polega na uwzględnieniu specyfiki zaburzenia i potrzeb osób z autyzmem.

Obecnie trwają konsultacje społeczne dotyczące projektu. Konsultant ds. komunikacji społecznej MOPR w Gdańsku, Sylwia Ressel powiedziała PAP, że do połowy kwietnia projekt ma być przekazany do zaopiniowania i akceptacji Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Uzyskanie pozytywnej opinii resortu konieczne jest do pozyskania funduszy na wdrożenie modelu.

Założeniem projektu jest skuteczniejsze wspieranie oraz aktywizowanie osób dotkniętych autyzmem. Projekt byłby realizowany przez trzy lata. "Wiemy, że dorosłe osoby z autyzmem i jednocześnie niepełnosprawnością intelektualną bardzo ciężko odnajdują się w życiu, w edukacji czy na rynku pracy, generalnie trudno integrują się społecznie (...) trzeba im pomóc, bo to są bardzo wartościowi ludzie, z olbrzymim potencjałem" - tłumaczy Ressel.

Zastępca prezydenta Gdańska ds. polityki społecznej, Piotr Kowalczuk tłumaczy, że pomoc ma być udzielana w zakresie edukacji, zdrowia, aktywizacji społecznej, zawodowej, mieszkalnictwa oraz rodziny i jej otoczenia. "To niezwykle ważne, by gdańszczanie z autyzmem i jednocześnie niepełnoprawnością intelektualną, mieli szansę jak najpełniej uczestniczyć w społecznym życiu, we wszystkich jego formach" - argumentuje.

Projekt zakłada m.in. zapewnienie lepszego dostępu do edukacji oraz specjalistycznej kadry, tj. asystentów, trenerów, nauczycieli. Planowane są np. szkolenia w zawodach fototechnika, archiwisty, drukarza, introligatora.

Ressel tłumaczy, że projekt przewiduje, że 200 mieszkańców Gdańska otrzyma lepszy dostęp do edukacji. "To będzie wymagało zatrudnienia nauczycieli i trenerów, którzy potrafią pracować z osobami z tym zaburzeniem" - dodała.

Na terenie Gdańska miałby też powstać punkt usług zdrowotnych, który zarówno osobom z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną jak i ich rodzinom miałby udzielać porad i pomagać w dotarciu do lekarzy specjalistów.

Projekt przewiduje też stworzenie w jednym ze środowiskowych domów samopomocy w Gdańsku grupy dla osób z autyzmem, która – przy wsparciu terapeutów – integrowałaby środowisko oraz generowała działania na rzecz potrzebujących. Zakłada również utworzenie w mieście całodobowego domu rodzinnego (rodzaj domu wspólnotowego), w którym zamieszkają osoby z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną. Przy pomocy terapeutów czy trenerów będą się tam uczyć samodzielności.

Natomiast w dzielnicach planuje się utworzenie grup wsparcia dla rodzin dotkniętych problemem; model zakłada m.in. organizację cyklu specjalistycznych szkoleń i pomocy dla rodzin, tak aby nie czuły się pozostawione samym sobie z problemem.

Zastępca prezydenta nie wyklucza, że jeżeli model sprawdziłby się w Gdańsku, to mógłby być też wzorem dla innych gmin. Obowiązujący w Polsce system wsparcia dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie, nie bierze pod uwagę specyficznych potrzeb i ograniczeń osób z autyzmem.

Zdecydowana większość dorosłych osób z autyzmem, których liczbę w Polsce szacuje się obecnie na powyżej 10 tys. zostaje w domu, pod opieką starzejących się rodziców. Wiele osób żyje w niedostosowanych do ich potrzeb i możliwości domach pomocy społecznej, a stamtąd często trafia do nieprzystosowanych do ich leczenia szpitali psychiatrycznych.

Ressel podkreśliła, że w kraju nie ma modelu wsparcia, sprawdzonego, dedykowanego wyłącznie osobom dorosłym z autyzmem i niepełnosprawnością intelektualną. "Są różne programy pomocowe dla osób autystycznych, ale nie z połączeniem z niepełnosprawnością intelektualną, a takich osób jest bardzo dużo" - wyjaśniła.

Gdański Model Autyzmu opracowany został w odpowiedzi na konkurs w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 ogłoszony w kwietniu 2016 r. przez Ministerstwo Rozwoju na makro-innowacje w zakresie: "Środowiskowy system wsparcia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną".

Biuro Promocji i Mediów Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało PAP, że Gdański Model Autyzmu przygotowany przez MOPR jest jednym z dziewięciu projektów wybranych do dofinansowania w ramach konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Rozwoju. "Zarysy wszystkich zaprezentowanych projektów zawierały ciekawe, innowacyjne rozwiązania w obszarze wsparcia osób dorosłych z niepełnosprawnością intelektualną" - poinformował resort.

MRPiPS podało, że projekty zostaną ocenione przez ekspertów i przedstawione na posiedzeniu Grupy Sterującej w celu wydania rekomendacji w zakresie skierowania projektów do testowania.

Gdański Model został wypracowany przez interdyscyplinarny zespół specjalistów pochodzących z różnych środowisk, m.in. rodziców osób z autyzmem.

MOPR podaje, że działające w Gdańsku i w Miechucinie k. Chmielna dwa domy prowadzące wspólnoty domowe dla osób z autyzmem (Wspólnota Domowa im. Arama Rybickiego oraz Pomorska Farma Życia), mogą łącznie przyjąć 18 osób. Placówki nie mają zapewnionego stałego źródła finansowego. (PAP)